«Արկաթիակերտ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
 
Տող 4.
 
== Անուան ստուգաբանութիւնը ==
Հին Հայաստանի այս քաղաքը [[Սթրապոն]]ի մոտմօտ կոչուած է Կարթասիոկերտ, այլ հեղինակներ կը յիշատակեն նաեւ Արկաթիոկերտ անունով։ Կոչուեր է նաեւ Եփիփանիա կամ Եպիփանիա։
 
== Պատմութիւն ==
Կարկաթիոկերտի հիմնադրման մասին գրաւոր յիշատակութիւններ չկան։ Սակայն անուղղակի աղբիւրներէն յայտնի դարձեր է, որ այն գոյությունգոյութիւն ունեցեր է հնագոյն ժամանակներէն՝ Ք.Աա. VIII—VII դարերէն, եւ մեծ վերելք ապրեր է հելլենիզմի դարաշրջանին, յատկապես՝յատկապէս՝ Ք.Աա. II—I դդ,: Ծոփաց թագաւորութեան ամենահին մայրաքաղաքն էր եւ կը գտնուէր հարաւային առևտրականառեւտրական մեծ ճանապարհի վրայ, որ բանուկ էր դեռ Ք.Աա. VII—VI դարերէն։ Հայաստանի հելլենիստական բազմամարդ ու ծաղկած քաղաքներէն էր։ Ք.Աա. III դարոպդարուն վերջերը եւ II դարու սկիզբներունսկիզբները դարձեր էր ներքին, արտաքին ու տարանցիկ առեւտրիառեւտուրի եւ արհեստագործութեան խոշոր կեդրոն։ Հայ–ասորական պատերազմի ժամանակ, [[Ք.Ա. 165|Ք.ա. 165]] թ. սելեւկեան [[Անտիոքոս 4–րդ]]ը, որ կը կրէր Եպիփանես մականունը, գրաւեր է Կարկաթիոկերտը եւ վերանուաներ իր մականունով՝ Եպիփանիա։
 
Կարկաթիոկերտի մասին, իբր Ծոփաց թագաւորութեան արքայանիստ քաղաքի, առաջին վկայութիւնը կը պատկանի [[Սթրապոն]]ին։ Հայ պատմագիրները այս քաղաքի վերաբերեալ յիշատակութիւններ ամենեւին չունին եւ դժուար է ուրուագծերուրուագծել անոր հետագայ շրջանի պատմութիւնը։ Սակայն, նկատի ունենալով Հայաստանի հելլենիստական միւս քաղաքներու՝ [[Արմավիր|Արմաւիր]]ի, [[Արտաշատ]]ի, [[Երուանդաշատ]]ի, [[Զարիշատ]]ի, [[Զարեհաւան]]ի եւ միւսներու պատմութեան ընթացքը, կարելի է չկասկածիլ, որ Կարկաթիոկերտը նոյնպեսնոյնպէս անոնց նման IV—V դարերուն կորսնցուցեր էր իր նախկին փառքը՝ առաջնութեան դափնին զիջելով նոր առաջացած ֆէոտալական կամ աւատական, ճորտատիրական քաղաքներուն։ Հնարաւոր է նաեւ, որ Կարկաթիոկերտը ատոնցմէ քանի մը հարիւր տարի առաջ կորսնցուցեր էր իր նշանակութիւնը, վերածուելով ֆէոտալական դղեակի։
 
== Աղբիւրներ ==