«Թորոս Թորամանեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ oգտվելով ԱՎԲ |
Չ փոխարինվեց: 4թ → 4 թ (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 3.
{{Տեղեկաքարտ Ճարտարապետ (արեւմտահայերէն)
|Ի ծնէ տրուած անունը = Թորոս Թորամանեան
|Պատկեր = Թորոս Թորամանյան (1864-
|անուանումը =
|Ծննդեան թուական = [[18 Մարտ]] [[1864]]
Տող 22.
== Կենսագրութիւն ==
Ծնած է [[Փոքր Հայք (արեւմտահայերէն)|Փոքր Հայք]]ի [[Շապին Գարահիսար (արեւմտահայերէն)|Շապին Գարահիսար]] քաղաքին մէջ (ուր ծնած է նաեւ [[Անդրանիկ Օզանեան|Զօրավար Անդրանիկը]]) [[1864]] թուականին, հողագործի ընտանիքի մը մէջ: Սկզբնական կրթութիւնը ստացած է իր ծննդավայրին մէջ: [[1883]] թուականին մեկնած է Կոսդանդնուպոլիս, աշխատած է որպէս ատախձագործի աշակերտ: [[1888]]-[[1893]] թթ. սորված է Կ.Պոլսու Կայսերական Գեղարուեստից ճեմարանի ճարտարապետական բաժնին մէջ: [[1896]]-[[1900]] թթ. ապրած է [[Պուլկարիա|Պուլկարիոյ]] մէջ, զբաղած է շինարարութեամբ: Սակայն անոր շատ աւելի կը հետաքրքրէր ճարտարապետութեան տեսութիւնը: 1900 թուականին կը մեկնի [[Յունաստան]], ապա [[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտոս]] եւ [[Իտալիա (արեւմտահայերէն)|Իտալիա]]<ref>[http://www.aztagdaily.com/archives/260577 Պատմաբան Երուանդ Փամպուքեան` Տեկորի Եւ Խձկոնքի Եկեղեցիներուն Մասին]</ref>: 1902 թուականին եղած է [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]], ուր ունկնդրած է դասախօսութիւններ արուեստի մասին, զբղած է արեւելեան հնագիտական առարկաներու ուսումնասիրութեամբ: 1903, 1905-1909 թթ. յայտնի հնէաբան [[Նիկողայոս Մառ (արեւմտահայերէն)|Նիկողայոս Մառ]]ի հետ միասին մասնակցած է Անիի մէջ տարուող պեղումներուն, կատարելով անոր աւերակներու ողջ ճարտարապետական նիւթի յատակագծերը, նկարները, կտրուածքները եւ վերակազմութիւնները: Իր աշխտանքներով Թ. Թորամանեանը կը յեղաշրջի կատարելու համաշխարհային ճարտարապետութեան պատմութեան մէջ, ներկայացնէ հայկական ճարտարապետութեան ծագումը եւ զարգացման շրջանները:
20-րդ դարու սկզբին Թ. Թորամանեանի ջանքերով Զուարթնոցի աւերակները դուրս բերուեցան հողի դարաւոր շերտերու տակէն: Թորամանեանի մանրամասն ուսումնասիրութիւնները վերականգնեցուցին տաճարի իսկական պատկերը: Յայտնի դարձաւ, որ տաճարը եղած է բոլորակ, եռայարկ, հայկական թմբուկով, գմբէթաշէն ինքնատիպ կոթողով մը: Երբ պեղումներու ժամանակ յայտնաբերուեցաւ Գագիկ թագաւորի արձանը` Գագիկաշեն Սբ.Գրիգոր տաճարի մանրակերտը ձեռքին, հաստատուեցաւ, որ Թորամանեանին յաջողած էր Զուարթնոցի յատակագծի ուսումնասիրութեամբ ճշգրտօրէն յայտաբերել շինութեան տեսքն ու ձեւը, քանի որ համաձայն պատմիչի Գագիկաշենը Զուարթնոցի կրկնութիւնն էր:
| |||