«Աւստրալիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 21.
Նաւապետ Ֆլինտերսի «Ճանապարհորդութիւն Terra Australis» (անգլ.՝ A Voyage to Terra Australis) գիրքը փաստօրէն այս անուանումը յայտնի դարձուց հասարակութեան։ Գիրքի հրատարակութեան նախապատրաստելու ժամանակ Ֆլինտերսը համոզած է օգտագործել Terra Australis եզրը, որպէս [[Հասարակութիւն|հասարակութեան]] առաւել յայտնի։ Ֆլինտերսը գրած է
 
{{քաղուածքքաղվածք|Եթէ ես ինձ թոյլատրէի որպէս նորարարութիւն, ապա այդ պիտի ըլլար փոխել անուանումը՝ «Australia» , քանզի այն շատ աւելի հաճելի է լսողութեան համար, եւ համահունչ է միւս աշխարհամասերու անուանումներուն հետ<ref>{{Cite book|first=Մեթյու|last=Ֆլինդերս|year=1814|title=Ճանապարհորդություն Terra Australis|publisher=Գ. ընդ Վ. Նիկոլ}}</ref>։|}}
 
Այս ամբողջ գիրքի բնագիրին մէջ «Australia» բառին միակ օգտագործումն է, սակայն Ռոպըրթ Պրունիի «Թերա Աուստրալիսի բուսաբանութեան մասին [[Աշխարհագրութիւն|աշխարհագրական]] եւ համակարգուած ընդհանուր տեղեկութիւններ» (անգլ.՝ General remarks, geographical and systematical, on the botany of Terra Australis; 1814) գիրքի յաւելուած III-ին համընդհանուր կ՜օգտագործուի «Australian» ածականը<ref name="Bennett 1868">{{Cite book|editor=Բերնետ, Ջ. Ջ.|year=1866–68|title=Ռոբերտ Բրաունի տարաբնույթ բուսաբանության մասին աշխատությունները|volume=2|chapter=Տերա Աուստրալիսի բուսաբանության մասին աշխարհագրական և համակարգված ընդհանուր տեղեկություններ|pages=1–89}}</ref>, եւ այս գիրքը հանդիսացած է այս բառին առաջին փաստագրական օգտագործումը<ref name="Mabberley 1985">{{Cite book|first=Դևիդ|last=Մեբերլի|year=1985|title=Յուպիտեր բոտանիկուս. Ռոբերտ Բրաունը Բրիտանական թանգարանից|publisher=Բրիտանական թանգարան (Բնության պատմություն)|isbn=3-7682-1408-7}}</ref>։ Չնայած տարածուած կարծիքին, այս գիրքը յատուկ դեր չէ ունեցած «Australia» բառի ընդունման եւ օգտագործման մէջ, այս անուանումը տարածում գտած է այս գիրքին հրատարակումէն ետք մօտ տասը տարուան ընթացքին։ [[Նոր Հարաւային Ուելս]]ի նահանգապետ, Լաքլան Մաքուորին կ՛օգտագործէր այդ անուանումը իր պաշտօնական նամակագրութեան մէջ [[Անգլիա (արեւմտահայերէն)|Անգլիոյ]] հետ։ 1817-ի [[Դեկտեմբեր 12]]-ին ան առաջարկեց Բրիտանական կայսրութեան գաղութներու գործերով զբաղուող նախարարութեանը օգտագործել «Australia» անուանումը, որպէս պաշտօնական անուանում<ref name=autogenerated1>Ուիկենդ ավսրալիան, 30-31 դեկտեմբեր 2000, էջ՝ 16</ref>։ 1824-ին, Բրիտանական ծովակալութիւնը վերջնականապէս ընդունեց այս մայր ցամաքի անուանումը<ref>{{Cite book|last=Ներգաղթի և քաղաքացիության բաժին|title=Կյանքը Ավստրալիայում|publisher=Ավստրալական Միություն|year=2007|page=11|isbn=978-1-921446-30-6|url=http://www.immi.gov.au/living-in-australia/values/book/english/lia_english_part1.pdf|accessdate=30 մարտ 2010}}</ref>։
 
=== Աւստրալիան մինչ եւրոպացիները (մինչ 1606 թուական) ===
== Պատմութիւն ==
=== Աւստրալիան մինչՄինչեւ եւրոպացիներըԵւրոպացիները (մինչմինչեւ 1606 թուական) ===
[[Պատկեր:Aboriginal Art Australia.jpg|մինի|ձախից|200px|Տեղացիներուն նկարները Քաքատու ազգային այգիին մէջ, որոնք մօտ 30 000 տարեկան են]]
Աւստրալիական նախնիներուն (անգլ.՝ aboriginal) նախնիները Աւստրալիա յայտնուած են շուրջ 40-60 հազար տարի առաջ (ըստ ուրիշ տուեալներու՝ մօտ 70 հազար տարի առաջ)<ref>Peter Hiscock (2008). ''Archaeology of Ancient Australia''. Routledge: London. ISBN 0-415-33811-5</ref><ref>John Mulvaney and Johan Kamminga (1999). ''Prehistory of Australia''. Allen and Unwin, Sydney. ISBN 1 864489502</ref>. [[Մարդիկ (արեւմտահայերէն)|մարդ]]իկ ծովու ճամբով Աւստրալիա տեղափոխուած են այն ժամանակ, երբ դեռ Նոր Կուինեան եւ Թասմանիան (անգլ.՝ New Guinea and the island of Tasmania) մայր ցամաքին մաս կը կազմէին։ Այս հանգամանքն ալ իրենց կը դարձնէ աշխարհի ամենավաղ ծովային ճամբորդները։<ref>Ron Laidlaw «Aboriginal Society before European settlement» in Tim Gurry (ed)(1984) ''The European Occupation.'' Heinemann Educational Australia, Richmond. p.40. ISBN 0 85859 2509</ref>։ Աշխարհամասը մարդոցմով սկսած է բնակուիլ 42-48 հազար տարի առաջ<ref>{{cite web |author=Ռիչարդ Գիլիփս |year=2002 |url=http://www-personal.une.edu.au/~pbrown3/Gillespie02.pdf |title=Dating the First Australians (full text) |journal=Radiocarbon |volume=44 |issue=2 |format=PDF |pages=455–472 |accessdate=2010 թ․ դեկտեմբերի 07–ին|archiveurl=http://web.archive.org/web/20030718074926/http://www-personal.une.edu.au/~pbrown3/Gillespie02.pdf|archivedate=2003-07-18}}</ref>։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Աւստրալիա» էջէն