«Դադիվանք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Ըստ աւանդութեան՝ եկեղեցին հիմնուած է [[Հիսուս Քրիստոս|Քրիստոսի]] առաքեալներէն [[Թադէոս առաքեալ|Թադէոսի]] հետեւորդ Դադէին կողմէ Ա. դարուն։ Դադիվանքը վերանորոգուած է 21 Յուլիս [[2007]]-ին: Պեղումներու ընթացքին վանական համալիրին եկեղեցիներէն մէկուն խորանին տակ գտնուած են [[Ս. Դադէ առաքեալ]]<nowiki/>ին մասունքները։ Այլ դամբարան մը եւս գտնուած է, որ հայկական քրիստոնէական աւանդոյթներուն բնորոշ չէ. հոն թաղուած մարդը նստած է աթոռին, վերջինս այժմ [[Ստեփանակերտի թանգարանթանգարանը|Ստեփանակերտի թանգարանին]]<nowiki/>ին մէջ կը գտնուի։ [[Թ. դար]]<nowiki/>ուն կառուցուած են վանական համալիրին առաջին կառոյցները՝ ի դէմս Ս. Դադէի միանաւ վանքին։ 1145-ին համալիրը աւերած են [[Սելճուքներ|սելճուք]]<nowiki/>ները, սակայն 1170-ին անիկա վերանորոգուած է:

[[Ժբ. դար|ԺԲ. դար]]<nowiki/>ուն [[Մխիթար Գոշ]] հոս բնակած, եւ աշխատած է իր «<nowiki/>[[«Դատաստանագիրք»|«Դատաստանագիրքի»]]<nowiki/>»ն վրայ։ Վանական համալիրին մէջ եղած են տարբեր շինութիւններ՝ 2 ժամատուն, 2 հնագոյն եկեղեցի, միաբանական խուցեր, հիւրատուն, գործատուն, գրատուն, եւ այլն, որոնց հիմնական մասը կառուցուած է [[Զաքարեան Իշխանապետութիւն|Զաքարեան իշխանապետութեան]] տարիներուն։

Ուշ միջնադարուն Դադիվանքը եղած է Արցախի հայկական մելիքութիւններու կազմին մէջ։ ԺԹ. դարուն [[Ռուս-պարսկական առաջին պատերազմ]]ին (1804-1813) հետեւանքով Արեւելեան Հայաստանի [[Գուգարք]], [[Ուտիք]] եւ [[Արցախ (նահանգ)|Արցախ]] նահանգները, ինչպէս նաեւ [[Սիւնիք]]ի հարաւային հատուածը՝ [[Զանգեզուր]]ը, կը մտնեն [[Ռուսական Կայսրութիւն|Ռուսական կայսրութեան]] կազմին մէջ եւ հետագային կը միաւորուին [[Թիֆլիս]]ի եւ [[Ելիզաւետպոլ]]ի նահագներուն մէջ։ Դադիվանքը ունեցած է 200.000 հա կալուածներ, սակայն 1920-ին Արցախի բռնակցումէն ետք Խորհրդային Ազրպէյճանին, զրկուած է կալուածներէն եւ գործելէ դադրած։ 1960-ական թուականներուն [[Ազրպէյճան]]ի իշխանութիւնները վանական համալիրին տարածքին գիւղ մը հիմնած են, որու բնակիչները վնասած են վանական համալիրին շէնքերը եւ որմնանկարները։ 31 Մարտ 1993-ին Դադիվանքը ազատագրուած է, 1994-ին վերաբացուած, իսկ 1999-էն սկսած են վերանորոգման աշխատանքները։

8 Հոկտեմբեր 2001-ին [[Եւրոպայի Խորհուրդի Խորհրդարանական վեհաժողով]]ին 16 անդամներու կողմէ, որոնց կազմին մէջ էին [[Հայաստան]]ի, [[Կիպրոս]]ի, [[Իտալիա|Իտալիոյ]], [[Ռումանիա|Ռումանիոյ]], [[Յունաստան]]ի եւ [[Ռուսաստան]]ի ներկայացուցիչներ, կը ստորագրուի Արցախի պատմամշակութային ժառանգութեան պահպանման վերաբերող «թիւ 9256» փաստաթուղթը, որու համաձայն Լեռնային Ղարաբաղի մէջ ազրպէյճանական քաղաքականութեան աղաղակող փաստերէն է Դադիվանքին աւերումը, որ «տեղի իսլամադաւան բնակչութիւնը (ազերիները) կը համարէր հայկական քրիստոնէական կրօնին մնացորդները եւ կ'աւերէ զայն<ref>http://www.karabakhcenter.com/am/culture-dadivank</ref>։

Շահէն Մկրտչեանի կարծիքով՝ Դաւիթ Ծարեցիի տեսիլքին որմնանկարը կատարուած է ԺԲ. դարու երկրորդ քառորդին՝ Արզուխաթունի կենդանութեան օրով։ Կ. Գանձակեցի կը վկայէ, որ հարաւային պատին բարձրարժէք որմնանկարին հեղինակը Արզուխաթունն է. «Բոլոր անոնք, որոնք կը տեսնէին այդ աշխատանքները, Աստուծոյ օրհնութիւն կու տային, որ կանանց ոստայնանկութեան իմաստութիւն եւ նկարակերտութեան հանճար տուած է», յատկապէս այդ բարեպաշտ կնոջ։ Փաստօրէն Արզուխաթուն արուեստագէտ կին էր, գիտէր ներկերու գունային երանգներ, քանդակաձեւ զարդանկարներով, ինչպէս նաեւ հագուստի հիւսուածոյ նախշեր ստեղծել։ Մատենագրութենէն յայտնի է, որ Արզուխաթուն իր դուստրերուն հետ վարագոյրներ գործած է [[Նոր Գետիկ|Նոր Գետիկի]]<nowiki/>ի, [[Հաղբատի Վանք|Հաղբատ]]<nowiki/>ի, Մակարավանքի եւ Դադիվանքի եկեղեցիներուն համար։