«Գաբրիէլ Երանեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Գաբրիէլ Երանեան''' ([[1827]]-[[1862]]), հայ երաժշտագէտ, երգահան։▼
Ծնած է 1827-ին, Կ. Պոլիս։ Օհան Երանուն անունով գաւառացի որմնադիրի մը որդին էր։ Աշակերտած է Մայր-վարժարանի մէջ տիրացու [[Արիստակէս Յովհաննիսեան|Արիստակէս Յովհաննէսեան]]<nowiki/>ին։ Ուսման անընդունակ ըլլալուն, ծնողքը ստիպուած է 13-14 տարեկանին գործի դնել զինք։ Երաժշտական ուսման փափաքող ըլլալով, Գաբրիէլ շուտով դպրոց վերադարձած է եւ նոյն Արիստակէսի խնամքին տակ լաւ սորված է հայ ձայնագրութիւնը, իսկ հետագային՝ զայն անբաւարար համարելով, ինքնազարգացումով եւրոպական ձայնագրութիւն սորված է։ Դասաւանդած է [[Օրթագիւղ]]<nowiki/>ի, Գուզկունճուգի, Կէտիկ-Փաշայի եւ [[Խասգիւղ]]ի վարժարաններուն մէջ։ Խասգիւղի մէջ, որ գլխաւոր գործունէութեան ասպարէզը եղած է. անոր նեցուկ կանգնած են [[Աղաթօն]], Թորոս Նազարեան, Փափազեան եւ ուրիշներ։▼
== Կեանք եւ գործունէութիւն ==
▲Ծնած է 1827-ին, Կ. Պոլիս։ Օհան Երանուն անունով գաւառացի որմնադիրի մը որդին էր։ Աշակերտած է Մայր-վարժարանի մէջ տիրացու [[Արիստակէս
[[1854]]-ին, ուսուցիչ կարգուած է Ազգ․ Հիւանդանոցի որբանոցին մէջ բացուած երկրագործական դասարանին։
Տող 9 ⟶ 10՝
Իր ուսուցիչին հետ, [[1857]]-[[1858]] թուականներուն, Երանեան «Քնար արեւելեան» ամսաթերթը հրատարակած է, նպատակ ունենալով արեւելեան եւ մասնաւորապէս ազգային երգերը եւրոպական ձայնագրութեան առնելով՝ արեւմտեաններուն հաղորդել։
Հայ ձայնանիշերու կիրառութեան այս փորձը, ինչպէս նաեւ եւրոպականին մերձեցման ջանքերը, որոնք Երանեանի գլխաւոր սկզբունքներն էին, պատճառ կ՝ըլլան «Քնար»ի վերերեւման։ Երանեան ու իր աշակերտ [[
Երանեանի քով աւելի դէպի եւրոպականը միտում մը կը տեսնուի, որուն ապացոյցն է [[Տիգրան Չուխաճեան]]ի՝ [[
Երաժշտութեան փափաքը հետզհետէ կը տարածուէր ժողովուրդին մէջ, մանաւանդ՝ Սահմանադրութեան հաստատումէն ետք։ Ամէն կողմէ երգեր կը պատրաստուէին եւ Պէյքօզի տարեդարձի հանդէսներուն փայլը կ՛աւելցնէին։ Եւրոպական գաղափարներ հետզհետէ մուտք կը գործէին ազգայինին մէջ ու [[Եւրոպա]] գացող եւ վերադարձող սերունդը կը զգար երաժշտութեան կարեւորութիւնը։ Դաշնակը մուտք գործած էր հայ սրահներու մէջ եւ ահա [[1862]]-ի [[Մարտ]]ին Երանեանի թերթին օգնելու համար երաժշտական ընկերութիւն մը կը կազմուի, նպատակ ունենալով երաժշտութեան ճաշակը մեր մէջ տարածել, նուագածուներ յառաջ բերել, ինչպէս նաեւ «Քնար Հանդէս»ը կանոնաւոր կերպով եւ ժամանակին հրատարակել։ Այդ ընկերութեան հիմնադիրները ժամանակին ամէնէն երեւելի անձնաւորութիւններն էին՝ Աղաթօն, [[Երուանդ Օտեան|Օտեան]], Միւհենտիսեան, Քէչեան, Նեւրուզեան, [[Նահապետ Ռուսինեան|Ռուսինեան]] եւ ուրիշ անձնաւորութիւններ։ Ասոնք ուսումանկան յանձնաժողով մը ունէին իբրեւ իրենց օժանդակ, որուն մաս կը կազմէին՝ [[Թորոս Նազարեան]], Մ․ Մամուրեան, [[Մկրտիչ Պէշիկթաշլեան|Մ․ Պէշիկթաշլեան]], [[Յակոբ Ոսկան]], Սրապիոն Հէքիմեան, Ս․ Փափազեան, Նոյպէս զանազան թաղերու մէջ մասնաժողովներ ունէր, որոնք ձրի դասախօսութիւններ կ՛ընէին։ Այս ընկերութիւնը թերթին երկրորդ շրջանի առաջին թիւը կը հրատարակէ [[
[[Նահապետ Ռուսինեան|Նահապետ Ռուսինեանի]] գրած բանաստեղծութեան` «Կիլիկիա»ին (գրուած 1860-ին), երաժշտութիւնը հեղինակած է Երանեան<ref>{{Cite web|url=https://www.aztagdaily.com/archives/265254|title=Հերոսամարտի 100-Ամեակ, Մուսալեռցիներ Եգիպտոս Կ՛այցելեն|date=2015-10-29|website=Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)|language=en-US|accessdate=2021-12-02}}</ref>:
== Ծանօթագրութիւններ ==
<references />
{{DEFAULTSORT:Երանեան, Գաբրիէլ}}
Տող 22 ⟶ 25՝
[[Ստորոգութիւն:Հայ երգահաններ]]
[[Ստորոգութիւն:Հայ մանկավարժներ]]
|