«Գիտութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ Azniv Stepanian տեղափոխեց էջը «Գիտութիւն (արեւմտահայերէն)»-ից «Գիտութիւն»
Չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ն: → ն։ (35)
Տող 1.
{{ԱՀ}}
[[File:Iceberg with hole near Sandersons Hope 2007-07-28 2.jpg|thumb|'''Ջուրը իր երեք վիճակներուն մէջ՝ հեղուկ, պինդ եւ կազ''']]
'''Գիտութիւնը''' ճանաչողական գործունէութեան յատուկ տեսակ է՝ ուղղուած բնութեան, հասարակութեան եւ մտածելակերպի վերաբերեալ ''օպճեգթիւ'' համակարգուած գիտելիքներու ստացման, ճշդման եւ ստեղծման:ստեղծման։
 
== Ջուր ==
[[Պատկեր:SnowflakesWilsonBentley.jpg|մինի|'''Ձիւնի Փաթիլներ''']]
Ջուրը աշխարհին վրայ ամէնէն տարածուած բաղադրութիւնն է:է։ Երկրագունդին մակերեսին 70 տոկոսը ծածկուած է ջուրով:ջուրով։ Զուտ ջուրը անգոյն, անհոտ եւ անհամ հեղուկ մըն է:է։ Մեր խմածը յաճախ թեթեւ համ մը ունի, որովհետեւ կը պարունակէ կարգ մը հանքային աղեր եւ լուծուած կազեր:կազեր։ Ջուրը սքանչելի լուծիչ մըն է. կարող է շատ մը հաստատուն մարմիններ իր մէջ լուծել:լուծել։
 
Ջուրը շոգիի կը վերածուի 100°Cէն սկսեալ եւ սառոյցի՝ 0°Ckէն վար:վար։
Ջուրի մոլեկուլը կազմուած է երկու ջրածինի եւ մէկ թթուածինի հիւլեներէ:հիւլեներէ։
Տարօրինակօրէն՝ ջուրը սառելով կ'ընդլայնի, հակառակ որ միւս նիւթերու մեծամասնութիւնը աւելի կը խտանայ, երբ հաստատուն մարմինի վերածուի:վերածուի։ Այսպէսով, սառոյցը ջուրէն աւելի թեթեւ կ'ըլլայ եւ կը ծփայ:ծփայ։
Ջուրը անհրաժեշտ է կեանքի բոլոր տեսակներուն համար:համար։ Անձ մը առանց ուտելու կրնայ բազմաթիւ օրեր ապրիլ, սակայն առանց ջուրի՝ միայն քանի մը օր:օր։
=== Ջուրի Շրջանառութիւն ===
 
Անձրեւին ջուրը կը թափանցէ հողին մէջ՝ սնուցանելով բոյսերը կամ հոսելով կը թափի առուակի կամ գետի մը մէջ:մէջ։ Արեւուն ճառագայթներու ազդեցութեան տակ ջուրը կը շոգիանայ:շոգիանայ։ Մթնոլորտին մէջ կը խտանայ եւ կը կազմէ ամպերը, որոնցմէ կը ստացուի վերստին անձրեւ:անձրեւ։ Ամպերու մէջ խտացած ջուրը կու գայ գետակներէն, լիճերէն, գետերէն, ծովերէն, ինչպէս նաեւ բոյսերէն եւ անասուններէն:անասուններէն։
 
=== Հիտրոելեկտրականութիւն ===
[[Պատկեր:Lightning3.jpg|մինի|'''Կայծակը ելեկտրականութեան գերբնական պատճառն է''']]
 
Ելեկտրականութիւն կարելի է արտադրել ջուրէն, շնորհիւ ջրանիւներու վրայ բանեցուած անոր մղումի ուժին. այս՝ հիտրոելեկտրականութիւն կոչուող ուժանիւթն է:է։ Կը կառուցուի գետին հոսքը ընդմիջող հսկայական ամբարտակ մը:մը։ Ջուրը բարձունքէ մը գահավիժելով՝ կը դարձնէ ելեկտրակային ջրանիւները, որոնց շարժումը կը փոխանցուի ելեկտրականութիւն արտադրող սարքածներու:սարքածներու։
 
== Լոյս ==
[[Պատկեր:Light dispersion conceptual waves350px.gif|մինի|'''Եռանկիւն ապակի, որուն մէջէն կ'անցնի լոյսը''']]
 
Արեւուն լոյսը սպիտակ կ'երեւի, սակայն իրականութեան մէջ բազմաթիւ գոյներէ կը բաղկանայ:բաղկանայ։ Լոյսը մեզի կը հայթայթէ անհրաժեշտ ջերմութիւն:ջերմութիւն։ Առանց լոյսի, կեանք գոյութիւն պիտի չունենար աշխարհի վրայ:վրայ։
 
=== Շուքեր ===
[[Պատկեր:Looking down from The Eiffel Tower, Paris 8 April 2007.jpg|մինի|'''Մարդոց Շուքը''']]
 
Երբ լոյսը իյնայ անթափանց մարմինի մը վրայ, շուք մը կը գոյանայ մարմինին ետեւը, հո՛ն, ուր լոյսը չի կրնար թափանցել:թափանցել։
 
=== Պրիսմակ ===
 
Սպիտակ երեւցող լոյսը իրականութեան մէջ կը պարունակէ [[Ծիածան]]ին բոլոր գոյները:գոյները։ երբ սպիտակ լոյսի ճառագայթախուրձ մը պրիսմակ մը մէջէն կ'անցնի, կը տարբաղադրուի զայն կազմող բոլոր գոյներուն մէջէն:մէջէն։
 
Գունաւոր առարկաները կը ներծծեն որոշ գոյներ եւ կը ցոլացնեն իրենց գոյնը:գոյնը։ Օրինակի համար, կանաչ բոյս մը կը ներծծէ արեւու լոյսին մէջ գտնուող կարմիրն ու կապոյտը եւ կը ցոլացնէ կանաչը:կանաչը։
 
=== Ծիածան կամ Ծիրանի Գօտի ===
[[Պատկեր:Rainbow 02.jpg|մինի|'''Ծիածան կամ Ծիրան''']]
Արեւուն լոյսը, հակառակ ճերմակ երեւնալուն, կը պարունակէ Ծիածանին բոլոր գոյները:գոյները։ Երբ տեղ մը կ'անձրեւէ եւ մօտակայ շրջանի մը մէջ արեւը կ'երեւի, ճառագայթները կը տարբաղադրուին անցնելով կաթիլներու ընդմէջէն եւ կը ստանան կարմիր, նարնջագոյն, դեղին, կանաչ, կապոյտ, լեղկագոյն եւ մանիշակագոյն գոյները:գոյները։ Այսպէսով, երկինքի մէջ կը ստացուի գունաւոր գունաւոր հսկայ կամար մը, որ կը կոչուի Ծիածան կամ Ծիրանի գօտի:գօտի։
 
=== Գոյներ ===
 
Մութին մէջ բոլոր գոյները մոխրագոյն կ'երեւին:երեւին։
 
Լոյսի ներկայութեան կը տեսնենք բոլոր գոյները:գոյները։ Առարկաները տեսանելի են, որովհետեւ լոյսը կը ցոլացնեն:ցոլացնեն։ Օդը անտեսանելի է, որովհետեւ լոյսը չի ցոլացներ:ցոլացներ։
 
== Աղբիւրներ ==
* Մշակութային Իմ Առաջին Հանրագիտակս, Գիտութիւն, Արամ Սեփեթճեան եւ Լեւոն Թորոսեան, Պէյրութ:Պէյրութ։
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Գիտութիւն» էջէն