«Երուսաղէմ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր|կարգավիճակ=Քաղաք}}
 
'''Երուսաղէմ'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=51}}</ref>՝ ([[Եբրայերէն|եբր.]] יְרוּשָׁלַיִם ''Յեղուշալ́աիմ'', [[արաբերէն|արաբ]]. القدس‎‎ ''ալ-Քուտս''), հին մերձարեւելեան քաղաք, որ կը գտնուի [[Միջերկրական ծով (արեւմտահայերէն)|Միջերկրական]] եւ [[Մեռեալ ծով]]երու ջրաբաժանման տեղը՝ 650&nbsp;-&nbsp;840 մ. բարձրութեան վրայ։ Աշխարհի հնագոյն քաղաքներէն մէկն է, անոր տարիքը 3500 տարիէ աւելի է։ Երուսաղէմ կը համարուի երեք կրօններու կեդրոն. [[Մովսիսականութիւն |մովսիսականութիւն ]], [[Քրիստոնէութիւն|քրիստոնէութիւն]], [[Իսլամականութիւն|իսլամականութիւն]]։
 
Անցեալին Երուսաղէմը եղած է Հրէական թագաւորութեան մայրաքաղաքը, հիմա այն պաշտօնապէս կը հանդիսանայ [[Իսրայէլ]]<nowiki/>ի հանրապետութեան մայրաքաղաքը եւ այնտեղ կը գտնուին բոլոր պետական կառոյցները, սակայն քաղաքի արեւելեան մասի վրայ Իսրայէլի գերիշխանութիւնը ճանչցուած չէ միջազգային հանրութեան զգալի մասի կողմէ։
Տող 9.
Եւ [[Իսրայէլ]]<nowiki/>ը եւ [[Պաղեստին]]<nowiki/>ը Երուսաղէմը պաշտօնապէս կը նկատեն իրենց մայրաքաղաքը, չընդունելով մէկը միւսի այդպիսի իրաւունքը։ Իսրայէլի գերիշխանութիւնը քաղաքի արեւելեան մասի վրայ չէ ճանչցած [[ՄԱԿ]]-ը եւ միջազգային հանրութեան զգալի մէկ մասը։ Պաղեստինի վարչակազմի կառոյցներն ընդհանրապէս չեն եղած Երուսաղէմի մէջ։
 
Երուսաղէմի կարգավիճակը թէժ քննարկումներու նիւթ է։ ՄԱԿ ԳԱ-ի [[Նոյեմբեր 29|29 Նոյեմբեր]] [[1947]]թ-ի համար 181 որոշումը, որ յայտնի է որպէս «Պաղեստինի բաժանման բանաձեւ», կ՛ենթադրէր, որ միջազգային հանրութիւնը՝ բրիտանական յանձնարարագիրէն (15 Մայիս 1948) ետք, իր ղեկավարութեան տակ կը վերցնէ Երուսաղէմի ապագան։
 
[[1950 |1950-ին]] Իսրայէլը Երուսաղէմը մայրաքաղաք կը յայտարարէ։ Երուսաղէմի մէջ կը գտնուի Քնեսեթը (հրէական խորհրդարան) եւ բոլոր կառավարական եւ պետական կառոյցները։ [[1950]]-[[1967]] թուականներուն, երբ արեւելեան մասը Յորդանանը կը գրաւէ, այդպիսի կարգավիճակ ունէր միայն քաղաքի արեւմտեան մասը։
 
[[1967 |1967-ին]]-ին եօթնօրեայ պատերազմի յաղթանակի որպէս արդիւնք Իսրայէլը կը վերահսկէ քաղաքի ամբողջ տարածքը, կը բաժնէ [[արեւելեան Երուսաղէմ]]<nowiki/>ը [[Յորդանան գետ]]<nowiki/>ի արեւմտեան ափէն եւ կը յայտնէ միաւորուած Երուսաղէմ իր գերիշխանութեան մասին։
 
Երուսաղէմի մասին օրէնքով ([[Յուլիս 30|30 Յուլիս]] [[1980]]), Իսրայէլը Երուսաղէմը կը յայտարարէ, որպէս՝ իր միակ եւ անբաժանելի մայրաքաղաքը։
Տող 21.
Թերեւս 2000-ին [[ԱՄՆ]] ծերակոյտը կ՛որոշէ ընդունիլ իր դեսպանատունը Երուսաղէմ տեղափոխելու մասին, սակայն ԱՄՆ-ի կառավարութիւնը միշտ յետաձգած է այն։ Ներկային ԱՄՆ-ի դեսպանատունը կը գտնուի Թել Աւիւի մէջ, իսկ Երուսաղէմի մէջ կը գտնուի ԱՄՆ-ի Գլխաւոր Հիւպատոսութիւնը։
 
[[Օգոստոս 15|15 Օգոստոս]] 2006ին2006-ին [[Քոսթա Ռիքա]]<nowiki/>յի կառավարութիւնը կը յայտարարէ իր դեսպանատունը Երուսաղէմէն Թել Աւիւ տեղափոխելու մասին, իսկ նոյն թուականի [[Օգոստոս 25|25 Օգոստոս]]-<nowiki/>ին անոր օրինակին կը հետեւի նաեւ [[Սալվատոր]]<nowiki/>ը։ Այս ձեւով ոչ մէկ պետութեան դեսպանատուն մնացած է Երուսաղէմի մէջ։
 
Արեւելեան Երուսաղէմի մէջ տեղակայուած են ԱՄՆ-ի եւ քանի մը այլ երկրներու հիւպատոսութիւններ, որոնք կապեր ունին նաեւ Պաղեստինի վարչակազմի հետ։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Երուսաղէմ» էջէն