«Գէորգ Չաւուշ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (28), ։Չ → ։ Չ, → (4) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
{{ԱՀ}}
 
'''Գէորգ Չաւուշ ''' Բուն անունով՝ Սարհատ Ադամեան, Ծածկանուն՝ Սարերու Ասլան, (1870, Պիթլիս – 27 Մայիս 1907, Պիթլիս), հայ Ֆետայի, անդամ ՀՅԴ-ի։ Ան եղած է Անդրանիկի, Սերոբ Աղբիւրի եւ Հրայր Դժոխքի զինակից։ Մասնակցած է Սասնոյ 1891-1893 թուականի ինքնապաշտպանական կռիւներուն։ Գէորգ Չաւուշը Անդրանիկի հետ Սերոբ Աղբիւրի սպաննութեան վրէժը լուծած է։ Սերոբի մահէն ետք առաջարկուած է իրեն գլխաւորել ֆետայիները, սակայն ինք համեստ ըլլալով մերժած է եւ իր տեղը զիջած է Անդրանիկին։ Չաւուշի ամենայայտնի մարտերէն մէկը եղած է Առաքելոց վանքի կռիւը, զոր կազմակերպած էր Անդրանիկը։ Գեւորգ անձամբ ղեկավարած է Իշխանաձոր գիւղի պաշտպանութիւնը։ Գեւորգը համոզուած էր, որ պէտք է դաշնակից ըլլալ քիւրտերուն հետ, այդ պատճառով ալ մեծապէս յարգուած է քիւրտերուն կողմէ։ Ատկէ անկախ Չաուշը դաժանաբար պատժած է այն քիւրտերուն, որոնք կը թալանեն հայ գիւղացիներուն ունեցուածքը։ Եղած է միակ ֆետային, որ բոլոր ֆետայական օրէնքներուն համաձայն ամուսնացած է։
'''Գէորգ Չաւուշ ''' (Բուն անունով՝ Սարհատ Ադամեան, ծածկանուն՝ Սարերու Ասլան, 1870, Պիթլիս – [[27 Մայիս]] 1907, Պիթլիս), հայ Ֆետայի, անդամ [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն|ՀՅԴ]]-ի։ Ան եղած է [[Անդրանիկ Օզանեան|Անդրանիկ]]ի, [[Սերոբ Աղբիւր]]ի եւ [[Հրայր Դժոխք (արեւմտահայերէն)|Հրայր Դժոխք]]ի զինակից։
 
== Կենսագրութիւն ==
Ծնած է 1870 թուականին Սասնոյ Փսանաց գաւառի Մկթենք գիւղը։ Չաւուշի հօր անունը Արօ էր, իսկ անոր հօրեղբայրը՝ իշխան Ղզրոն էր։ Ունէր երկու եղբայր՝ Մինաս եւ Օհան։
 
'''Գէորգ Չաւուշ ''' Բուն անունով՝ Սարհատ Ադամեան, Ծածկանուն՝ Սարերու Ասլան, (1870, Պիթլիս – 27 Մայիս 1907, Պիթլիս), հայ Ֆետայի, անդամ ՀՅԴ-ի։ Ան եղած է Անդրանիկի, Սերոբ Աղբիւրի եւ Հրայր Դժոխքի զինակից։ Մասնակցած է Սասնոյ 1891-1893 թուականի ինքնապաշտպանական կռիւներուն։ Գէորգ Չաւուշը Անդրանիկի հետ Սերոբ Աղբիւրի սպաննութեան վրէժը լուծած է։ Սերոբի մահէն ետք առաջարկուած է իրեն գլխաւորել ֆետայիները, սակայն ինք համեստ ըլլալով մերժած է եւ իր տեղը զիջած է Անդրանիկին։ Չաւուշի ամենայայտնի մարտերէն մէկը եղած է Առաքելոց վանքի կռիւը, զոր կազմակերպած էր Անդրանիկը։ Գեւորգ անձամբ ղեկավարած է Իշխանաձոր գիւղի պաշտպանութիւնը։ Գեւորգը համոզուած էր, որ պէտք է դաշնակից ըլլալ քիւրտերուն հետ, այդ պատճառով ալ մեծապէս յարգուած է քիւրտերուն կողմէ։ Ատկէ անկախ Չաուշը դաժանաբար պատժած է այն քիւրտերուն, որոնք կը թալանեն հայ գիւղացիներուն ունեցուածքը։ Եղած է միակ ֆետային, որ բոլոր ֆետայական օրէնքներուն համաձայն ամուսնացած է։
'''Ուսման Տարիները եւ Արաբոն'''
 
== Գործունէութիւն ==
Գէորգ կը յաճախէ Մուշի Առաքելոց Վանքը, ուր կը ծանօթանայ Արաբոյի եւ մաս կը կազմէ անոր ջոկատին։ Անոր առաջին ռազմական յանձնառութիւնը կ՝ըլլայ պատժել դաւաճան Կրպոյին, որ Թուրքերուն մատնած էր Անդրանիկի գտնուած վայրը եւ անոնք կրցած էին գերի վերցնել զինք։
'''=== Ուսման Տարիները եւ Արաբոն''' ===
Արաբոն կը յաջողի բանտէն փախչիլ, սակայն Գէորգէն կը խնդրէ լուր տարածել թէ Արաբոն գացած է։
Գէորգ կը յաճախէ Մուշի[[Մոշոյ Սուրբ Առաքելոց Վանք|Մոշոյ Առաքելոց ՎանքըՎանք]]ը, ուր կը ծանօթանայ Արաբոյի եւ մաս կը կազմէ անոր ջոկատին։ Անոր առաջին ռազմական յանձնառութիւնը կ՝ըլլայ պատժել դաւաճան ԿրպոյինԿրպոն, որ Թուրքերունթուրքերուն մատնած էր Անդրանիկի գտնուած վայրը եւ անոնք կրցած էին գերի վերցնել զինք։
 
