«Արեւելք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Արեւելք''', [[կողմնացոյց|կողմնացոյցի]] չորս հիմնական ուղղութիւններէն մէկը։ [[Հորիզոն (արեւմտահայերէն)|ՀորիզոնիՀորիզոնին]] այն կողմը, որուորուն ուղղութեամբ կը պտտի [[Երկիր Մոլորակ|Երկիրը]], եւ ուրկէ կը ծագի [[Արեւ|Արեւըարեւը]]<ref>[http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=24&query=%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D6%84 Էտուարտ Բագրատի Աղայեան։ «Հայաստան» Հրատարակչութիւն, Երեւան, 1976։]</ref>։ Այն կըԿը գտնուի արեւմուտքիարեւմուտքին հակադիր ուղղութեամբ։ Գիշերահաւասար օրերուն Արեւըարեւը կը ծագէծագի ուղիղ արեւելքէն։

East բառը եկած է միջին [[անգլերէն|անգլերէնի]] est, հին անգլերէնի ēast բառէն, որ կը ծագի նախագերմաներէնի *aus-to- կամ *austra- «արեւելք, արեւածագի ուղղութիւնը» բառերէն, այս ալ իր հերթին հնդեւրոպական նախալեզուի *aus- արմատէն՝ «շողալ» կամ «արշալոյս»<ref>{{cite web |title=east |url= http://www.etymonline.com/index.php?term=east&allowed_in_frame=0 |publisher=Online Etymology Dictionary}}</ref>։ Այս նման է հին բարձր [[գերմաներէն|գերմաներէնի]] *ōstar «դէպի արեւելք», [[լատիներէն]] aurora «արեւագալ», եւ [[յունարէն]] ēōs կամ heōs արմատներէն[3]։ Ēostre արշալոյսի գերմանական աստուածուհին էր, հաւանաբար կ՛անձնաւորէր եւ՛թէ արեւածագը, եւ՛եւ թէ երկրին հիմնական կողմերը։

Ժամանակակից քարտէզներուն մէջ արեւելքը որպէսիբրեւ կանոն կը գտնուի աջ կողմը։ Այս սովորոյթը հանդէս կու գայ կողմնացոյցներու օգտագործումէն, ուր հիւսիսը տեղակայուած է ամենավերը։ Արեւելքի ուղղութիւնը ուղղահայացուղղիղ էկը կազմէ հիւսիսին եւ հարաւին, այսինքն՝ ԵրկրիԵրկրագունդի աշխարհագրական բեւեռներուն, եւ հակադիր կը գտնուի արեւմուտքին։ ԱրեւելքիԱստղագիտութեան մէջ արեւելքի ուղղութիւնը կը համապատասխանէ ազիմուտի +90°-ին եւ −90°՝ աստղագիտօրէն։-ին։

ԱրեւելքնԱրեւելքը այն ուղղութիւնն է, որմովորով Երկիրը կը պտտուիպտտի առանցքիիր շուրջըառանցքին շուրջ եւ հետեւաբար ընդհանուր ուղղութիւնը, որմովորով կը յայտնուի Արեւը։արեւը։ Արեւելքի ուղղութեամբ աղօթելու սովորոյթը աւելի հին է, քանքան՝ [[Քրիստոնէութիւն|քրիստոնէութիւնը]], բայց կ՛ընդունուիընդունուած է այդ կրօնքին մէջկողմէ, քանի որ Արեւելքը կը համարուի մարդկութեան նախնական օջախը։ Հետեւաբար, որոշ քրիստոնէական եկեղեցիներ աւանդաբար ուղղուած են դէպի արեւելքԱրեւելք<ref>{{cite web |title=Orientation of Churches |url= http://www.newadvent.org/cathen/11305a.htm |publisher=Catholic Encyclopedia}}</ref><ref>{{cite web |last=Peters |first=Bosco |title=Architectural Design Guidelines 1 |url= http://liturgy.co.nz/architectural-design-guidelines-1/9558 |publisher=Liturgy.co.nz}}</ref>։