«Բորակածին» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Նոր էջ «{{ԱՀ}} {{Արևելահայերեն|Նատրիում}} '''Բորակածին'''<ref>http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&dt=HY_HY&query=%D5%A2%D5%B8...»: |
No edit summary |
||
Տող 6.
== Պատմութւն ==
[[Պատկեր:Sir Humphry Davy, Bt by Thomas Phillips.jpg|մինի|ձախից|
Բորակածնի միացութիւնները՝ կերակրի աղը եւ սոտան, յայտնի են շատ հին ժամանակներէն։ [[Եբրայերէն]] ''նէթեր'' ({{Լեզու grc|νίτρον}}, {{Լեզու la|nitrum}}) բառը հանդիպած է [[Աստուածաշունչ]]ին մէջ որպէս նիւթի մը անուանում, որը, ըստ Սողոմոնի, եռացած է քացախին մէջ<ref>Алексеев М. Т., Колотов С. С., Менделеев Д. И. Натрий // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.</ref>: [[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտոս]]ին մէջ սոտան բնութեան մէջ կը հանդիպէ սոտայի լիճերի ջուրերուն մէջ։ Բնական սոտան հին եգիպտացիները օգտագործած են զմռսելու, կտաւներու ճերմակեցման համար, խոհանոցին սնունդի մէջ, ինչպէս նաեւ ներկերու պատրաստման համար։
Մետաղական բորակածինն առաջինն անջատած է
== Բնութեան Մէջ ==
Տող 19.
Բորակածնի քլորիտի՝ մարդու օրական պահանջը 2-10 կրամ է։ Բորակածնի իոններու համակեդրոնացումը օրկանիզմին մէջ կը կարգավորուէ ալտոսթերոն հորմոնով։
== Բնագիտական Յատկութիւններ ==
[[Պատկեր:Flametest--Na.swn.jpg|մինի|աջից|170px|Բորակածինը բոցին կուտայ [[Դեղին (գոյն, արեւմտահայերէն)|դեղնաւուն]] գոյն։]]
[[Պատկեր:Sodium metal chunks in oil.jpg|մինի|աջից|170px|Հանքային իւղին մէջ պահուող մետաղական բորակածին։]]
Սենեակային ջերմաստիճանին բորակածինը ճերմակ, [[Արծաթ (արեւմտահայերէն)|արծաթափայլ]] մետաղ է։ Բոլոր մետաղներուն պէս ան լաւ կը հաղորդէ [[Ելեկտրականութիւն|ելեկտրական հոսանքը]]։ Բորակածինը փափուկ է՝ հեշտօրէն կը կտրուի դանակով։ Ան փոքր-ինչ թեթեւ է ջուրէն եւ կը պատկանի թեթեւ մետաղներու թիւին։ Բորակածինը դիւրահալ մետաղ է։ Եթէ բորակածինի մի կտորը տեղաւորենք փորձանօթին մէջ եւ տաքացնենք, ապա ան արագ պիտի հալչի։ Բորակածինի հալման ջերմաստիճանն է 98 °C, եռմանը՝ 882,9 °С, խտութիւնը՝ 968 քկ/մ<sup>3</sup>, պարամակնիսական է։
Բորակածինի եւ անոր միացութիւններու շոգիները բոցը կը ներկեն բնորոշ դեղին գոյնով։ Սա յատկութիւնը յաճախ կ'օգտագործwuէ որպէս նիւթին մէջ բորակածինի առկայութեան ստուգման միջոց։ Բորակածինի շոգիները կարմրածիրանագոյն են։ Քիմիապէս աշխոյժ տարր մըն է, յայտնի բոլոր միացութիւններուն մէջ միարժէք է, օդին մէջ արագ կ'օքսիտանայ՝ յառաջացնելով օքսիտ, գէրօքսիտ, հիտրօքսիտ եւ քարպոնաթ։ Բորակածինի նորմալ ելեկտրոտային ներուժը -2,74 վ է, հալոյթին մէջ՝ -2,4 վ։
== Քիմիական Յատկութիւններ ==
|