«Ժանտախտ (Քոլերա)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Ժանտախտի յարուցիչը քոլերա մանրէն է, որ կը տարածուի եւ կը փոխանցուի ոչ առողջապահական պայմաններով: Հիւանդութիւնը կը զարգանայ միլիոնաւոր մանրէներու գոյութեամբ: Քոլերան առաւելապէս կը պատահի մանուկներու, վատառողջ պայմաններու մէջ ապրողներու, ձեռքբերովի ախտամերժողութեան անբաւարարութեան համախտանիշէ (AIDS) տառապողներու, մարմնական տկար դիմադրողականութիւն ունեցողներու եւ արեան «Օ» խմբաւորում ունեցողներու: Զարգացող երկիրներու մէջ այս հիւանդութեան փոխանցումը եւ տարածումը տեղի կ'ունենայ ապականած եւ վարակուած ջուրի միջոցով, այսինքն`այսինքն՝ վարակուած ջուրի սպառումով եւ վարակուած ջուրով լուացուած սննդանիւթերու սպառումով: Իսկ զարգացած երկիրներու մէջ տարածումը տեղի կ'ունենայ ծովային կենդանիներու միջոցով<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs107/en/ WHO-ի պաշտօնական կայքէջ.]</ref>:

Ժանտախտի ախտանշաններն են`են՝ [[փորհարութիւն]], անզուսպ փսխում, անցաւ եւ մեծածաւալ փորհարութիւն-լուծ եւ ջերմ: Հեղուկային փորհարութիւնը յաճախ կը կոչուի «բրնձաջուր» (rice water): Յառաջացած ժանտախտէ տառապող ենթական, որ չէ դարմանուած, օրական կրնայ ունենալ 10-20 լիթր հեղուկային կղկղանք, որուն պատճառով կը յառաջանայ մարմնի սուր ջրանուազում (dehydration), մորթի տժգունութիւն, [[Արիւն|արեան]] ճնշումի նուազում, աչքերու խոր ինկած վիճակ եւ մահաքունանման վիճակ<ref>[http://www.webmd.com/a-to-z-guides/cholera-faq WEBmD պաշտօնական կայքէջ.]</ref>:

Ուրեմն ժանտախտէ վարակուած անհատ մը կը դառնայ քոլերա մանրէներու շտեմարան մը: Վատառողջ պայմաններու մէջ անհատին կղկղանքը հանդիպելով հանրային ըմպելի ջուրի եւ սննդանիւթերու`սննդանիւթերու՝ կը վարակէ զանոնք քոլերա մանրէներով, որոնք շուտով կը բազմապատկուին եւ կ'աճին:

Ժանտախտի ախտաճանաչումը կը կատարուի քննելով հիւանդին կղկղանքը, այսինքն`այսինքն՝ ապացուցելով քոլերա մանրէներու գոյութիւնը կղկղանքին մէջ:

Համաշխարհային առողջապահական կազմակերպութիւնները այս պատուաստի գործածութիւնը կը յանձնարարեն հետեւեալ պարագաներուն`պարագաներուն՝ մանուկներու, տեղաճարակային երկիրներու մէջ ապրողներու եւ մարդկային ախտամերժողութեան անբաւարարութեան ժահր (HIV) ունեցող հիւանդներու:

Հիւանդներուն 50 տոկոսը կը մահանայ, երբ դարմանում տեղի չ'ունենար, իսկ դարմանումով`դարմանումով՝ մէկ տոկոսը:

#Դաստիարակել ժողովուրդը առողջապահական գիտելիքներով, օրինակ`օրինակ՝ յաճախ լուալ ձեռքերը օճառով եւ ջուրով,