Ուիքիփետիա

«Թադէոս Յակոբեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրում
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ Azniv Stepanianը տեղափոխեց էջ Թադեւոս Յակոբեանէն էջ Թադէոս Յակոբեան առանց վերայղում ձգելու
No edit summary
 
Տող 1.
{{Անձ}}
 
'''ԹադեւոսԹադէոս Խաչատուրի Յակոբեան''' (կամ՝ ԹադեւոսԹադևոս Հակոբյան, [[15 Յունիս]], [[1917]] – [[15 Հոկտեմբեր]], [[1989]])<ref name="bio">{{cite book|title=Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4]|date=2003|publisher=[[Armenian Encyclopedia]]|location=Yerevan|page=[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu/page17-2550px-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu.jpg 49]|language=hy}}</ref> Սովետահայ հնագէտ եւ աշխարհագէտ էր:<ref name="bio2">{{cite book|title=Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4]|date=2003|publisher=[[Armenian Encyclopedia]]|location=Yerevan|page=[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu/page17-2550px-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu.jpg 49]|language=hy}}</ref>:
 
== Կենսագրութիւն ==
Յակոբեան ծնածԾնած է [[Կապանի Լեռնաձոր]], գիւղը ([[Սիւնիքի մարզ|Սիւնիք]]: [[1940]] թուականին), ան1917-ին: աւարտեցԱւարտած [[Երեւանիէ Պետական Համալսարան|Երեւանի Պետականպետական Համալսարանի]]համալսարանի (ԵՊՀ)աշխարհաերկրաբանական Աշխարհագիտութեան բաժանմունքէնբաժանմունքը: ԱնՀանդիսացած դարձաւէ այդնոյն բաժանմունքինհամալսարանի դեկանըաշխարհագրութեան 1955-1957բաժանմունքի եւ 1963-1965 թուականներուն ընթացքինղեկավար, որմէայդ ետքբաժանմունքի դարձաւտնտեսական ատենապետըաշխարհագրութեան բաժանմունքինամպիոնի 1962վարիչ: թուականէնՊատմական 1986գիտութիւններու թուական:փրոֆեսէօրի Իրկոչում գործըստացած մեծաւէ մասամբ1963-ին, կեդրոնացածիսկ էր1968-ին` պատմականԽորհրդային աշխարհագրութեանՀայաստանի վրայ:Հանրապետութեան Անգիտութիւններու գրածվաստակաւոր էգործիչի բազմաթիւ գիրքեր:կոչում<ref name="bio3">{{cite book|title=Հայկական Համառոտ Հանրագիտարան. հատոր 4 [Brief Armenian Encyclopedia, Volume 4]|date=2003|publisher=[[Armenian Encyclopedia]]|location=Yerevan|page=[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu/page17-2550px-%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BF_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%E2%80%A4_%D5%80_%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8.djvu.jpg 49]|language=hy}}</ref>: Մահացած է 1989-ին:
 
[[Պատկեր:Radevos Hakobyan's plaque.JPG|մինի|Թադեւոս Յակոբեանի յուշատախտակը [[Երեւան|Երեւանի]] [[Աբովեան Փողոց (Երեւան)|Աբովեան փողոցի]] վրայ]]
== Ասպարէզ ==
Ունի Հայաստանի աշխարհագրութեան ու ընդհանրապէս աշխարհագրութեան նուիրուած բազմաթիւ աշխատասիրութիւններ, առանձնապէս ուշագրաւ են [[Անի|Անիի]] պատմութեան նուիրուած երկու եւ [[Երեւան|Երեւանի]] պատմութեան նուիրուած չորս հատորները, իր ներդրումը ունեցած է «Հայկական սովետական հանրագիտարան»-ի պատրաստութեան մէջ, իսկ իր կոթողական գործը կը հանդիսանայ Յովհաննէս Բարսեղեանի եւ Ստեփան Մելիք-Բաղշեանի հետ համատեղ պատրաստուած` «Հայաստանի եւ յարակից շրջանների տեղանունների բառարան»-ը` բաղկացած հինգ հաստափոր ու մեծադիր հատորներէ (իւրաքանչիւրը` շուրջ 1000 էջ), որոնց հրատարակութիւնը սկսած է 1987-ին ու աւարտած` 2001-ին<ref>{{Cite web|url=https://www.aztagdaily.com/archives/522837|title=Թադէոս Յակոբեանի «Պատմական Հայաստանի Քաղաքները»|date=2021-09-17|website=Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)|language=en-US|accessdate=2021-11-24}}</ref>։[[Պատկեր:Radevos Hakobyan's plaque.JPG|մինի|Թադէոս Յակոբեանի յուշատախտակը [[Երեւան|Երեւանի]] [[Աբովեան Փողոց (Երեւան)|Աբովեան փողոցի]] վրայ]]
 
