«Ներսէս Լամբրոնացի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Գործելով Տարսոնի , Լամբրոնի , Հռոմկլայի, Սաղրիուի, Սկեւռայի, Սեւ Լեռներու՝ Ներսես Լամբրոնացին նպաստած է գրագիտութեան զարգացմանը, հորմէն ժառանգած նիւթական միջոցներով օժանդակել դպրոցներուն, գրադարաններուն, գրչատետրերուն, երեսուն հազար ոսկի դահեկան նուիրաբերած է ձեռագիրերու գնումին, ընդօրինակումին, վանքերու, եկեշեցիներու ու այլ կարիքներուն։ Պատվիրած կամ անձամբ ընդօրինակած է բազմաթիւ հին հայկական ձեռագիրներ, որոնց մէկ մասը հասած է մեզ։ Անոր պատուերով ընդօրինակուած Գրիգոր Նարեկացիի «[[Մատեան Ողբերգութեան]]» երկը մեզ հասած ամենահինն ([[1173]]) ու լավագույնն է։ Ներսես Լամբրոնացինպաշտպանած է Հայոց եկեշեցիի ինքնուրույնութիւնը, բազմիցս մերժած հունական եւ լատինական եկեղեցիներուն մոանալու առաջարկները։

Ներսես Լամբրոնացիի հայացքներուն առկա են դիալեկտիկայի տարրեր։ Անոր կարծիքով, ոչ մէկ հասկացութիւն, կ՝ ըմբռնէ թէքարացած չէ, ժամանակը, տեղն ու հանգամանքները կը որոշեն անոնց ճշմարիտ կամ սխալ, լաւ կամ վատ, չար կամ բարի, գեղեցիկ կամ տգեղ ըլլալը։ Կամքի ազատութեան պաշտպանութեան դիրքերէն ան քննադատած է ժամանակի հասարակական հարաբերութիւնները, ուղիներ որոելծ կարգավորելու մարդոց փոխհարաբերութիւնները։ անոր համոզմամբ, հասարակական–պետական գործերու յաջող ընթացքը պայմանաւորուած է ղեկավարողներու ունակություններով ու բարոյական բնութագրով։ Չժխտելով իշխանութեան միապետական ձևը, միաժամանակ պնդած է, որ այդ իշխանութեան սահմաններուն պետական–հասարակական հարցերը պետք չէ միանձնյա լուծում ստանան, անհրաժեշտ է սահմանափակել թագավորներու կամքն ու գործունեութիւնը, որպեսզի ժողովուրդը զոհ չդառնայ անոնց քմահաճույքներուն։ իւրաքանչյիւր պետական գործիչ պետք է հիշէ, որ իրավունքներու մեծացման հետ կը մեծանան նաև պահանջները իր նկատմամբ։ Արձանագրելով հասարակական անհավասարութեան փաստը՝ ան կը գիտակցի , որ հարստութիւնն է մարդուն հասարակական դիրք ապահովողը։ Ըստ անոր, հասարակական կեանքին ուղղութիւն կու տայ ոչ միայն գոյամիջոցներ հայթայթելու պահանջը, այլև սեփականութիւն ձեռք բերելու ու բազմապատկելու ձգտումը, որ կը հանգեցուի անարդարութիւններուն։