«Գոշավանք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Տող 40.
 
=== Ս. Աստուածածին եկեղեցի ===
Ս. Աստուածածին եկեղեցին վանքային համալիրին առաջնեկն է, կառուցուած է [[1191|1191]]-[[1196]] թուականներուն՝ Մխիթար Հիւսն վարպետին կողմէ՝ նիւթական օժանդակութեամբ Քիւրտ եւ Խաչէնի Վախտանգ իշխաններուն: Անիկա կը պատկանի խաչագմբէթի եկեղեցիներու տիպին, աւագ խորանին կից կրկնայարկ զոյգ աւանդատուներով եւ եռանկիւնի զոյգ խորշերով՝ հարաւային եւ արեւելեան պատերուն վրայ: Մուտքերէն գլխաւորը գաւիթէն է, միւսը՝ հիւսիսային ճակատէն: Արտաքին ճարտարապետութիւնը պարզ է: Ճարտարապետագեղարուեստական շեշտը կը կազմէ արեւմտեան շքամուտքը եւ տարածական յօրինուածքը պսակող մարմնեղ թմբուկի վերնամասով անցնող զարդագօտին: [[1197]]-ին, Ծռազատիկի օրը, [[Հաղբատի Վանք|Հաղբատի]] վանահայր Յովհաննէս եպիսկոպոսի ներկայութեամբ եկեղեցւոյ օծման հանդիսութեան [[Զաքարյան իշխանապետություն|Զաքարեան իշխանները]] Գոշավանքին նուիրած են կալուածներ, իսկ Վախտանգ իշխանին կին Արզուխաթունը՝ իր եւ դուստրերուն գործած, Փրկիչին ու Ս.երունՍուրբերուն պատկերներով վարագոյր, որ, [[Կիրակոս Գանձակեցի|Կիրակոս Գանձակեցիի]] վկայութեամբ, հիացուցած է բոլորը:<gallery mode="packed" heights="180">
Պատկեր:Gochavank detail.jpg|<center>Ս. Աստուածածին</center>
Պատկեր:Raffi kojian-goshavank-IMG 0468.JPG|<center>Խորան</center>
Տող 63.
=== Ս. Հռիփսիմէ ===
 
[[Ս. Հռիփսիմէ]] ժամատունը կառուցուած է [[1208]]-ին, տեղակայուած է հիմնական կառոյցէն հարաւ-արեւելք բլուրին վրայ։ Գոշավանքը Հաղարծինի հետ միասին մաս կը կազմէ բնական յուշարձաններու ցանկին եւ անցած է պետական վերահսկողութեան տակ [[Դիլիջանի ազգային պարկ]]ին մէջ, որ կը համարուի ամենակարեւոր յատուկ պահպանուող տարածքը Հայաստանի հիւսիս-արեւելքը։ Հռիփսիմէ եկեղեցին իր բնոյթին մէջ եզակի եկեղեցիներէն է պարզ եւ անպաճոյճ ճարտարապետութեամբ՝ երկսեղան, անհամամասն ծաւալով եւ մուտքով։ Անկէ քիչ մը վեր կը գտնուի Գոշի դամբարանը։
Գոշավանքը Հաղարծինի հետ միասին մաս կը կազմէ բնական յուշարձաններու ցանկին եւ անցած է պետական վերահսկողութեան տակ [[Դիլիջանի ազգային պարկ]]ին մէջ, որ կը համարուի ամենակարեւոր յատուկ պահպանուող տարածքը Հայաստանի հիւսիս-արեւելքը։ Հռիփսիմէ եկեղեցին իր բնոյթին մէջ եզակի եկեղեցիներէն է պարզ եւ անպաճոյճ ճարտարապետութեամբ՝ երկսեղան, անհամամասն ծաւալով եւ մուտքով։ Անկէ քիչ մը վեր կը գտնուի Գոշի դամբարանը։
=== Ս. Գրիգոր եկեղեցի ===
[[1231]]-ին Մարտիրոս եւ Գրիգոր եղբայրները Գոշավանքի համալիրին հարաւ-արեւելեան կողմը կառուցած են գմբէթաւոր դահլիճին յօրինուածքով Ս. Գրիգոր եկեղեցին, որու շինարարութիւնը ընդհատուած է Ջալալէտտինի արշաւանքներու օրերուն եւ աւարտած՝ [[Գրիգոր Կապալեցի]]ի ջանքերով:
Տող 82 ⟶ 81՝
</gallery>
=== Գրատուն-զանգակատուն ===
Գրատուն-զանգակատուն, այս կրկնայարկ շէնքը ճարտարապետական տեսակէտէն ուշագրաւ յուշարձան մըն է: Շինութեան գրատունը կառուցուած է [[1241]], զանգակատունը՝ [[1291]]: Գրատան մասը նման է [[Հաղբատի Վանք|Հաղբատի վանք]]<nowiki/>ի գրատան: Քառակուսի յատակագիծ ունեցող շէնքին մէջ հանդիպակաց ներքին պատերը իրարու կապուած են զոյգ ցած որմնանիւթերուն յենող ուժեղ կամարներով, որոնք ներքին տարածութեան վերնամասին մէջ փոխադարձաբար հատելով՝ կը կրեն գրատան ծածկոյթը եւ անոր վերնաշէնք-զանգակատունը: Գրատան ներսի պատերուն մէջ կան խորշեր` ձեռագիրներ պահելու համար: Գրատան վրայ յաւելուած զանգակատունը լիովին ներդաշնակ է գոյություն ունեցող ներքնայարկին հետ, եւ միասին հիմք կը ծառայեն կրկնայարկ եկեղեցի-դամբարաններու (Եղուարդի Ս. Աստուածածին, [[Ամաղիի Նորավանքի Բուրթելաշէն[[Նորավանք]]<nowiki/>ի Բուրթելաշէն, [[Կապուտան]]) յատակագծային եւ ծաւալատարածական յօրինուածքին կազմաւորման համար: Որոշակի հետաքրքրութիւն կը ներկայացնէ անոր ծածկոյթին կեդրոնական մասին կառուցուածքը, ուր անցումը դէպի բազմանկիւնի լայն երդիքը կատարուած է շեղակի դրուած քարէ հեծաններու միջոցով, որոնք իրենց միջին մասերուն մէջ ունին եռատերեւ փորուածքներ (ինչպէս գեղագիտական, այնպէս ալ վերին լոյսը աւելի լայն անկիւնով սփռելու նպատակով):
=== Խաչքարեր ===
Յուշարձանախումբի զարդը կը կազմեն մեծատաղանդ [[Պօղոս]] (Պաւղոս) քարագործ-վարպետին կողմէն [[1291]] կերտած եւ Ս. Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մուտքին երկու կողմերը պատուանդանին վրայ կանգնած խաչքարերը՝ զարդաքանդակուած ոսկերչական նրբութեամբ, որու պատճառով ալ «ասեղնագործ» մականունը կը կրեն: Այսպիսի խաչքար ալ կանգնած է Ս. Հոգի կոչուած մատրան մուտքին աջ կողմը: Հայկական խաչքարերու լաւագոյն նմոյշները հանդիսանալով ու միջնադարեան հայ զարդարուեստի գլուխգործոցներ՝ այդ խաչքարերը լայն ճանաչման ու բարձր գնահատանքի արժանացած են:
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Գոշավանք» էջէն