Ուիքիփետիա

«Քապուլ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 51.
 
[[Պատկեր:Mountains of Kabul.jpg|thumb|right|205px|Տեսարան դէպի քաղաք]]
'''Քապուլը''' ({{lang2|ps|prs|کابل}}), [[Աֆղանիստան]]ի մայրաքաղաքը, երկրի քաղաքական, տնտեսական, մշակութային եւ Քապուլ նահանգի վարչական կեդրոնն է։ Կը գտնուի [[Քապուլ (գետ)|Քապուլ]] գետի հովիտին մէջ, 1820 մ բարձրութեան վրայ։ Կլիման մերձարեւադարձային ցամաքային է, Յունուարի միջին ջերմաստիճանը 1 °C է, Յուլիսինը՝ 26 °C։ Տարեկան տեղումները 317 մմ են։
 
== Պատմութիւն ==
Առաջին յիշատակութիւնը (Քապուր, Քարուր) կը հանդիպի [[Քլավտիոս Պտղոմեոս]]ի (II դ․) մօտ։ Գտնուեր է Քուշանական թագաւորութեան, այնուհետեւ հեփթաղներու ցեղային միաւորման կազմի մէջ։ Այդ միաւորման տրոհումէն (6-րդ դար) յետոյ Քապուլը կառավարեր են տեղական կառավարիչները՝ Քաուլշահերը։ Արաբական նուաճումներու ժամանակաշրջանին Քապուլը անուանապէս ենթարկուեր է [[Մուավիա I]] ([[661]] - [[680]]) խալիֆային։ IX դ․ Քապուլը նուաճեր են Սաֆարները, այնուհետեւ՝ Սամանները, Ղազնեւիները, Թեմուրները։
 
13-րդ դարուն քանդեր է [[Չինկիզ խան|Չենկիզ խան]]ը։ Պարուրի օրոք (որը Քապուլը նուաճեր էր [[1504]] թուականին) Քապուլը դարձեր է Մեծ Մոնղոլներու պետութեան մայրաքաղաք։ [[1738]] թուականին նուաճեր է Քապուլը [[Նատիր շահՇահ|Նատիր շահը]]ը։։ [[1747]] թուականէն Տուռանիներու պետութեան կազմին մէջ էր, [[1773]] թուականէն՝ մայրաքաղաքը։ Այդ պետութեան անկումէն ([[1818]]) յետոյ Քապուլը դարձեր է կեդրոն, որուն շուրջ հետագային ձեւաւորուեր է աֆղանական պետութիւնը։
 
== Պատկերասրահ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Քապուլ» էջէն