Ուիքիփետիա

«Լեզուաբանութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
Չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-books.google.com/ +books.google.am/)
Տող 1.
{{ԱՀ}}
'''Լեզուաբանութիւն,''' գիտութիւն<ref>{{Cite book|title=Linguistics|last=Crystal|first=David|publisher=Penguin Books|year=1990|isbn=9780140135312|authorlink=David Crystal}}</ref>, որուն ուսումնասիրութեան առարկան լեզուն է<ref>{{Cite book|title=On Language and Linguistics|last=Halliday|first=Michael A.K.|author2=Jonathan Webster|publisher=Continuum International Publishing Group|year=2006|isbn=0-8264-8824-2|page=vii|authorlink=Michael Halliday}}</ref>, լեզուի կառուցուածքը, բովանդակութիւնը եւ լեզուն՝ համատեսքի մէջ<ref>{{cite book|title=Elements of General Linguistics|last=Martinet|first=André|publisher=Faber|year=1960|series=Studies in General Linguistics, vol. i.|location=London|page=15|translator=Elisabeth Palmer Rubbert|authorlink=André Martinet}}</ref>: Լեզուի ուսումնասիրութեան ոլորտին մէջ կատարուած առաջին քայլերը իրականացուած են թերեւս մ. թ. ա. 4-րդ դարուն, երբ հնդիկ քերականագէտ [[Պանինի (արեւմտահայերէն)|Պանինին]] իր «''Ատադհյայի''» («''Astādhyāyl''» – «Ութնամատյան») աշխատանքում նկարագրեց [[Սանսքրիտ|սանսքրիտ]] լեզուն<ref>{{Cite book|url=https://books.google.comam/?id=KaOcAQAAQBAJ&pg=PA14&lpg=PA14|title=A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present|author=Rens Bod|publisher=Oxford University Press|year=2014|isbn=0199665214}}</ref><ref>Sanskrit Literature The Imperial Gazetteer of India, v. 2 (1909), p. 263.</ref><ref>{{Cite book|url=http://www.vedicbooks.net/ashtadhyayi-panini-vols-p-2313.html|title=The Ashtadhyayi of Panini (2 Vols.)|author=S.C. Vasu (Tr.)|publisher=Vedic Books|year=1996|isbn=9788120804098}}</ref>:
 
Լեզուաբանները սովորաբար կը վերլուծեն մարդկային լեզուն՝ ուսումնասիրելով արտասանութեան եւ նշանակութեան միջեւ կապը<ref>{{Cite book|url=http://www.marxists.org/reference/subject/philosophy/works/ru/jakobson.htm|title=Six Lectures on Sound and Meaning|last=Jakobson|first=Roman|publisher=MIT Press, Cambridge, Massachusetts|year=1937|isbn=0262600102}}</ref>: [[Հնչիւնաբանութիւն]]ը կ՛ուսումնասիրէ խօսքի եւ լեզուի հնչիւնները եւ անոնց ձայնային եւ արտասանական հատկութիւնները: Լեզուի բովանդակութեան ուսումնասիրութիւնը միւս կողմէն կը զբաղի այն հարցով, թէ ինչպէս լեզուները կը կանոնագրուին առարկաներու, հատկութիւններու եւ աշխարհի այլ երեւոյթներու միջեւ եղած յարաբերութիւնները՝ իմաստ հաղորդելու, վերլուծելու եւ տալու, ինչպէս նաեւ երկիմաստութիւնը գտնելու եւ վերացնելու համար<ref>{{cite book|url=http://www.thehindu.com/books/power-of-the-word/article3779772.ece|title=Vakyapadiya: Sphota, Jati, and Dravya|author=Sharada Narayanan|year=2010}}</ref>: Մինչդեռ իմաստաբանութեան ուսումնասիրութիւնը կը զբաղի ճշմարիտ հետեւութիւններով, գործաբանութիւնը կը զբաղի այն հարցով, թէ ինչպէս իրավիճակային համատեքստը կ՛ազդէ իմաստի վրայ<ref>{{cite book|title=Meaning and Grammar: An Introduction to Semantics|author1=Chierchia, Gennaro|author2=Sally McConnell-Ginet|publisher=MIT Press, Cambridge, Massachusetts|year=2000|isbn=9780262531641|lastauthoramp=yes}}</ref>:
Տող 10.
Խօսքի ուսումնասիրութեամբ (որ մշակութային խօսակցութեան եւ բարբառներուն մէջ կը դրսեւորուի) կը զբաղի [[Հանրալեզուաբանութիւն|հանրալեզուաբանութիւնը]], որ կ՛ուսումնասիրէ որեւէ լեզուական համայնքի ներսը գտնուող լեզուաբանական հայեցակետներու բարդ համակարգերը: Այս մէկը նաեւ կ՛ուսումնասիրէ յօդուածներու եւ զրոյցներու կառուցուածքը: Այս մէկը կ՛ըլլայ լեզուաբանական տուեալներու հաւաքագրման կամ ալ [[Նիւթերու Լեզուաբանութիւն|նիւթերու լեզուաբանութեան]] միջոցով, որ կը վերցնէ բնական միջավայրին մէջ լսուած խօսքը եւ կ՛ուսումնասիրէ քերականական եւ այլ հատկութիւններու տարբերակները<ref>{{cite book|title=Sociolinguistic Discontinuity in Minority Language Communities|author1=Raymond Mougeon|author2=Terry Nadasdi|publisher=Linguistic Society of America|year=1998|pages=40–55|jstor=417564|lastauthoramp=yes}}</ref>:
 
