«Ժանտախտ (Քոլերա)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Քոլերա''' հիւանդութիւնը [[Հայերէն|հայերէնով]] կոչուած է ժանտախտ: Ան բարակ աղիքներու մանրէական բորբոքում մըն է<ref>{{cite web|last1=Finkelstein|first1=Richard|title=Medical microbiology|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8407/|accessdate=July 2015}}</ref>: Քոլերան կոչուած է նաեւ «Հնդկախտ», որովհետեւ մնայուն հիւանդութիւն մը եղած է [[Հնդկաստան (արեւմտահայերէն)|Հնդկաստանի]] մէջ<ref>[http://www.who.int/mediacentrebulletin/factsheetsvolumes/fs10788/3/09-073460/en/ WHO-ի պաշտօնականՀնդկաստանի պրպտում ժանտախտի կայքէջհամար.]</ref>:

Ժանտախտի յարուցիչը քոլերա մանրէն է, որ կը տարածուի եւ կը փոխանցուի ոչ առողջապահական պայմաններով: Հիւանդութիւնը կը զարգանայ միլիոնաւոր մանրէներու գոյութեամբ: Քոլերան առաւելապէս կը պատահի մանուկներու, վատառողջ պայմաններու մէջ ապրողներու, ձեռքբերովի ախտամերժողութեան անբաւարարութեան համախտանիշէ (AIDS) տառապողներու, մարմնական տկար դիմադրողականութիւն ունեցողներու եւ արեան «Օ» խմբաւորում ունեցողներու: Զարգացող երկիրներու մէջ այս հիւանդութեան փոխանցումը եւ տարածումը տեղի կ'ունենայ ապականած եւ վարակուած ջուրի միջոցով, այսինքն` վարակուած ջուրի սպառումով եւ վարակուած ջուրով լուացուած սննդանիւթերու սպառումով: Իսկ զարգացած երկիրներու մէջ տարածումը տեղի կ'ունենայ ծովային կենդանիներու միջոցով<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs107/en/ WHO-ի պաշտօնական կայքէջ.]</ref>:

Ժանտախտի ախտանշաններն են` [[Փորհարութիւն|փորհարութիւն]], անզուսպ փսխում, անցաւ եւ մեծածաւալ փորհարութիւն-լուծ եւ ջերմ: Հեղուկային փորհարութիւնը յաճախ կը կոչուի «բրնձաջուր» (rice water): Յառաջացած ժանտախտէ տառապող ենթական, որ չէ դարմանուած, օրական կրնայ ունենալ 10-20 լիթր հեղուկային կղկղանք, որուն պատճառով կը յառաջանայ մարմնի սուր ջրանուազում (dehydration), մորթի տժգունութիւն, [[Արիւն|արեան]] ճնշումի նուազում, աչքերու խոր ինկած վիճակ եւ մահաքունանման վիճակ<ref>[http://www.webmd.com/a-to-z-guides/cholera-faq WEBmD պաշտօնական կայքէջ.]</ref>: