«Թորոս Թորամանեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{ԱՀ|Q4461197}}
{{Արևելահայերէն|Թորոս Թորամանյան}}
{{Տեղեկաքարտ Ճարտարապետ
|
|
|
|
|
[[Շապին |
|
|
|
|
|
|
|
|
}}
'''Թորոս Թորամանեան''' ([[18 Մարտ]]
[[Պատկեր:Թորոս Թորամանյանը Անիում 1907թ..jpg|մինի]]▼
== Կենսագրութիւն ==
Ծնած է [[Փոքր Հայք (արեւմտահայերէն)|Փոքր Հայք]]ի [[Շապին
20-րդ դարու սկզբին Թ. Թորամանեանի ջանքերով Զուարթնոցի աւերակները դուրս բերուեցան հողի դարաւոր շերտերու տակէն: Թորամանեանի մանրամասն ուսումնասիրութիւնները վերականգնեցուցին տաճարի իսկական պատկերը: Յայտնի դարձաւ, որ տաճարը եղած է բոլորակ, եռայարկ, հայկական թմբուկով, գմբէթաշէն ինքնատիպ կոթողով մը: Երբ պեղումներու ժամանակ յայտնաբերուեցաւ Գագիկ թագաւորի արձանը` Գագիկաշեն Սբ.Գրիգոր տաճարի մանրակերտը ձեռքին, հաստատուեցաւ, որ Թորամանեանին յաջողած էր Զուարթնոցի յատակագծի ուսումնասիրութեամբ ճշգրտօրէն յայտաբերել շինութեան տեսքն ու ձեւը, քանի որ համաձայն պատմիչի Գագիկաշենը Զուարթնոցի կրկնութիւնն էր:
▲[[Պատկեր:Թորոս Թորամանյանը Անիում 1907թ..jpg|մինի]]
[[1921]] թ.-ին ԵՊՀ-ի մէջ դասախօսութիւններ տուած է Հին Հայաստանի ճարտարապետութեան պատմութեան մասին:
Տող 42 ⟶ 40՝
*Յո. Ստրժիգովսկի. «Հայերու ճարտարապետութիւնը և Եւրոպան»,
*Կ. Ղաֆատարեան. «Նիւթեր հայկական ճարտարապետութեան պատմութեան»։
[[Պատկեր:Toros Toramanian 2014 Armenian stamp.jpg|250px|մինի|աջից]]
==Գրականութիւն Թորամանեանի Մասին==
Տող 54 ⟶ 53՝
{{քաղուածք|Ահա վեր է կացել հայ ճարտարապետ Պ. Թորամանեանը, ցոյց է տալիս Եւրոպային ու ամբողջ աշխարհին, թէ գոյութիւն է ունեցել հայկական ինքնուրոյն ճարտարապետութիւն եւ հայկական ինքնուրոյն ճարտարապետութիւնը ազդել է թէ՛ հարեւան եւ թէ՛ հեռաւոր ազգերի ճարտարապետութիւնների վրայ, ստիպում է ազգերի արուեստների պատմութեան մէջ նոր գլուխ բաց անել «հայոց ճարտարապետութիւնը» վերնագրով:|[[Յովհաննէս Թումանեան]]}}
{{քաղուածք|Եթէ ճարտարապետութիւնը քարացած երաժշտութիւն է, ապա Թորոս Ճարտարապետը այդ քարացածը վերածել է կենդանի երգի: Նա մեր հոյակապ աւերակների ու յուշարձանների, նոյնքան հոյակապ երգիչն է:
{{քաղուածք|Տիտանական ջանքերի, մտքի ու զգացմունքների լարման գնով, համաշխարհային եւ հայ մշակոյթի իմացութեան հողից ելնելով, նա թափանցել էր ժամանակի խորքերը եւ բիւրեղեայ մաքրութեամբ դուրս հանել այն մարգարիտները, որոնք զուտ ազգային են: Ողջ աշխարհին ապացուցեց հայկականը...| [[Մարտիրոս Սարեան]]}}
Տող 60 ⟶ 59՝
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Թորոս Թորոմանյանին նվիրված հուշարձան.jpg|Թորոս Թորամանեանին նուիրուած յուշարձանը, [[1985]], [[Քանդակագործութիւն|քանդակագործ]]` [[Ռուզան Քիւրքչեան]], [[Երեւան]], [[Պուշկինի փողոց (Երեւան)|պուշկինի փողոց]]
Toros Toramanyan monument 2015 jun pic 01.JPG|թորոս Թորամանեանի կիսանդրին [[Զուարթնոց]]ի տարածքում
Գերեզման՝ Թորոս Թորամանյանի.jpg|Թորոս Թորամանեանի գերեզմանը [[Կոմիտասի Անուան Պանթէոն|Կոմիտասի անուան պանթէոն]]ի շրջանին մէջ
</gallery>
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
==Արտաքին յղումներ==
* [http://www.azg.am/AM/2006030315 ԵՐԿՈՒ ԳԻՐՔ ՀԱՅ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ ԵՐԱԽՏԱՒՈՐ
* [http://hushardzan.am/9855/ Գլխավոր > Լրահոս > ԹՈՐՈՍ ԹՈՐԱՄԱՆՅԱՆ՝ ԱՆԻԻ Ս. ԳՐԻԳՈՐ (ԳԱԳԿԱՇԵՆ) ԵԿԵՂԵՑԻՆ]:
▲* [http://www.azg.am/AM/2006030315 ԵՐԿՈՒ ԳԻՐՔ ՀԱՅ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ ԵՐԱԽՏԱՒՈՐ Թորոս ԹՈՐԱՄԱՆԵԱՆԻ ՄԱՍԻՆ]
{{DEFAULTSORT:Թորամանեան, Թորոս}}
[[Կատեգորիա:1864 ծնունդներ ]]
[[Կատեգորիա:18 Մարտի ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1934 մահեր ]]
[[Կատեգորիա:1 Մարտի մահեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ ճարտարապետներ ]]
[[Կատեգորիա:Շապին Գարահիսար ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:Երեւան մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:ՀԽՍՀ գիտութեան վաստակաւոր գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի ճարտարապետներու միութեան անդամներ]]
|