«Բրինձ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 10.
Թեփոտներէ մաքրուած հատիկը, կը պարունակէ 15% ջուր, մօտաւոր 74% բնածխաջրատներ, 8% սպիտակուցներ, 0,4% [[Ճարպեր (արեւմտահայերէն)|ճարպեր]], 2,1% թաղանթանիւթ եւ 0,5% մոխիր։
== Անունին Ծագումը ==
«Բրինձ»<ref>http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=7&query=%D5%A2%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%B1</ref> անունը կը ծագէ պահլաւերենէ, նոյն ծագումն ունէ նաեւ վրացերէն ბრინჯი <small>[պրինջի]</small>-ն: <br />
Բառը կը գործե կարգ մը կապակցութիւններու մէջ, սղուած ի-ով՝՝ բրնձահատիկ, բրնձօղի, բրնձադաշտ:<br /> Միավանկ բառ է:
== Արտադրութիւնը ==
Բրինձի արտադրութիւնը եւ սպառումը կը կատարուի [[Հարաւ]]-Արեւելեան [[Ասիա (արեւմտահայերէն)|Ասիոյ]] երկիրներուն մէջ։ Այս հիմնական [[Գիւղտնտեսութիւն|գիւղտնտեսական]] արդիւնքը գրաւական երաշխիքէ կը հանդիսանայ այդ երկիրների գիւղական բնակչութեան համար։ Բրինձի աճման գործով հիմնականօրէն կը զբաղուին հող ունեցող փոքր գիւղացիական տնտեսութիւները։ Բրինձի աճման համար կը պահանջուի յատուկ պայմաններ։ Աշխատանքները կը կատարուին ձեռքով։ Բրինձի համաշխարհային արտադրութեան 95%-ը բաժինը կը տրուի զարգացող երկրներուն։ Անոր կէս արտադրութիւնը ապահուում են [[Չինաստան]]ն ու [[Հնդկաստան]]ը <ref>[http://fao.org (FAOSTAT)։ «Countries by commodity (Rice, paddy)» Վերցուած է 2013 թ․ մարտի 12]</ref>։
== Սնունդային Արժէք ==
Բրինձը հիմնական սնունդ է աշխարհին բնակչութեան կէսէն աւելիին համար: Ասիկա գերակշռող ուտելիքային էնըրճիին աղբիւր մըն է Ասիոյ եւ խաղաղովկիանոսեան տարածաշրջանին 17, հիւսիսային եւ հարաւային ամերիկաներու՝ 9 համար եւ Ափրիքէի՝ 8 երկիրներու համար: Բրինձը կը տրամադրէ աշխարհի սնունդային գումարային էներճըին 20%-ը, այն դէպքը, երբ ցորենը՝ 19%-ը եւ եգիպտացորենը՝ 5%-ը:<ref>{{cite web|title=Rice is Life|publisher=Food and Agricultural Organization of the United Nations|year=2004|url=http://www.fao.org/rice2004/en/f-sheet/factsheet3.pdf}}</ref><br />
Բրինձին սնունդային արժէքը կախում ունէ քանի մը գործոններէ: Ճերմակ, կարմիր,
Ճերմակ եւ դարչնագոյն բրինձներու բրոթեիններու որակին, հանքանիւթերու եւ վիդամիններու, ճարպերու եւ ածխաջրածիններու համեմատական վերլուծութենէ կը պարզուի, որ անոնցեն ոչ մէկ կը հանդիսանայ սնունդին լիարժէք աղբիւր մը:<ref>{{cite web|title=Nutrition Info: white rice cooked versus brown rice cooked|url=http://skipthepie.org/cereal-grains-and-pasta/rice-white-long-grain-regular-cooked/compared-to/rice-brown-long-grain-cooked/}}</ref><br />
Բրինձին կարմիր, սեւ եւ ճերմակ տեսակի բրինձներու համեմատական ուսումնասիրութիւնը ցոյց կուտայ, որ կարմիր եւ սեւ բրինձներու մէջ գունանիւթը կրնայ առաջարկէ սնունդային առաւելութիւններ: Կարմիր եւ սեւ բրինձներու օգտագործումը բացայայտեցաւ, որ կը նուազեցնէ կամ կը դանդաղեցնէ աթերոսքլերոզին զարգացումը, քոլեսթերինի արտադրութիւնը: Սպիտակ բրինձին օգտագործումը սա առաւելութիւնները չէր տուած: Ասիկա կը յանգեցնէ այն եզրակացութեան, որ ատիկա կրնայ մասնակիաբար պայմանաւորուած ըլլալու կարմիր ու սեւ բրինձներուն մէջ հակաօքսիտանթներու բացակայութիւնով:<ref>{{cite journal|title=Red and Black Rice Decrease Atherosclerotic Plaque Formation and Increase Antioxidant Status in Rabbits|journal=Journal of Nutrition|volume=131|issue=5|year=2001|pages=1421–1426|pmid=11340093|last1=Ling|first1=WH|last2=Cheng|first2=QX|last3=Ma|first3=J|last4=Wang|first4=T}}</ref>
|