|
'''Տիրան Աճէմեան''' ({{ԱԾ}}), դերասան, ծաղրանկարիչ:
Ուսումը կը ստանայ Հալէպի գերմանական վարժարանը, սկիզբէնկանուխէն ի յայտ կըկու գան բերէիր արուեստագէտի խառնուածքխառնուածքը եւ հակումհակումը դէպի գծագրութիւն, ինչ որ հետզհետէ կը փոխուի [[ծաղրանկարչութիւն|ծաղրանկարչութեան]]: Այս մէկը պատճառ կը հանդիսանայ մօտենալու բեմին, որուն սրտեռանդ կը նուիրուի սրտեռանդ:
[[1919]]-ին կ’անցնիկ'անցնի [[Պոլիս]] ու ծաղրանկարներ կը հրատարակէ «ԿավռօշԿավռոշ»ի մէջ։ Պոլսոյ Հայ Տրամադիկը, նաեւ Կովկասէն եկած դերասան Օվի Սեւումեան խորապէս կը տպաւորեն զինք բեմին կապուելու համար: Հալէպ դարձին՝ կը կազմէ Երիտասարդաց Միութեան Թատերախումբը։
[[1921]]-էն սկսեալ կը բեմադրէ զանազան թատերախաղեր, որոնցմէ յիշենք որոնցմէ՝«Կործանուածը», «ԱւերակներիԱւերակներու վրայ», «Պատուի համար», «Արցունքի հովիտը», «Հին աստուածներ», եւայլնեւ այլն:
Աճէմեան օժանդակած է Հալէպ այցելող դերասաններուն. [[1922]]-ին՝ Շահան ՍարեանՍարեանին եւ Օննիկ Վոլգէրի, [[1924]]-ին՝ «Եգիպտահայ Գոմէտիի խումբ»ին: [[1923]]-ին կը կազմէ «Հալէպի Ամադէօրներու Տրամադիկ թատերախումբ»ը եւ ներկայացումներ կու տայ մինչեւ Բարսեղ Աբովեանի Հալէպ ժամանումը, որուն հետ եւս կը խաղայ՝խաղայ պատասխանատու դերեր ստանձնելով: Ֆիլիփ Արփիարեան դերասան-ծաղրանկարիչը կը թելադրէ Տիրանին ամբողջովին նուիրուիլ ծաղրանկարչութեան<ref>Թէոդիկ, Ամէնուն Տարեցոյց, 1928, էջ 589</ref><ref>Սուր․ Տար․, 1925, էջ 181</ref>:
1925 թուականին-ին տեղափոխուած է [[Պէյրութ]] ու ծաղրանկարներով հանդէս եկած է [[Հայաստան|հայկական]], [[ֆրանսա]]կան եւ արաբական մամուլին մէջ<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երեւան, 2005}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=2286|title=AV Production - Տիրան Աճեմեան|last=Baghdasaryan|first=Aram|website=avproduction.am|accessdate=2016-07-21}}</ref>։
«Հայ Գիր» մանկապատանեկան հրատարակչութիւնը լոյս ընծայած է [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի երգիծանկարներով<ref>{{Cite web|url=http://asbarez.com/arm/209340/%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B5-%25D5%25A3%25D5%25AB%25D6%2580-%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25B7%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A8-%25D5%25AC%25D5%25B8%25D5%25B5%25D5%25BD-%25D5%25A8%25D5%25B6%25D5%25AE%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25A5%25D6%2581-%25D5%25B5-%25D5%25A9%25D5%25B8/|title=«Հայ Գիր» Մատենաշարը Լոյս Ընծայեց Յ. Թումանեանի «Քաջ Նազար»ը՝ Տիրան Աճէմեանի Երգիծանկարներով|date=2014-12-03|language=en-US|accessdate=2016-07-21}}</ref>:
| 