«Գինի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Գինեգործութիւնը''' [[Խաղող|խաղողէն]] [[գինի]] ստանալու աշխատանքին ամբողջութիւնն է, որ կը սկսի խաղողի ընտրութեամբ և կ՝աւարտի գինիի շշալցմամբ։ Գինեգործութեան և խաղողի մասին գիտութիւնը կոչուած է [[էնոլոգիա]]։ Ան,Գգինեգործութեամբ ովզբաղուող կը զբաղի գինեգործութեամբ,մասնագէտը կը կոչուի գինեգործ։

Գոյութիւն ունի առաջնային և երկրորդային գինեգործութիւն։ Առաջնային գինեգործութեան հիմնական գործընթացը սպիրտային [[Խմորում|խմորումն]] է, երբ քաղցուին վրայ կ՛աւելցնեն խմորասնկերուխմորասունկերու մաքուր մշակումը (2-3%), խմորումը կարող է ընթանալ նաև խաղողին մեջ պարունակվուող բնական խմորասնկերով։խմորասունկերով։ Խաղողի քաղցուի [[Շաքար|շաքարի]] [[Խմորում|խմորման]] հետեւանքով կ՛առաջանան [[էթիլ սպիրտ]] եւ [[ածխաթթու գազ]], ինչպես նաև՝ խմորման երկրորդային նիւթերը։ Անապակ գինիներ պատրաստելու համար քաղցուն կ՛ենթարկեն լիակատար խմորման, իսկ կիսաքաղցր, թունդ և աղանդերային գինիներ ստանալու համար՝ մասնակի խմորման։

'''Գինեգործութիւնը Հայաստանի մէջ''', [[Գինի|գինուգինիի]] արտադրութիւնը [[Հայաստան|Հայաստանի մէջ]]։ Ըստ գինեգործութեան համաշխարհային կազմակերպութեան (OIV) [[2007 թվական|2007 թուականի]] տվեալներուտվեալներուն, այդ տարուան ընթացքին հայ գինեգործները արտադրերարտադրած են 43 հազար հեկտոլիտր [[գինի]]։

[[Հայաստան|Հայաստանի]] տաք կլիման կ՝ապահովկ՝ապահովէ էքաղցրահամ [[Խաղող|խաղողիխաղող]] քաղցր համը, որմէ կարելի է պատրաստել բարձրորակ քաղցր գինիներ։ [[Հայաստան|Հայաստանը]] գինեգործութեամբ տարածաշրջանի առաջատար երկիրն է։ [[Հայաստան|Հայաստանի մէջ]] արտադրուած գինիները հատկապես աչքի կը ընկնինյատկանշուին [[Ալկոհոլ|ալկոհոլի]] բարձր պարունակութեամբ:

<nowiki/>[[Պատկեր:Red Wine Glass.jpg|մինի|Կարմիր գինիիով բաժակ]]'''Պատմութիւն -''': [[Հայկական լեռնաշխարհ|Հայկական լեռնաշխարհըլեռնաշխարհի]] հնուցտարածքին իշատ վերհին ժամանակներէն զարգացած է եղեր [[Խաղող|խաղողի]] մշակումով։մշակումը։ Ըստ Աստուածաշնչեան հայտնիյայտնի պատմությանպատմութեան, խաղողագործութեան և [[Գինեգործություն|գինեգործութեան]] հայրենիքը [[Հայաստան|Հայաստանն]] է։ Աստուածաշնչեան առասպելըԱստուածաշունչը կը պատմէ, որ մարդկութիւնը բացահայտեց գինուգինիին համը բացահայտեց այն ժամանակ, երբ [[Նոյ|Նոյ Նահապետը]] ջրհեղեղենջրհեղեղէն հետոետք [[Արարատ]] լեռանլերան ստորոտին տնկեց [[Խաղող|խաղողի]] առաջին որթը։որթատունկը։

Ըստ [[Աստվածաշունչ|ԱստուածաշնչիԱստուածաշունչի]]<nowiki/>ն, [[Նոյ|Նոյի]] համար խաղողենխաղողէն գինի պատրաստելու գաղտնիքը բացահայտեց [[Նոյ|Նոյի]] [[Այծ|այծը]], ովոր ուտելովվայրի խաղողի վայրի պտուղները հարբելովուտելէն ետք հարբեր սկսերեւ էրհրմշտեր հրմշտելէ մյուսմիւս [[Կենդանիներ|կենդանիներուն]]:

Դեռևս Հ<nowiki/>[[Հեթանոսություն|հեթանոսականեթանոսական ժամանակներ էժամանակաշրջանէն]] [[Հայաստան|սկսած Հայաստանի մէջ]] կարկայ ավանդույթբազմաթիւ մը՝բոյսերէ հազարմիւռոն բույսերպատրաստելու է մեռոնի եփման ավանդույթը։ավանդութիւնը։ [[1-ին դար|1-ինՅ.Ք. Ա. դարուն]] Հայոց [[Տրդատ Ա|Տրդատ թագավորի]] վասալվասալ՝ Պարգև անունով մի մարդ մը սովորեցաւ հեղուկենխաղողի հեղուկէն սպիրտ թորել։ [[66|66 թուականին]] [[Տրդատ Ա|Տրդատը]] թագավորական շքախմբով և, ընծաներով, եւինչպէս նաև մեռոնովմիւռոնով, կ՝ուղևորուիկ՝ուղեւորուի Հռոմի կայսեր [[Ներոն|Ներոնի]] մոտ։ ՀռոմեացիՀռոմէացի պատմաբանները կը պատմեն, որ երբ [[Ներոն|Ներոնը]] մեռոնըմիւռոնը կը համտեսէ, կ՝երջանկանայ։ Գիտնականները Հայաստանի տարածքով հայտնաբերել են վաղ ժամանակներ է պահպանուած հայկական գինեգործական հնձաններ, գինու անոթներ ու [[Կարաս|կարասներ]], խաղողի ածխացած կորիզներ, բազմաթիւ [[սեպագիր]] [[Արձանագրություն|արձանագրութիւններ]], քանդակներ և այլ վավերագրեր։ Այդ ամենը կը վկայ են այն մասին, որ Հայաստանի մէջ գինեգործութիւնը մոտ 6000 տարուայ [[պատմություն|պատմութիւն]] ունի:

[[Նորավանք|Նորավանքի]] մոտակայքինմօտակայքին ևսեւս հայտնաբերուերյայտնաբերուեր են միջնադարեան գինեգործական կենտրոններ։ [[2011 թվական|2011 թուականին]][[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետութեան]] [[Արենի]] համալիրով, պեղումներու ընթացքին հայտնաբերուած է աշխարհի հնագույն գինեգործական հնձանը, որըոր ունի 6000 տարեկանտարուան է.հնութիւն:[[Պատկեր:Գինու գործարան.JPG|մինի|Գինիի գործարանի տակառները Արենիի մէջ]]

2010-11 թթ. Արենի գիւղի մօտ, կըգտնուող քարանձուիքարանձաւին մէջ կատարուած պեղումներու ընթացքին հնագետներըհնագէտները յայտնաբերած են խաղողի տրորման, խմորման եւ պահպանման համար նախատեսուած կաւէ անոթներ, բաժակներ եւ խաղողի կորիզներ, ինչը կ'ապացուցէ, որ [[Հայաստան]]ի մէջ գինի սկսած են պատրաստել աւելի քան 6000 տարի առաջ<ref>[https://www.azatutyun.am/a/2273174.html Հայաստանի մէջ, յայտնաբերուած է աշխարհի ամենահին գինու հնձանը ]</ref>։