«Լազարեան Ճեմարան (Մոսկուա)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 7.
Լազարեան Ճեմարանի հիմնադրութեան հանդէսը տեղի ունեցած է [[10 Մայիս]] [[1814]]-ին։ Ճեմարանի առաջին ուսուցիչը՝ [[Յարութիւն Ալամդարեան]] իր տասը աշակերտներով հայոց եկեղեցիէն փոխադրուած է դպրոցի նորակառոյց շէնքը եւ մասնակցած հանդէսին։
 
Հիմնադրուած է մեծահարուստ Լազարեաններու նախաձեռնութեամբ եւ միջոցներով։ Սկզբը եղած է տարրական տիպի մասնաւոր դպրոց եւ կոչուած է Հայկական Լազարեան (Ղազարեան) ուսումնարան։ Այտեղ սորված են միայն Լազարեան որդեգիրները։ 1820-ական թուկաններուն ուսումնական ծրագրով համապատասխանած է ռուսական գիմնազիոններու մակարդակին։ Հանրակրթական առարկաներու հետ դասաւանդուած են [[Ռուսերէն|ռուսերէն]], [[Հայերէն|հայերէն]], [[Լատիներէն|լատիներէն]], [[Ֆրանսերէն|ֆրանսերէն]], [[Գերմաներէն|գերմաներէն]], [[Պարսկերէն|պարսկերէն]], [[Թուրքերէն|թուրքերէն]], [[Արաբերէն|արաբերէն]]։ Ընդունուած են տարբեր ազգերու 10-14 տարեկան երեխաներ, հիմնականօրէն հայեր եւ ռուսեր։ Թեկնածուներ պատրաստած է համալսարան ընդունուելու համար, ինչպէս նաեւ պաշտօնեաներ եւ հայկական դպրոցներու ուսուցիչներ։
 
Լազարեան Ճեմարանին վիճակուած էր փառաւոր դեր կատարել հայ կրթական եւ մշակութային կեանքին մէջ։ Կարճ ժամանակէն ան կը բարձրանայ առաջնակարգ կրթական հաստատութեան մը վիճակին։ Իր ուսուցչական կազմով, ուսումնական զրագրով եւ նիւթական ապահովութեամբ աւելի բարձր էր կանգնած քան ժամանակի շատ մը վարժարանները։ Ան կոչուած է արդարօրէն «Հայոց դպրոցների նախակարապետ»:
Տող 17.
Լազարեան Ճեմարան ուսուցիչներ կը պատրաստէր հայ դպրոցներու եւ հոգեւորականներ՝ հայ եկեղեցիներու համար։ Մինչեւ 1870ական թուականները ճեմարանը միակ ազգային հաստատութիւնն էր, որուն շրջանաւարտները իրաւունք ունէին ընդունելու ռուսական համալսարաններ։ Շրջանաւարտները կը տիրապետէին հայերէնէ զատ ռուսերէնի եւ այլ օտար լեզուի մը։
 
Լազարեան Ճեմարանի մէջ գործած են անոր առաջին տեսուչ [[Սերովբէ Կարնեցի|Սերովբէ Կարնեցին]]ն, Մխիթարեաններու սան [[Միքայէլ Սալլանթեան]], [[Ստեփանոս Նազարեան]], [[Միքայէլ Նալբանդեան]], [[Սմբատ Շահազիզ (արեւմտահայերէն)|Սմբատ Շահազիզ]] եւ ուրիշներ։
 
Ճեմարան ուսանած են հայագէտներ Մկրտիչ Էմին, [[Գրիգոր Խալաթեան]], [[Կարապետ Մելիք-Օհանջանեան]], բանաստեղծներ [[Գէորգ Դոդոխեան]], Ռ. Պատկանեան, [[Յովհաննէս Յովհաննիսեան]], [[Վահան Տէրեան]], նկարիչ [[Վարդգէս Սուրէնեանց]], գրական քննադատ [[Ցոլակ Խանզադեան]], [[Պօղոս Մակինցեան]], պետական գործիչ [[Ալեքսանդր Միասնիկեան]], եւ այլն։