== Երկերու մատենագիտութիւն ==
Տող 17 ⟶ 19՝
* Աշխարհագրութեան պատմութիւն, մաս 3, Երեւան, 1957, 568 էջ։
* [[Երեւան|Երեւանի]] պատմութիւնը (1801–1879 թթ.), Երեւան, 1959, 672 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, [[Մեսրոպ Մաշտոց]] (ծննդեան 1600–ամեակին), Երեւան, 1959, 60 էջ։
* [[Սովետական Հայաստան|Սովետական Հայաստանի]] տեսարժան վայրերը (ուղեցոյց), Երեւան, 1959, 208 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Ստեփանոս Օրբելյան (XIII – XIV դարերի նշանաւոր պատմիչի եւ գրողի կեանքն ու գործունէութիւնը), Երեւան, 1960, 90 էջ։
* Ուրուագծեր Հայաստանի պատմական աշխարհագրութեան, Երեւան, 1960, 480 էջ։
* Երեւանի պատմութիւնը (1879–1917 թթ.), Երեւան, 1963, 608 էջ։
Տող 25 ⟶ 27՝
* [[Սիւնիքի Թագաւորութիւն|Սիւնիքի թագաւորութիւնը]] (պատմա–աշխարհագրական առումով), Երեւան, 1966, 220 էջ։
* Աշխարհագրութեան համառոտ պատմութիւն (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1917 թուականը), Երեւան, 1967, 386 էջ։
* Յակոբեան ԹադեւոսԹադէոս, Ավագյան Գրիգոր, Նազարյան Խաչիկ, Օհանյան Կիրակոս, Սովետական Հայաստան (հայրենագիտական ուրվագիծ), Երեւան, 1967, 256 էջ։
* Երեւան – 2750 (մ. թ. ա. 782 թ. – 1968 թ.), Երեւան, 1968, 421 էջ։
* Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն (ուրվագծեր), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1968, 509 էջ։
* [[:hy:Երևան|Երեւանի]] պատմութիւնը (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1500 թուականը), Երեւան, 1969, 432 էջ։
* Յակոբեան ԹադեւոսԹադէոս, Ավագյան Գրիգոր, Նազարյան Խաչիկ, Օհանյան Կիրակոս, [[:hy:Հայկական_Խորհրդային_Սոցիալիստական_Հանրապետություն|Սովետական Հայաստան]] (հայրենագիտական ուրվագիծ), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1970, 284 էջ։
* Երեւանի պատմութիւնը (1500–1800 թթ.), Երեւան, 1971, 524 էջ։
* Աշխարհագրութեան համառոտ պատմութիւն (հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1917 թուականը), 2-րդ հրտ., Երեւան, 1976, 518 էջ։
* Սովետական Հայաստանի քաղաքները (ակնարկներ), Երեւան, 1977, 229 էջ։
* Երեւանի զարգացումը [[Արեւելեան Հայաստան|Արեւելեան Հայաստանը]] [[Ռուսաստան|Ռուսաստանին]] միանալուց յետոյ (փաստաթղթերի ժողովածու 1801–1917 թթ.), կազմող՝ ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Երեւան, 1978, 492 էջ։
* Հայ ժողովրդի պատմութեան հիշարժան վայրերը, Երեւան, 1978, 192 էջ։
* [[Անի Քաղաք|Անիի]] պատմութիւնը, գիրք 1 (Հնագույն ժամանակներից մինչեւ 1945 թուականը), Երեւան, 1980, 416 էջ։
* Անիի պատմութիւնը, գիրք 2 (1945 թուականից մինչեւ անկումն ու ամայացումը), Երեւան, 1982, 440 էջ։
* Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն (ուրվագծեր), 4–րդ հրտ., Երեւան, 1984, 464 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Գագիկ Սարգսյան, Աշոտ Աբրահամյան, Հայ ժողովրդի պատմութիւն, 2–րդ հրտ., Երեւան, 1985, 528 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, [[Յովհաննէս Բարսեղեան|Հովհաննես Բարսեղյան]], Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 1, Երեւան, 1986, 992 էջ։
* Պատմական Հայաստանի քաղաքները, Երեւան, 1987, 256 էջ։
* Անի մայրաքաղաք, Երեւան, 1988, 328 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, [[Յովհաննէս Բարսեղեան|Հովհաննես Բարսեղյան]], Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 2, Երեւան, 1988, 992 էջ։
* Հայ ժողովրդի պատմութեան հիշարժան վայրերը, 2-րդ հրտ., Երեւան, 1990, 232 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, [[Յովհաննէս Բարսեղեան|Հովհաննես Բարսեղյան]], Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 3, Երեւան, 1998, 992 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, Հովհաննես Բարսեղյան, Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 4, Երեւան, 1998, 812 էջ։
* ԹադեւոսԹադէոս Յակոբեան, Ստեփան Մելիք–Բախշյան, [[Յովհաննէս Բարսեղեան|Հովհաննես Բարսեղյան]], Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ. 5, Երեւան, 2001, 912 էջ։
* Հայաստանի պատմական աշխարհագրութիւն, 5-րդ հրտ., Երեւան, 2007, 520 էջ։
 
== Կոչումներ ==
 
* 1963 թուականին ստացած է պատմական գիտութիւններու փրոֆեսորիփրոֆեսէօրի կոչում:
* 1968 թուականին՝ Հայկական ԽՍՀ գիտութիւններու վաստակագորվաստակաւոր գործիչի կոչում։
 
== Գրականութիւն ==
 
* [[Հայկական Համառօտ Հանրագիտարան|Հայկական համառօտ հանրագիտարան]], հատ. 3, Երեւան, 1999, էջ 49։
* Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 6, Երեւան, 1980, էջ 71։
* Ով ով է (Հայեր՝ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 1, Երեւան, 2005։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Թադէոս_Յակոբեան» էջէն