«Արաբկիր» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Արևմտահայերէն ճշդումներ
Տող 74.
}}
 
'''Արաբկիր''' ({{lang-tr|Arapgir}}, {{lang-ku|Arabkîr}}), քաղաք [[Արեւմտեան Հայաստան]]ի մէջ, [[Մալաթիա նահանգ|ՄալաթիայիՄալաթիոյ]] նահանգի մէջ]], [[Եփրատ]]ի վտակ [[Արաբկիր գետ]]ակի ափին, [[Խարբերդ]]ի ևեւ [[Ակն]]ի միջեւ, [[Մալաթիա]] քաղաքեն 70 կմքմ. հիւսիս։ Արաբկիրը աչքի կ՛ինայ որպեսորպէս վաճառաշահ քաղաք, շրջապատուած էր մշակուած արգավանդարգաւանդ դաշտերով։
 
Մինչեւ [[1915]] թուականի ապրիլեան [[եղեռն]]ը Արաբկիրը իր արվարձաններովարուարձաններով ունէր քսան հազար բնակչութիւն։ Քաղաքի մէջ կը գործէին հինգ եկեղեցի (Ս. ԱստվածացինԱստուածածին, Ս. ՀակոբՅակոբ, Ս. ԳևորգԳեւորգ, Ս. ԼուսավորիչԼուսաւորիչ ևեւ կաթոլիկ Ս. Փրկիչը) ևեվ 12 հայկական դպրոց։
Արեւմտահայ միւս հայաբնակ վայրերու նման Արաբկիրն ալ ենթարկուեցենթարկուեցաւ ցեղասպանութեան արհավիրքին։արհաւիրքին։ Կենդանի մնացածները ստիպուած եղան աքսորի ճամփանճամբան բռնել, իհարկեի հարկե, առանց գիտնալու, թեթէ ուր կ՛երթան։ Կենդանի մնացածներենմնացածներէն միմէկ մասը տարբեր կողմերենկողմերէն գաղթեց [[Հայաստան]], իսկ միմէկ մասն ալ՝ արտասահմանի մէջ բնակութիւն հաստատեց։
[[1925]] թուականին, [[Երևան]] քաղաքի հիւսիսային մասին մէջ հիմնադրուեցաւ [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Նոր-Արաբկիր թաղամաս]]ը։
 
==Նոր Արաբկիր==
1928 թ. Նոր-Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կը հասնի 762 մարդու։ Նոյն տարվա հունվար ամսին կը բացուի Արաբկիրի առաջին դպրոցը 40 աշակերտներով և կը կրէ Ալեքսանդր Շիրվանզադեի անունը։ 1933 թ. Նոր-Արաբկիրն ունէր 1800 բնակիչ, որի մեծագոյն մասը գաղթել էր հին Արաբկիրեն։ 1936 թ. Նոր-Արաբկիրի մէջ արդէն կը գործէր հանրային բաղնիք, խանութ, հացի փուռ, մարմնամարզական խումբ, հրշեջ կայան, 70 հոգանոց պարի խումբ, գրադարան նաեւ ռադիոակումբ, տուրիսատական գրասենյակ և այլն։ 1937 թ. Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կըհասնում է 2500 մարդու։
[[1925]] թուականին, [[Երևան|Երեւան]] քաղաքի հիւսիսային մասին մէջ հիմնադրուեցաւ [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Նոր-Արաբկիր թաղամաս]]ը։
 
1928 թ. Նոր-Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կը հասնի 762 մարդու։ Նոյն տարվա հունվար ամսին կը բացուի Արաբկիրի առաջին դպրոցը 40 աշակերտներով ևեւ կը կրէ [[Ալեքսանդր ՇիրվանզադեիՇիրվանզադե|Ալեքսանդր Շիրվանզադէ]]ի անունը։ 1933 թ. Նոր-Արաբկիրն ունէր 1800 բնակիչ, որիորոնց մեծագոյն մասը գաղթելգաղթած էր հին Արաբկիրեն։Արաբկիրէն։ 1936 թ.1936ին Նոր-Արաբկիրի մէջ արդէն կը գործէր հանրային բաղնիք, խանութ, հացի փուռ, մարմնամարզական խումբ, հրշեջհրշէջ կայան, 70 հոգանոցհոգինոց պարի խումբպարախումբ, գրադարան նաեւ ռադիոակումբ, տուրիսատականզբօսաշրջիկային գրասենյակգրասենեակ և այլն։եւայլն։ 1937 թ. Արաբկիրի բնակչութեան թիւը կըհասնումկը հասնի է 2500 մարդու։
Տարիներ անց ավանը աճելով՝ կը միանայ Երեւանին տարածքով կը մեծանայ, արաբկիրցիներու անձնվեր աշխատանքի և օժանդակութեան շնորհիվ կը բարեկարգուի, կը վերափոխուի և այդպիսով կը դառնայ մայրաքաղաքի ամենաբազմամարդ թաղամասերեն մէկը։
 
Տարիներ անց ավանըաւանը աճելով՝ կը միանայ Երեւանին տարածքով կը մեծանայ, արաբկիրցիներու անձնվերանձնուէր աշխատանքի ևեւ օժանդակութեան շնորհիվշնորհիւ կը բարեկարգուի, կը վերափոխուի ևեվ այդպիսովայդպէսով կը դառնայ մայրաքաղաքի ամենաբազմամարդ թաղամասերենթաղամասերէն մէկը։
Հետագային՝ 1991 թ. օգոստոսի 8-ին, ՀՀ գերագոյն խորհրդի որոշմամբ նախկին 26 Կոմիսարների շրջանը վերանվանվում է Արաբկիրի շրջան։ 1996 թ. կը ստեղծուի Երեւան քաղաքի Արաբկիր համայնքը (այժմ արդէն՝ վարչական շրջանը)։
 
Հետագային՝ 19918 թ.օգոստոս օգոստոսի 8-ին1991ին, ՀՀ գերագոյն խորհրդի որոշմամբորոշումով նախկին 26 Կոմիսարների շրջանը վերանվանվումքը էվերանուանվեր Արաբկիրի շրջան։ 1996 թ. կը ստեղծուի Երեւան քաղաքի Արաբկիր համայնքը (այժմ արդէն՝ վարչական շրջանը)։
 
Արաբկիր վարչական շրջանի ներկայիս ղեկավարն է Հրայր Անտոնեանը։ Բնակչութեան թիւը այժմ կը կազմէ մօտ 132 525 մարդ, տարածքը՝ 1320 հա։
 
==Աղբիւրներ==
==Աղբյուրներ==
{{ծանցանկ}}
* «Հայաստանի ևեվ հարակիցյարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչությունհրատարակչութիւն
 
== Տես նաևնաեւ ==
* [http://www.arevmdahaiastan.net/am/ Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն]
 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Արաբկիր» էջէն