«Բորակածին» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
#ձայնային_ֆայլեր, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 2.
{{Արևելահայերեն|Ազոտ}}
'''Բորակածին'''<ref>http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&dt=HY_HY&query=%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF</ref>, քիմիական տարր է, քիմիական բանաձեւն է <big>'''N'''</big> ({{Լեզու la|Nitrogenium}}-էն) կարգահամարը՝ 7, հիւլէական զանգուածը՝ 14.0067։ <br>
Ազատ վիճակին անհամ եւ անհօտ կազ մըն է, ջուրին մէջ վատ կը լուծուէ։ Մոլեքուլը կազմուած է 2 բորակածնի հիւլէներէ (N<sub>2</sub>), որոնց կապը շատ ամուր է։ Բնութեան մէջ կազմուած է <sup>14</sup>N (խառնուրդին մէջ բաղադրութիւնը՝ 99.63%) եւ <sup>15</sup>N կայուն նուքլիտներէն։
Բորակածնի չեզոք հիւլէի [[շառաւիղ]]ը 0.074 նմ է, իոններունը. N<sup>3-</sup> - 0.132, N<sup>3+</sup> - 0.030 եւ N<sup>5+</sup> - 0.027 նմ։ Պարզ նիւթ բորակածինը (CAS-համարը 7727-37-9) բաւականին իներտ կազ է, որը կը կազմէ Երկիր մոլորակի մեկ քառորդը։
Տող 40.
Բոյսերը աճի համար արմատներով հողէն կը իւրացնեն ազոթային միացութիւններ՝ հիմնականին ամոնիւմի եւ ազոթական թթուի աղեր: Առաւել շատ ազոթ կ'օգտագործեն լոբազգիները։ Բոյսերու կողմէն սինթէզուած բորակածին պարունակող միացութիւնները, մասնաւորապէս պրոթէինները, անցնելով անասուններու եւ մարդու օրկանիզմ, կը վերածուեն այլ օրկանական միացութիւններու եւ այլ սպիտակուցներու։
Հողին մէջ բորակածնի պակասը
Օդին մէջ բորակածնի քանակը, սակայն, չպակասեր, որովհետեւ օրկանական նիւթերու, հիմնականին բուսական զանգուածի այրման եւ փտման հետեւանքով կ'անջատուէ կազային բորակածին, որը նորէն կ'անցնէ մթնոլորտ։ Սակայն հողէն պակսած բորակածնի ամբողջ քանակութիւնը չլրացուեր օդի հաշւին, որուն պատճառաւ ալ այդ պակասը կը լրացուէ ազոթային պարարտանիւթերով։
| |||