Ուիքիփետիա

«Գիւմրի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 17.
}}</ref>, ծովու մակարդակէն բարձր է աւելի քան 1500 մ.։ Քաղաքի կարգավիճակն ունի [[1840]]-էն։
 
Արեւմտեան մասը բարձրադիր է՝ կազմուած երկու սեղանաձեւ բարձունքներէ։ Աշխարհագրական դիրքը՝ հարթավայրային է, քիչ մասնատուած, ծածկուած 300-350 մ. հաստութեամբ լճագետային ու հրաբխային նստուածքներով։ [[Կլիմայ|ԿլիմաԿլիման]]ն ցամաքային է, համեմատաբար տաք [[Ամառ (արեւմտահայերէն)|ամառամառներով]]ներով ու ցուրտ [[Ձմեռ (արեւմտահայերէն)|ձմեռձմեռներով]]ներով։։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը 7&nbsp;°C է, [[Յունուար]]ինը՝ -8&nbsp;°C (նուազագոյնը՝ -35&nbsp;°C), [[Յուլիս]]ինը՝ 20&nbsp;°C (առաւելագոյնը՝ 34&nbsp;°C)։ Տարեկան տեղումները 500 մ.մ. են։ Կը գտնուի 8-9 աստիճանի երկրաշարժային գօտիի վրայ։ Վերջին ուժեղ [[Սպիտակի երկրաշարժ (արեւմտահայերէն)|երկրաշարժերկրաշարժը]]ը տեղի ունեցած է [[1988]] թուականի [[Դեկտեմբեր 7]]-ին։ Նախորդ երկրաշարժը տեղի ունեցած է [[1926]] թուականի [[Հոկտեմբեր 22]]-ին։
 
Զինանշանը հաստատուած է [[2001]] թուականին։ Զինանշանի վրայի պատկերները ունին հետեւեալ նշանակութիւնը.
 
Յովազը Բագրատունիներու զինանշանն է։ Վերջիններուս նստավայրը եղած է [[Շիրակի մարզ|ՇիրակՇիրակի]]ի մարզէն ներս։
 
Կամարը, [[Արագած]] սարն ու եկեղեցին, կ՛արտայայտեն Կիւմրի քաղաքին բնորոշ բնութեան եւ ճարտարապետական տարրերը։
Տող 33.
Գիրքն ու քնարը կը հանդիսանան կրթութեան ու գիտութեան, արուեստի ու մշակոյթի խորհրդանիշներ։
 
Քաղաքի խորհրդանիշը կը համարուի նաեւ «մուշուրպան»։ [[21]]-րդ դարուն կիւմրեցիներուն քով սովորութիւն դարձած է հիւրերուն «մուշուրպա» նուիրելը (մուշուրպան [[Պղինձ (արեւմտահայերէն)|պղինձպղինձէ]]է ջրաման է, որուն մէջ ջուրը կը պահէ իր սառնութիւնը)։ [[2013]] թուականին Կիււմրիի մէջ կանգնեցուցած են Մուշուրպայի արձանը։<ref name=mushurba>{{cite web|url=http://operativ.am/?p=24581/%D4%B6%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AC%D5%AB-%D5%A7,-%D5%B8%D6%80-%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%B6-%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%BE-%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4%D6%80%D5%B8%D6%82-%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%B8%D5%B2-%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%A8 |title=Զարմանալի է, որ մուշուրպան դարձաւ Կիււմրիի խորհրդանիշերէն մէկը։ |date= |accessdate=2013 Հուլիսի 113}}</ref>
 
[[Պատկեր:Mushurba statue in Gyumri 2, Cropped.jpg|250px|մինի|Մուշուրպայի արձանը Կիւմրիի մէջ]]
Տող 47.
Կիւմրին Հայաստանի Հանրապետութեան՝ մեծութեամբ, երկրորդ քաղաքն է։ Կը գտնուի Երեւանէն 126 քիլոմեթր հեռաւորութեան վրայ՝ Շիրակի բարձրաւանդակի կեդրոնական մասը, ծովու մակարդակէն 1550 մեթր բարձրութիւն ունեցող հարթավայրին, Հայաստանի հիւսիս-արեւմուտքին, Ախուրեան գետի ձախ ափին։ Շիրակի բարձրավանդակի տափարակ մասի երկարութիւնը կը կազմէ մօտաւորապէս 35, իսկ լայնութիւնը՝ 25 քիլոմեթր, սահմանակից է Փամբակի արեւմտեան, Արագածի հրաբխային զանգուածի հիւսիսային ու արեւմտեան լեռներուն եւ նախալեռներուն։
 
Քաղաքն ունի աշխարհագրական յարմար դիրք, որ կ՛ակոսուի [[Չերքեզ (արեւմտահայերէն)|ՉերքեզՉերքեզի]]ի, [[Ջաջուռ (արեւմտահայերէն)|ՋաջուռՋաջուռի]]ի եւ ուրիշ ձորերով։ Ռելիեֆը հարթավայրային է, ծածկուած լճագետային եւ հրաբուխային, շուրջ 350 մ․, հզօրութեան նստուածքներով։ Ուղիղ գծով Կիւմրիէն Սեւ ծով 196 ք․մ․ է, իսկ երկաթուղիով մինչեւ [[Մոսկուա]]՝ 2760 քիլոմեթր։ Կիւմրիի օդը կազդուրիչ է ու առողջարար, բուսականութիւնը տափաստանային է, գետահովիտներուն մէջ կ՛աճին ակասիա, թխկենի, հացենի եւ այլ ծառատեսակներ։
 
== Ծանօթագրութիւններ<ref>{{Cite web|url=http://www.aztagdaily.com/archives/274434|title=Սփիւռքահայ Զբօսաշրջիկը, Գիւմրին Եւ Հայաստանի Գնացքը|last=Չէքիճեան|first=Յարութ|date=Յունուար 4 2016|website=|publisher=|accessdate=}}</ref> ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Գիւմրի» էջէն