«Հաբանդ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Հաբանդ''', գրաբար՝ '''Միւս Հաբանդ''', երբեմն ուղղակի Հաբանդ, գաւառ [[Մեծ Հայք]]<nowiki/>ի [[Արցախի Հանրապետութիւն|Արցախ]] նահանգի կազմին մէջ, [[Կարկառ գետ|Կարկառ]] գետի աջ ափէն մինչեւ [[Դիզափայտ լեռ|Դիզափայտի]]ի լեռները եւ [[Քիրսի լեռնաշղթայ|Քիրս]]<nowiki/>ի լեռնաշղթայէն մինչեւ [[Մուխանք դաշտիդաշտ]]<nowiki/>ի արեւմտեան եզերքը<ref>[http://akunq.net/hy/?p=2195 Մեծ Հայքի վարչական բաժանումը]</ref>։

Հաբանդի տարածքը մօտաւորապէս կը համապատասխանէ ներկայի ԼՂՀ [[Մարտունի (Արցախ)|Մարտունիի]]ի եւ [[Հադրութ|Հադրութի]] շրջաններուն։

Հաբանդի Ամարաս աւանի եկեղեցին եւ վանքը հիմնած է [[Գրիգոր Լուսաւորիչ|Գրիգոր Ա. Լուսաւորիչը։Լուսաւորիչը]]։ Հոն ամփոփուած է Գրիգորիսի (Գրիգոր Ա. Լուսաւորիչի թոռը) աճիւնը, որու վրայ Ե. դարուն Վաչագան Գ. Բարեպաշտ թագաւոր կառուցած է Ս. Գրիգորիս մատուռը։ Նշանաւոր էր Հաբանդի Գտիչ կամ [[Քթիշ]] բերդաւանը (ներկայիս Հադրութի շրջան)` համանուն եւ եպիսկոպոսանիստ վանքով։ Գտիչէն ոչ հեռու (ներկայիս Տող եւ Տումի գիւղերուն քով) գտնուող Գորոզ բերդաւանին (ծանօթ է Ը.-Թ. դարերէն) անունով հայ քերական-մեկնիչները (Համամ Արեւելցի, Վարդան Արեւելցի եւ ուրիշներ) յաճախ կոչած են Հաբանդ, իսկ «Գորոզի բարբառ» ըսելով՝ հասկցած առհասարակ [[Արցախ]]իԱրցախի բարբառ։ Ուշ միջնադարուն Հաբանդ վարչականօրէն բաժնուած է Դիզակի (հարաւային մասը) եւ Վարանդայի (հիւսիսային մասը) գաւառներու՝ համանուն մելիքութիւններով, որու պատճառով մոռցուած է հնագոյն անուանումը։

* [[Արցախի Հանրապետութիւն|Արցախ]]