Արաբոն կը յաջողի բանտէն փախչիլ, սակայն Գէորգէն կը խնդրէ լուր տարածել թէ Արաբոն գացած է։
'''=== Առաջին Մարտերը''' ===
1893 [[17 Յունիս|Յունիս 17]]-ին ժամը 3-ին Տալւորիկի[[Տալւորիկ]]ի մէջ ահեղ պատերազմ կը սկսի։ ֆետայիները կը որոշենկ՛որոշեն մինչեւ արեան վերջին կաթիլը կռուիլ եւ չյանձնել Տալւորիկը։ Գէորգ Չաւուշն իր վրայ կը վերցնէ Սատանի կամուրջի պաշտպանութիւնը։
 
[[3 Օգոստոս|Օգոստոս 3]]-ին թուրքերը կը գրաւեն Գելին եւ կ՝այրեն զայն։
1893 Յունիս 17-ին ժամը 3-ին Տալւորիկի մէջ ահեղ պատերազմ կը սկսի։ ֆետայիները կը որոշեն մինչեւ արեան վերջին կաթիլը կռուիլ եւ չյանձնել Տալւորիկը։ Գէորգ Չաւուշն իր վրայ կը վերցնէ Սատանի կամուրջի պաշտպանութիւնը։
Օգոստոս 3-ին թուրքերը կը գրաւեն Գելին եւ կ՝այրեն զայն։
Օգոստոս 27-ին թուրքերը կը մտնեն Տալւորիկ եւ կը գրաւեն զայն։
 
[[27 Օգոստոս |Օգոստոս 27]]-ին թուրքերը կը մտնեն Տալւորիկ եւ կը գրաւեն զայն։
'''Ձերբակալութիւն'''
 
'''=== Ձերբակալութիւն''' ===
1894 թուականի Օգոստոսի վերջը Գէորգ Չաուշը Մեծն Մուրատի հետ փոքրաթիւ խումբով կ՝իյնայ պաշարման մեջ։մէջ։ Անոնք կը յաջողին երեք օր դիմադրութիւն ցոյց տալ, իսկ յետոյետքը կը ձերբակալուին։
Գէորգ Չաուշը սակայն փախուստ կը կազմակերպէ եւ կը համոզէ Մուրատին իր հետը փախչելու։ Սակայն Մուրատը կը մերժէ առաջարկը։ Գէորգը 1896-ի Ապրիլի 20-ին գիշերը կը փախչի բանտէն։
 
Գէորգ ՉաուշըՉաւուշ սակայն փախուստ կը կազմակերպէ եւ կը համոզէ Մուրատին իր հետը փախչելու։ Սակայն ՄուրատըՄուրատ կը մերժէ առաջարկը։ ԳէորգըԳէորգ 1896-ի Ապրիլի[[20 Ապրիլ|Ապրիլ 20]]-ին գիշերը կը փախչի բանտէն։
'''Սերոբ Աղբիւրի ջոկատին մէջ'''
 
'''=== Սերոբ Աղբիւրի ջոկատին մէջ''' ===
1898-ին ԲաբշենիԲաբշէնի կռիւէն ետք Սերոբ Աղբիւր կը ստիպուի հեռանալ իր հայրենի բնակավայրէն ու կ՝անցնի Սասուն։[[Սասուն (արեւմտահայերէն)|Սասուն]]։ Հոն՝ Գէորգ Չաւուշը իր խումբով կը միանայ իրեն։ Սերոբ սկսաւ ֆետայական օրէնքներ մտցնել հայդուկներուն մօտ։ Օրէնքներէն առաջինն այն էր, որ ֆետային ամուսնացած է զէնքի հետ։ Սակայն օր մը Չաւուշի հօրեղբայրը կը փախցնէ Առաքելոց վանքի տնտեսուհիին՝ Հէրմոյին, հետեւաբար պէտք էր Գէորգը արժանի պատիժը տար իր հօրեղբօր, որովհետեւ այս վերջինս չէր համարձակեր այդպիսի բան մը ընել եթէ Գէորգ այդքան մեծ հեղինակութիւն չունենար հայդուկներուն շրջանին մէջ։ Գէորգ ստիպուած կը սպաննէ հօրեղբօրը ապա՝ կը լքէ Սերոբի ջոկատը։
 
'''Սերոբ Աղբիւրի մահը'''
Տող 36 ⟶ 40՝
Անդրանիկ կ'ուզէ իր կամքը թելադրել սուլթանին, որ ստիպուած զիջումներ կատարէր։ Սակայն նոյեմբերի 7-ին թուրքերը կը պաշարեցեն վանքը 3000-հոգինոց բանակով։ Պաշարումը կը տեւէ օրեր։ Թրքական բանակոը 20 օրուայ ընթացքին ահագին զոհեր կու տայ։ Թուրքերը բանակցութիւններ կը սկսին պաշարման 17-րդ օրը։
 
1901-ի նոյեմբերիՆոյեմբերի 27-ի գիշերը ֆիտայիները սպիտակ սաւաններու օգնութեամբ աննկատ կը ճեղքեն վանքի պաշարումը եւ կը հեռանան։