«Բորակածին» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 17.
Ապրող բջիջներուն մէջ բորակածնի միացութիւններու փոխակերպումը կը հանդիսանայ բոլոր օրկանիզմներու նիւթափոխանակութեան կարեւորագոյն մասը։
{{Բազմապատիկ պատկերներ
| գոտի = left/right/center
Տող 37.
| նկարագրություն2 = Գերմաքուր բորակածինը [[Մանիշակագոյն (արեւմտահայերէն)|մանիշակագոյն]] [[լոյս]] կ'արձակէ
}}
== Բորակածնի Շրջապտոյտը Բնութեան Մէջ ==
Բոյսերը աճի համար արմատներով հողէն կը իւրացնեն ազոթային միացութիւններ՝ հիմնականին ամոնիւմի եւ ազոթական թթուի աղեր: Առաւել շատ ազոթ կ'օգտագործեն լոբազգիները։ Բոյսերու կողմէն սինթէզուած բորակածին պարունակող միացութիւնները, մասնաւորապէս պրոթէինները, անցնելով անասուններու եւ մարդու օրկանիզմ, կը վերածուեն այլ օրկանական միացութիւններու եւ այլ սպիտակուցներու։
Հողին մէջ բորակածնի պակասը կը լրացուէ բորակածնի շրջապտւյտի շնորհիւ։ Առաջին հերթին ատիկա կը կատարուէ օդի բորակածնի հաշւին։ Օդին մէջ տեղի ունեցող ելեկտրական պարպումները՝ կայծակները, նպաստաւոր պայմաններ կը ստեղծեն բորակածինէն ու [[թթուածին]]էն ազոթի (II) օքսիտ յառաջացնելու համար։ NO-ն այնուհետեւ օդին մէջ դիւրութեամբ կը վերածուէ NO<sub>2</sub>-ի։ Վերջինս անձրեւաջուրերու հետ կ'յառաջացնէ ազոթական թթու, որն ալ, հողի մեջ գտնուող մետաղներու օքսիտներու կամ աղերու հետ փոխազդելով, կը յառաջացնէ նիթրատներ։
Օդին մէջ բորակածնի քանակը, սակայն, չպակասեր, որովհետեւ օրկանական նիւթերու, հիմնականին բուսական զանգուածի այրման եւ փտման հետեւանքով կ'անջատուէ կազային բորակածին, որը նորէն կ'անցնէ մթնոլորտ։ Սակայն հողէն պակսած բորակածնի ամբողջ քանակութիւնը չլրացուեր օդի հաշւին, որուն պատճառաւ ալ այդ պակասը կը լրացուէ ազոթային պարարտանիւթերով։
Այսպիսով տեղի կ'ունենայ բորակածնի շրջապտոյտ մը օդէն հող, իսկ այնուհետեւ՝ նորէն օդ։ Հազարամեակներու ընթացքին երկրագունդի վրայ ստեղծուած է հաւասարակշռութիւնը պահպանելու համար։
{{Սեղմ Պարբերական Աղիւսակ}}
== Ծանօթագրութիւններ ==
| |||