«Խորհրդանիշ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Խորհրդանիշ''' կամ '''խորհրդանշան''' ([[յունարէն]] simbole բառէն, որ կը նշանակէ նշան կամ երկու սկիզբներու միացում)՝ որեւէ առարկայի, կենդանիի կամ երեւոյթի պատկերը կամ նշանը, որուորուն միջոցով կը մատնանշուի այդ առարկայիառարկային կամ երեւոյթիերեւոյթին յատկանիշը. որոշակի հասկացութիւններու, գաղափարներու կամ երեւոյթներու պայմանական նշան։

Խորհրդանիշը ծածկագիր է, որ ստեղծուած է մարդկային կեանքի համընդհանուր կենսաբանական եւ հոգեբանական հիմքի վրայ, որպէս մտաւոր եւիբրեւ հոգեւոր հաղորդակցման միասնական պատկեր։պատկեր Այն, փաստօրէն, հասկացութիւն է, որ կը դրսեւորուի կառուցուածքայինեւ ձեւով՝կ՛արտայայտուի պատկերաւոր ընկալման միջոցով։

Մարդու կողմէ ստեղծուած եւ ընդունուած խօսքային եւ ոչ խօսքային նշանները ժամանակի եւ տարածութեան մէջ կը կրեն այս կամ այն տեղեկոյթը, իսկ խորհրդանշաններնըխորհրդանշանները իրենց պատկերունպատկերին մէջ կը ներառեն մարդկութեան յիշողութիւնը, իմաստնութիւնը։

Հինէն ի վեր խորհրդանիշը ստեղծուած է ոչ թէ տեղեկատուութեան, այլ նախ եւ առաջ հոգեւոր արժէքներ փոխանցելու համար։ Այդ արժէքները վաղնջական ժամանակներուն խորհրդանիշներու պատկերներով ծածկագրած էին, որոնք կը քօղարկուէին հասարակ մարդոց կողմէ, թէեւ քանի դեռ չկար գիրը, այդ բանաւոր եւ բարդ իմացաբանութիւնը իրապէս հասու չէր կրնար ըլլալ հաւասարապէս բոլորին, ուստի խորհրդանշանի խորքային իմաստին կը տիրապետէին իմաստունները, մոգերը, կրօնական, արքունական դասի մարդիկ, իսկ մնացած մասը այն կ՛ընկալէր միայն արտաքին յատկանիշներով։

Օրինակ գոյներու խորհրդակարգին մէջ [[սեւ|սեւը]] [[Ճափոն|Ճափոնի]] մէջ կը համարուէր ուրախութիւն, ամերիկեան հնդիկներու համար՝ գիշեր, օրուան կարմիր գոյնի հակադրութիւն, [[Պուտտայականութիւն|պուտտայականներուն]] համար՝ կապանքներ, չինացիներիու համար՝ հիւսիս, Ին, ձմեռ, [[Քրիստոնէութիւն|քրիստոնեաներուն]] համար՝ վիշտ, ժխտում, եգիպտացիներուն համար՝ վերածնունդ, պտղաբերութիւն, հրեաներուն համար՝ հասկացողութիւն, արքայութիւն, հնդիկներուն համար՝ զգայական եւ դէպի վար ուղղուած շարժում, ժամանակ, մայաներիունմայաներուն համար՝ թշնամութշնամիի մահ, [[Իսլամութիւն|իսլամութեան]] մէջ՝ հատուցում։

Հայ մշակոյթին մէջ «խորհրդանշան» հասկացութիւնը, ինչպէս յունական փիլիսոփայութեան մէջ, սկզբնական շրջանին գործածուելածգործածուած է նշանի իմաստով։

Հայ մատենագիտութեան կազմաւորման փուլին մէջ նշան կամ նշանակ բառը աւելի շատ ճանաչողական կամ տարբերանշանային գործառոյթ ունի, քանքան՝ իմացաբանական։

Ներկայիս խորհրդԽորհրդ-ա-նշան բառը ըստ լեզուական օրինաչափութիւններիուն կը համարուի նոր բառակապակցութիւն, որ ոսկեդարեան [[հայերէն|հայերէնին]] մէջ չէ օգտագործուած։ Իմաստային տեսակէտէն այդ բառը կ՛արտայայտէ «simboll» հասկացութեան ընդհանրական իմաստը։ Եթէ նկատի ունենանք, որ խորհուրդը հայերէնին մէջ կը նշանակէ մտածողութիւն, միտք, ապա պարզ ընթերցանութեամբ խորհրդանշանը կը նշանակէ մտածողութեան, մտքի նշան։

Իր բանական նշանակութեամբ խորհրդանշանը ժամանակի ընթացքին հետզհետէ մուտք կը գործէ հասարակական եւ պետական կեանք՝ որպէսիբրեւ մարդոց, քաղաքներու միջեւ պայմանագրերը կատարելու, արդարութիւնը պահպանելու միջոց, իսկ դատավարութիւններու ընթացքին ձեռք կը բերէ ապացոյցի, երաշխիքի, անգամ՝նոյնիսկ՝ երդման նշանակութիւն։ ՀամանմանՅետագային ընկալումէն ալ յետագային ծագելածծագած է խորհրդանշանի՝ որպէսիբրեւ հաւաստիացման նշանի /անձնագիր, փողի դրոշմանիշ, մարմինի դաջուածք/ գործածութիւնը։

* [http://www.copypaste.am/2012/01/21/%D6%85%D5%B1%D5%A8-%D5%B8%D6%80%D5%BA%D5%A5%D5%BD-%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7/ Օձը որպէսիբրեւ հայերու խորհրդանիշ]

* Գագիկ Մանասեան - Խորհրդանշանների հանրագիտարան, Երեւան, 2007 թ.։