«Ծծումբ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Sulfur - El Desierto mine, San Pablo de Napa, Daniel Campos Province, Potosí, Bolivia.jpg|մինի]]
'''Ծծումբ''' ({{lang-la|Sulfur}}), քիմիական տարր է, որուն նշանն է <big>'''S'''</big>, կարգաթիւը՝ 16, հիւլէական զանգուածը՝ 32.066:
Տող 20 ⟶ 19՝
| նկարագրություն2 = Լազուարդ բիւրեղի կապոյտը խառնուած է ծծումբով
}}
Ծծումբը [[դեղին (գոյն)|դեղին]] գոյնի [[բիւրեղ]]ային նիւթ մըն է։ Անիկա ոչ մետաղական տարր մըն է, որ կը ներկայանայ ինչպէս համակցուած, այնպէս ալ ազատ վիճակներու մէջ եւ լայնօրէն կը տարածուի երկիրի մակերեւոյթին վրայ: Անիկա համ եւ հոտ չունի, ջուրին մէջ չի լուծուիր եւ յաճախ կը յայտնուի դեղին բիւրեղներու կամ զանգուածներու մէջ<ref>[http://www.georgiagulfsulfur.com/sulfur/history Ծծումբին յատկութիւնները]</ref>:
Երկրակեղեւին ծծումբի պարունակութիւնը 0,05% է: Կը հանդիպինք ինչպէս ազատ (բնածին ծծումբ), այնպէս ալ միացութիւններու՝ գերազանցապէս սուլֆիտներու, զոր օրինակ՝ ZnS, PbS, Cu2S, FeS2, եւ սուլֆաթներու, զոր օրինակ՝ CaSO4.2H2O, Na2SO4.10H2O ձեւով։
== Քիմիական Յատկութիւնները ==
Պարբերական համակարգի 6-րդ խումբի գլխաւոր ենթախումբին մէջ է։ Իսկ [[ջրածին|ջրածնի]] եւ [[թթուածին]]ի միացութիւններուն մէջ բաղկացած է տարբեր
== Կիրարկութիւնները ==
[[Պատկեր:Kawah_Ijen_-East_Java_-Indonesia_-sulphur-31July2009.jpg|մինի|260px|Ծծմբաքարերու տեղափոխումը [[Ճաւայ|Ճաւա]] կղզիի [[Քաուահ Իճէն]] հրաբուխէն, [[2009 թուական|2009]]]]
Ծծումբը մանր փոշիի՝ ծծմբածաղիկի ձեւով կ'օգտագործուի խաղողի վազի հիւանդութիւններու դէմ պայքարելու համար։ Մեծ քանակով ծծումբ կը ծախսուի քաուչուքը ռետինի փոխարկելու համար։ Ատոր համար ալ առանց ծծումբի անհնար է արտադրել անանկ ռետինէ իրեր, ինչպէս՝ անւադողերը, կալոշները, փողրակները եւ այլ իրեր։ Ծծումբը կը մտնէ որսորդական վառոդի կազմին մեջ, կը կիրառուի լուցկիի արտադրութեան ժամանակ։ Ծծումբի զգալի քանակութիւն կ'օգտագործուի [[ծծմբական թթու]] արտադրելու ժամանակ։ Ծծումբը կը յառաջացէ երեք տարաձեւութիւն, որոնցմէ ամենակայունը շեղանկիւն կամ ալֆա ծծումբն է, որ սովորաբար կը ստացուի դեղին փոշիի տեսքով։
Տող 36.
Ծծումբը կենսաբանական տարրերէն մէկն է։ Կը մտնէ քանի մը ամինաթթուներու (ցիսթէին, մեթիոնին) [[վիթամին]]ներու (թիամին), ֆերմենթներու բաղադրութեան մէջ։ Ծծումբը կը մասնակցի փրոթէինային կառուցուածքներու ձեւաւորմանը։ Կը մասնակցի պաքթերիւմներու սինթեզին (ծծումբը կը մտնէ պաքթերիոքղորափիլի կազմութեան մէջ): Ծծմբաջրածինը կը հանդիսանայ ջրածինի ստացման հիմնական աղբիւր։
Մարդուն օրկանիզմը կը պարունակէ ուղիղ 2 կրամ ծծումբ։
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծնթ․ցանկ}}
== Գրականութիւն ==
*Եու․ Վ․ Խոդակով, Լ․ Ա․ Ցվետկով եւ ուրիշներ։ «Քիմիա», Երեւան, 1961։
*{{cite book |editor1-last=Sigel |editor1-first=Astrid |editor2-last=Freisinger |editor2-first=Eva |editor3-last=Sigel |editor3-first=Roland K.O. |title=Transition Metals and Sulfur: A Strong Relationship for Life |date=2020 |publisher=de Gruyter |location=Berlin/Boston |isbn=978-3-11-058889-7 |pages=xlv+455|others=Guest Editors Martha E Sosa Torres and Peter M.H.Kroneck}}
| |||