Ոճաբանութիւնը նաեւ կ՛ըզբաղի լեզուական տարբեր համայնքներու գրաւոր կամ բանաւոր ճարախօսութեան ուսումնասիրութեամբ, տարբեր ժանրերու, ինչպէս նաեւ զանգուածային լրատուամիջոցներու խմբագրական կամ պատմողական ձեւաչափերու ուսումնասիրութեամբ<ref>[http://www.uni-giessen.de/anglistik/ling/Staff/mukherjee/pdfs/Stylistics.pdf "Stylistics" by Joybrato Mukherjee. Chapter 49. ''Encyclopedia of Linguistics''.]</ref>: 1960 – ականներուն [[Ժաք Տերիտա|Ժաք Տերիտան]] եւս տարբերութիւն դրաւ բանաւոր եւ գրաւոր խօսքի միջեւ՝ առաջարկելով, որ գրաւոր խօսքը ինքնին ուսումնասիրուի որպէս հաղորդակցութեան լեզուաբանական միջոց<ref>[[Writing and Difference]] by Jacques Derrida, 1967, and [[Of Grammatology]]</ref>: [[Հնագրութիւն]]ը հետեւաբար գիտաճիւղ է, որ կ՛ուսումնասիրէ գիրերու (որպէս նշաններ) զարգացումը լեզուին մէջ<ref>Chapter 1, section 1.1 in {{cite book|url=https://books.google.comam/?id=gvSi3JVNRFQC|title=Trends in Linguistics: Runes and Germanic Linguistics|author=Elmer H. Antonsen|publisher=Mouton de Gruyter|year=2002|isbn=3-11-017462-6|edition=6th}}</ref>: Լեզուի ձեւական ուսումնասիրութիւնը նաեւ հասած է այնպիսի ոլորտներու զարգացմանը, որոնցմէ են՝ [[Հոգելեզուաբանութիւն|հոգելեզուաբանութիւն]]ը, որ կ՛ուսումնասիրէ լեզուի գործառոյթներն ու արտայայտումը միտքին մէջ, [[նեարդալեզուաբանութիւն|նեարդալեզուաբանութիւնը]], որ կ՛ուսումնասիրէ ուղեղին մէջ կատարուող լեզուական գործընթացները, [[Կենսալեզուաբանութիւն|կենսալեզուաբանութիւնը]], որ կ՛ուսումնասիրէ լեզուի կենսաբանական զարգացումը եւ [[Լեզուի Ձեռքբերում|լեզուի ձեռքբերումը]], որ կ՛ուսումնասիրէ, թէ ինչպէս երեխաները եւ մեծահասակները կ՛իմանան լեզուական գիտելիքներ:
 
 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Լեզուաբանութիւն» էջէն