Ուիքիփետիա

«Սողոմոն Թեհլիրեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
Տող 10.
| ծննդավայր = Պակառիճ
| վախճանած է = [[23 Մայիս]] 1960
| վախճանի վայրը = ՖրէզնօՖրեզնօ, ԱՄՆ
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
Տող 29.
| ստորագրութիւն =
}}
'''Սողոմոն Թեհլիրեան''' ([[2 Ապրիլ]] [[1897 (արեւմտահայերէն)|1897]] - [[23 Մայիս]] [[1960 (արեւմտահայերէն)|1960]]), Հայոց ցեղասպանութեան վերապրող եւ ազգային հերոս, որ գնդակահարած է երիտթուրքերու ներքին գործոց նախարար եւ Հայոց ցեղասպանութեան գլխաւոր կազմակերպիչ՝ Թալէաթ Փաշային։
 
== Կենսագրութիւն ==
 
Սողոմոն Թեհլիրեան ծնած է [[1896 (արեւմտահայերէն)|1896]] թուականին ''Բագառիճ'', որ կը գտնուի Արեւմտեան Հայաստանի Երզնկա գաւառին մէջ, ուր ստացած է իր նախնական կրթութիւնը։ Ապա ուսումը շարունակած է ''Երզնկա''յի Կեդրոնական ուսումնարանը եւ աւարտած է [[1912 (արեւմտահայերէն)|1912]] թուականին, որմէ ետք փոխադրուած է ''Սերբիա'' [[1913 (արեւմտահայերէն)|1913]]-ին։ Երբ հազիւ սկսաւ ''Առաջին Համաշխարհային Պատերազմ''ը, ան մեկնեցաւ ''Հայաստան'', ուր մասնակցեցաւ կամաւորական շարժումին՝ Անդրանիկի գունդին մէջ։ [[1915 (արեւմտահայերէն)|1915]] թուականին Թեհլիրեանը վերապրած է ցեղասպանութիւնը, եւ, որ շատ մեծ ազդեցութիւն մը ունեցած է անոր կեանքի ընթացքին։
 
1921 թուականին Թեհլիրեանը մասնակցած է [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն (արեւմտահայերէն)|Դաշնակցութեան]] Նեմեսիս գործողութեանը՝ իբրեւ պարտականութիւն ստանալով սպաել Եղեռնի գլխաւոր կազմակերպիթին՝ Թալէաթ փաշային։ Նոյն տարին՝ Մարտ 15ին ''Պեռլին''ի ''Շարլոտենբուրկ'' թաղամասին ''Հայտենպերկ'' փողոցը Սողոմոն Թըհլիրեան կը գնդակահարէ Թալէաթին եւ ապա զինք կը ձերբակալեն։ Սակայն ''1921'' [[Յունիս]] 2-ին գերմանական դատարանը կը ճանչնայ Սողոմոն Թեհլիրեանը իբրեւ անպարտ։ Անոր կը պաշտպանէին երեք դատապաշտպաններ, որոնցմէ մէկը տոքթոր ''Թէոտոր Նիմայեր''ն էր՝ օրէնսդրութեան Փրոֆ. ''Քիլի'' համալսարանէն։
 
Թեհլիրեան այնուհետեւ ամուսնացած եւ հաստատուած է Պելկրատ (Եուկոսլաւիոյ մայրաքաղաքը)՝ Տալմատինսկա փողոցի թիւ 78 տունը։ [[1945 (արեւմտահայերէն)|1945]] թուականէն ետք բնակութիւն հաստատած է նախ Գասապլանքա (Մարոք) եւ ապա ԱՄՆ-ի Սան Ֆրանսիսկօ քաղաքը, ուր մահացած է [[1960 (արեւմտահայերէն)|1960]] թուականի Մայիս 23-ին։ Թաղուած է Ֆրէզնոյի «Արարատ» գերեզմանատան մէջ։ Ի յիշատակ Թեհլիրեանի՝ Ֆրէզնոյի, ''Թալին'' շրջանին ''Մաստարա'' գիւղի եւ ''Երեւան''ի մէջ կառուցուած է յուշարձան։
 
== Սողոմոն Թեհլիրեանը՝ արուեստի մէջ ==
* ''Բոգդան Վերդեան'', Ծաղիկներս մնացին հեռւում /վէպ Ս.Թեհլիրեանի մասին/, Երեւան, [[1991 (արեւմտահայերէն)|1991]]։1991։
*''Ռոբերտ Կարայեան'', Արդարահատոյց /վիպակ նուիուած Ս. Թեհլիրեանին, պատմուածքներ, յօդուածներ/, Երեւան, [[2004 (արեւմտահայերէն)|2004]]։2004։
*''Պերճ Զէյթունցեան'', Ոտքի, դատարանն է գալիս/ դրամա նուիրուած Ս. Թեհլիրեանի/, տես ,, Մեծ լռութիւն/ դրամաներ/՛՛, Երեւան, [[1985 (արեւմտահայերէն)|1985]]։1985։
 
== Գրականութիւն ==
*Սողոմոն Թեհլիրեան, Վերյիշումներ, Երեւան, [[1993 (արեւմտահայերէն)|1993]]։1993։
*Սողոմոն Թեհլերյանի դատավարութիւնը /սղագրական նիւթեր/, Երեւան, [[1990 (արեւմտահայերէն)|1990]]։1990։
*''Մակիչ Արզումանեան'', Հայաստան. [[1914-1917]]/, Երեւան, [[1969 (արեւմտահայերէն)|1969]]։1969։
*''Մհեր Կարապետեան'', Հայաստանը [[1912-1920]] թուականներուն, Երեւան, [[2003 (արեւմտահայերէն)|2003]]։2003։
 
== Արտաքին յղումներ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Սողոմոն_Թեհլիրեան» էջէն