«Լազարեան Ճեմարան (Մոսկուա)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ն: → ն։ (20) |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{Արևելահայերեն|Լազարյան ճեմարան (Մոսկվա)}}
Լազարեան Ճեմարանի հիմնադրութեան հանդէսի տեղի ունեցած է [[Մայիս (արեւմտահայերէն)|Մայիս]] 10, 1814ին։ Ճեմարանի առաջին ուսուցիչը՝ [[Յարութիւն Ալամդարեան]] իր տասը աշակերտներով հյոց եկեղեցիէն փոխադրուած է դպրոցի նորակառոյց շէնքը եւ մասնակցած հանդէսին։▼
'''Լազարեան ճեմարան''', հայագիտական եւ արեւելագիտական ուսումնական ու գիտական խոշոր կեդրոն եղած է։
== Պատմական ակնարկ ==
▲[[Պատկեր:Lazarev Institute 1838.jpg|մինի|Մոսկուայի Լազարեան Ճեմարան]]
▲Լազարեան Ճեմարանի հիմնադրութեան
Հիմնադրուած է մեծահարուստ Լազարեաններու նախաձեռնութեամբ եւ միջոցներով։ Սկզբը եղած է տարրական տիպի մասնաւոր դպրոց եւ կոչուած է Հայկական Լազարեան (Ղազարեան) ուսումնարան։ Այտեղ սորված են միայն Լազարեան որդեգիրները։ 1820-ական թուկաններուն ուսումնական ծրագրով համապատասխանած է ռուսական գիմնազիոններու մակարդակին։ Հանրակրթական առարկաներու հետ դասաւանդուած են [[Ռուսերէն|ռուսերէն]], [[Հայերէն|հայերէն]], [[Լատիներէն|լատիներէն]], [[Ֆրանսերէն|ֆրանսերէն]], [[Գերմաներէն|գերմաներէն]], [[Պարսկերէն|պարսկերէն]], [[Թուրքերէն|թուրքերէն]], [[Արաբերէն|արաբերէն]]։ Ընդունուած են տարբեր ազգերու 10-14 տարեկան երեխաներ, հիմնականօրէն հայեր եւ ռուսեր։ Թեկնածուներ պատրաստած է համալսարան ընդունուելու համար, ինչպէս նաեւ պաշտօնեաներ եւ հայկական դպրոցներու ուսուցիչներ։
Լազարեան Ճեմարանին վիճակուած էր փառաւոր դեր կատարել հայ կրթական եւ մշակութային կեանքին մէջ։ Կարճ ժամանակէն ան կը բարձրանայ առաջնակարգ կրթական հաստատութեան մը վիճակին։ Իր ուսուցչական կազմով, ուսումնական զրագրով եւ նիւթական ապահովութեամբ աւելի բարձր էր կանգնած քան ժամանակի շատ մը վարժարանները։ Ան կոչուած է արդարօրէն «Հայոց դպրոցների նախակարապետ»:
Տող 16 ⟶ 19՝
Լազարեան Ճեմարանի մէջ գործած են անոր առաջին տեսուչ [[Սերովբէ Կարնեցի|Սերովբէ Կարնեցին]], Մխիթարեաններու սան [[Միքայէլ Սալլանթեան]], [[Ստեփանոս Նազարեան]], [[Միքայէլ Նալբանդեան]], [[Սմբատ Շահազիզ (արեւմտահայերէն)|Սմբատ Շահազիզ]] եւ ուրիշներ։
Ճեմարան ուսանած են հայագէտներ Մկրտիչ Էմին,
Լազարեան Ճեմարանի շնորհիւ կը բարձրանան Մոսկուայի հայ գաղութի կշիռն ու հեղինակութիւնը։ Մկրտիչ Էմինի ջանքերով Ճեմարանի մէջ կը ստեղծուի հայագիտական կեդրոն։ Էմինի գործը կը շարունակեն Գ. Խալաթեան, Քերովբէ Պատկնաեան, եւ այլն։
Լազարեան Ճեմարանի շուրջ համախմբուած հայ մտաւորականներու շնորհիւ եւ Ստ. Նազարեանի եւ [[Միքայէլ
Ճեմարանը ունէր սեփական մատենադարան, որ խնամքով կը պահէր հայ եւ օտար լեզուներով գրքերու հարուստ հաւագածոյ։ Տպարանը լոյս կ’ընծայէր հայագիտական հրատարակութիւններ, ուսումնասիրութիւններ, դասագրքեր։ Այս տպարանին մէջ է, որ կը շարուէր ու կը տպագրուէր նաեւ «Հիւսիսափայլ»ը:
Այսօր ալ գոյութիւն ունի Լազարեան Ճեմարանի շէնքը Մոսկուայի «Հայկական Նրբանցք» կոչուող փողոցին մէջ, բայց այլեւս դպրոց չէ։ Անոր ձախ թեւը յատկացուած է հայկական ներկայացուցչութեան, իսկ շէնքին մնացեալ մասերը ֆը ծառայեն եբրեւ «Արեւելեան Դպրոթեանց Ինսդիդիւտ»:
[[Կատեգորիա:Հայկական սփիւռքի կրթօճախներ]]
| |||