«Ծծումբ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Պիտակ: Տեսողական խմբագրիչը անջատուած է
No edit summary
Տող 9.
* Մօտաւորապէս ԺԳ. դարուն [[Չինաստան]]ին մէջ ծծումբը կիրարկուած Է կրակ արձակելու նպատակներով։
* Մարդիկ կը կարծէին, թէ այրող ծծումբէն յառաջացած [[Կապոյտ (գոյն, արեւմտահայերէն)|կապոյտ]] բոցն ու սուր հոտը կը հեռացնեն չարքերը։
* Ծծումբը եւ անոր միացութիւններն օգտագործածօգտագործուած են մաշկային հիւանդութիւններ (օրինակ՝ քոսը) բուժելու, ինչպէս նաեւ այգեգործական նպատակներով։
* Արաբ ալքիմիկոսները կը կարծէին, թէ բոլոր մետաղները կազմուած են ծծումբի եւ [[սնդիկ]]ի խառնուրդէն։
* Յոյները եւ հռոմէացիները կը յայտնաբերեն, որ ծծումբը կրնայ օգտագործուիլ կրակ պատրաստելու և հռոմէական կրկէսին ընթացքին արհեստական ցուցադրութիւններու համար:
Տող 23.
| պատկեր1 = Fumarola Vulcano.jpg
| լայնություն1 = 226
| նկարագրություն1 = Իտալիոյ հրաբուխներէն Ֆումարոլին Վոլքանոյիհրաբուխին մօտ գտնուած ծծումբ
| պատկեր2 = Lazurite.jpg
| լայնություն2 = 160
| նկարագրություն2 = Լազուարդ բիւրեղի կապոյտը խառնուած է ծծումբով
}}
Ծծումբը [[դեղին (գոյն)|դեղին]] գոյնի [[բիւրեղ]]ային նիւթ մըն է։ Անիկա դիւրութեամբ կը հալի 100°C-էն փոքրքիչ ինչմը աւելի բարձր ջերմաստիճաններուն։ Ծծումբը ուժեղ տաքցնելու ատեն կը յառաջանան մուգմութ շագանակագոյն շոգիներ։ Արագ սառեցնելու պարագային ծծումբին շոգիներնշոգիները անմիջապէս, առանց հեղուկի վերածուելու, կը փոխարկուին նրբագոյն փխրուն փոշիի, որ կը կոչուի ծծմբածաղիկ։
 
Երկրակեղեւին ծծումբին պարունակութիւնը 0,05% է: Կը հանդիպինք ինչպէս ազատ (բնածին ծծումբ), այնպէս ալ միացութիւններու՝ գերազանցապէս սուլֆիտներուծծմբատներու, օրինակ՝ ZnS, PbS, Cu2S, FeS2, եւ սուլֆաթներու, օրինակ՝ CaSO4.2H2O, Na2SO4.10H2O ձեւով։
 
== Քիմիական Յատկութիւնները ==
Տող 36.
 
== Կիրարկութիւնները ==
[[Պատկեր:Kawah_Ijen_-East_Java_-Indonesia_-sulphur-31July2009.jpg|մինի|260px|Ծծմբաքարերու տեղափոխումը [[Ճաւայ|Ճաւա]] կղզիիկղզիին [[Քաուահ Իճէն]] հրաբուխէն, [[2009 թուական|2009]]]]
Ծծումբը մանր փոշիի՝ ծծմբածաղիկի ձեւով կ'օգտագործուի խաղողի վազի հիւանդութիւններու դէմ պայքարելու համար։ Մեծ քանակով ծծումբ կը ծախսուի քաուչուքը ռետինի փոխարկելու համար։ ԱտորԱnոր համար ալ առանց ծծումբի անհնարանկարելի է արտադրել անանկ ռետինէ իրեր, ինչպէս՝ անւադողերը, կալոշները, փողրակները եւ այլ իրեր։ Ծծումբը կը մտնէ որսորդական Վառօդի կազմին մէջ, կը կիրարկուի լուցկիի արտադրութեան ընթացքին։ Ծծումբի զգալի քանակութիւն կ'օգտագործուի [[ծծմբական թթու]] արտադրելու ատեն։ Ծծումբը կը յառաջացէ երեք տարաձեւութիւն, որոնցմէ ամէնէն կայունը շեղանկիւն կամ ալֆա ծծումբն է, որ սովորաբար կը ստացուի դեղին փոշիի տեսքով։
 
Աշխարհի տարածքին ծծումբի մեծագոյն մատակարարներն են [[ԱՄՆ|Միացեալ Նահանգները]], [[Մեքսիքօ|Մեքսիքօն]] եւ [[Իտալիա]]ն: Ծծումբ պարունակող հանքաքարեր կան նաեւ [[Հայաստան]]ի որոշ (օրինակ՝ [[Ալաւերտի|Ալաւերտիի]] եւ [[Կապան|Կապանի]]ի) [[պղինձ|պղինձի]] հանքավայրերուն մէջ։ Ծծումբի արդիւնահանման եւ արդիւնաբերական ստացման ծաւալները տարուէ տարի կ'աճին ամբողջ աշխարհի տարածքին։
 
== Կենսաբանական Դերը ==
Ծծումբը կենսաբանական տարրերէն մէկն է։ Կը մտնէ քանի մը ամինաթթուներու (ցիսթէին, մեթիոնին) [[վիթամին]]ներուկենսանիւթերու (թիամին), ֆերմենթներուեւ բնախմորներու (enzyme) բաղադրութեան մէջ։ Ծծումբը կը մասնակցի սպիտի (փրոթէինային) կառուցուածքներու ձեւաւորման։ Կը մասնակցի պաքթերիւմներումանրէաբոյսերու սինթեզինհամադրութեան (ծծումբը կը մտնէ պաքթերիոքղորափիլի կազմութեանմէջ մէջ): Ծծմբաջրածինը կը հանդիսանայ ջրածինի ստացման հիմնական աղբիւրը։
 
* Մարդկային մարմինը կը պարունակէ 2 կրամ ծծումբ։
 
* Ֆոսֆորը եւ ծծումբը կ'օգնեն, որ բոյսերը առողջ աճիաճին, եւ վնասակար միջատները չքանան<ref>[https://www.aztagdaily.com/archives/511627 Յատկանիշներ]</ref>:
 
== Ծանօթագրութիւններ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ծծումբ» էջէն