«Մեծն Պետրոս» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
հաջող,հաջողեցաւ, ցարակն, Ռուսեան,համձնարարծ է,հանցնուած է,ցերքը,կարավարութիւնը, հիմնականորէնհատկանապէս,եղբորը,հիվանդ, հիվանդութիւն,Հետավաբար, դարնայ, նավաշինութեան,պաշտօնը, բոխուեցաւ, ժարանքորդ : Սրբագրած եմ՝ յաջող, յաջողեցաւ,ցարական, Ռուսիան,յանձնարարած է,եղբօր,հիւանդ հիւանդութիւն, հետեւաբար, դառնայ, յանձնուած է,նաւաշինութեան, ձեռքը, յատկապէս,կառավարութիւնը , հիմնականօրէն,պաշտօնը, փոխուեցաւ , ժառանգորդ
հզոր-հզօր, հեղափոխութեան-յեղափոխութեան,Պերտրոսի -Պետրոսի, Ամոսնաթիունը-Ամուսնաթիւնը, բորձեձ- փորձեց, անհաջող-անյաջող,ստիմեց-ստիպեց, տարուա- տարուայ,ավելի -աւելի
Տող 4.
'''Մեծն Պետրոս''' (Ռուսերէն՝ Пётр Великий), Պետրոս Ա. (Ռուսերէն՝ Пётр I) կամ Պետրոս Ալեքսեեւիչ (Ռուսերէն՝ Пётр Алексе́евич) ծնած է [[9 Յունիս]] [[1672]], [[Մոսկուա]] – [[8 Փետրուար]] [[1725]], Ս. Փեթերսպուրկ). իշխած է [[Ցարական Ռուսիա|ցարական Ռուսիոյ]] եւ աւէլի ուշ [[Ռուսական կայսրութիւն]]ը 7 Մայիս 1682 էն մինչեւ իր մահը համատեղ իշխած է իր կէս եղբօրը հետ մինչեւ [[1696]]:
 
Մի քանի հաջող պատերազմներէ ետք հաջողեցաւյաջողեցաւ ընդլայնել ցարակնցարական ՌուսեանՌուսիան աւելի մէծ ու հզորհզօր կայսրութեան մը որ դարձաւ հիմնական եւրոպական ուժ։
 
Մշակութային հեղափոխութեանյեղափոխութեան պատճարը եղաւ Ռուսիոյ մէջ որ փոխարինեց որոշ աւանդականութիւն եւ միջնադարեան հասարական եւ քաղաքական համակարգեր։
 
Այս նորերը, հիմնուած էին ժամանակակցութեան, գիտականութեան, արեւմտամետութեան, եւ լուսաւորութեան վրայ։ Պետրոսի բարեփոխումները կատարեցին տեւական ազդեցութիւն Ռուսիոյ մէջ եւ բազմաթիւ ռուսական կառավարութեան հաստատութիւնները նկատելի է, թէ իրենց ծագումը իր իշխանութենէն առնուած է։
Տող 12.
== Կենսագրութիւն ==
=== Մանկութիւն ===
Փոքր տարիքէն Պետրոսի կրթութիւնը (յաձնարարածյանցնարած է Կայսր Ալեքսիս Ա) յանձնուած է մի քանի ուսուցիչներու ձեռքը յատկապէս Նիքիդիա զօդօւ Բադրիք Կօրտօն եւ Փոլ Մէնէսիըս . 29 Յունուարին Ցար Ալեքսիս կը մահանայ լքելով կայսրութիւնը Պետրոսի կէս-եղբօրը հիւանդ եւ տկար Ֆէօտօր Գ ին։ Այս ժամանակին կառավարութիւնը հիմնականօրէն կառավարուած էր Արդամօն Մադվիիվ ի կողմէ, որ կայսր Ալեքսիսի ըրկերներէն մէկն էր ան նայեւ քաղաքական ղեկավարն էր Նարիշիքին ընտանիքին եւ Պետրոսի ամենամէծ մանկութեան բարեկամներէն։ Այս պաշտօնը փոխուեցաւ երբ Ֆէօտօր Գ. մահացաւ 1682-ին։Քանի որ Ֆէօտօր ժառանգորդ չունէր վէճ մը ծագեցաւ Նարիշիքի եւ Միլօվսլավսքի ընտանիքներուն միջեւ որոշելու համր ով պէտք էր ժառանքէ գահը. Պետրոսի հաջորդ կէս եղբայրը Իվան Ե. էր հաջորդը գահ բարձրանալու, բայց ան գրոնիկ ու մտքի հիւանդութիւն ունէր. Հետեւաբար Պօեար Տուման (խորհուրդ Ռուսական ազնուականներու կողմէ) ընտրեց 10-ամեայ Պետրոս որ ցար դառնայ հետն ալ մայրը իբր խնամակալ։ Այս դասավորումը ներկայացուեցավ Մոսկոի ժողովուրդին, որովհետեւ հին ավանդութիւն էր պահանջել, եւ վավերացել։ Սօֆիա Ալեքսէյէւնա, ցար Ալեքսիս ի զաւակը՝ իր առաջին ամուսնութենէն կազմակերպէց ապստամբութիւն Ռուսիոյ էլիտար ռազմական խումբին վրայ Ապրիլ 1682-ին. Հետավաբար Պետրոսի հարազատները եւ ընկերները սպաննուեցան. Մադվէէվ եւ Պետրոս ականատէս եղան որոշ քաղաքական դէպքերուն։ Սդրլդսի խումբը կրցաւ Սօֆիան, որ Միլօսլաւսքիս (Իվանի Գլանը) կը պատկանէր եւ անոր դաշնակիցները պնդէն թէ Պետրոս եւ ԻՎան հռչակուին համատեղ ցարեր Իվաննալ աւագն Ըլլայ։ Սօֆիան ծպտուեցաւ իբր իշխան ինքնավարութեան փոքրամասնութեան ժամանակ եւ իրականցուցած է այս ծպտումը բոլոր իշխանութեան վրայ։ Եօթը տարուատարուայ համար իշխեց իբր ինքնակալ։
 
Պետրոս չէր մտահոգուած թէ ուրիշներ իր անունով իշխեցին։ ԱՆ կը զբաղուէր նաւաշինութեան եւ թեաւարութեամբ։ Պերտրոսի մայրը տեսնելով իր այս վիճակը տեսնալով ստիպեց իրեն ավելի պայմանական մոտեցում եւ բորձեձ զինքը ամուսնացնել Եվոքսիա Լօբուխինա ի հետ 1689-ին։ ԱմոսնաթիունըԱմուսնութիւնը անհաջողանյաջող էր տասը տարի ետք Պետրոս ստիմեցստիպեց իր կնոջը դարնայ միանձնուհի եւ ազատեց ինքզինքը միութենէն։
 
== Աղբիւրներ ==