«Ծիրան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ clean up, փոխարինվեց: տ ։ → տ։ (3), ջ ։ → ջ։, ն ։ → ն։ (3), ի ։ → ի։, թ ։ → թ։, է ։ → է։ (2), : → ։ (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 27.
'''Ծիրան''' ([[լատիներեն]]՝ ''Prunus armeniaca'' կամ ''Armenian plum'', [[հոմանիշ]]՝ ''Armeniaca vulgaris'' {{լսել|Hy֊abricot.ogg}}), [[Հայաստան]]ի բնիկ պտուղներ էն է, որը դեպի [[Եվրոպա]] է տարածվել [[Հայաստան]]ի միջոցով։
==Ծիրանենի==
Արդյունավետ ծառ է միջին չափի հասակը 2,3 մ. բայց տարիքոտ ծառերուն հասակը կը հասնի 8 մ.-ից ավելի ։ավելի։ Տերևները սրտի ցևի էն, տերևների հասակը 10~սմ. և լայնքի 3,4 սմ. ։[[Աշուն (արեւմտահայերէն)|Աշնան]] ծառերը [[տերևաթափ]] կ'ըլլան և կը բուսնին [[Գարուն (արեւմտահայերէն)|Գարնան]] իսկ [[Ամառ (արեւմտահայերէն)|Ամռան]] պտուղները կը հասուննան ։հասուննան։ Ծաղիկնըրի գոյնը ճերմակ է վարդագոյնի մոտ ։մոտ։
 
==Համառոտ պատմություն==
Ծիրանին բուն բնավայրը [[Չինաստան]] է, որը կ'աճեր ցամաքաին Րուսիոյ սահմանի հետ ։հետ։ Չինաստանի մէջ հայտնուեցաւ 3000 Ք.Ա., հետո փոխադրուեցաւ [[Հայաստան]] և ուրիշ երկրներ և ծիրանը Եւրոպա մտաւ [[Քրիստոս]]ը ծնուելէն հետ ։հետ։ Ծիրանի ցանելը տարածուեցաւ աշխարհի մէջ ։մէջ։[[Սիրիա]]ի մէջ շատ մեծ գանակներով կը ցանուի ինչպէս նաև [[Թուրքիա]]ում ։
Այս օրերուս [[Թուրքիա]]ն աշխարհի 85% կը արտահանէ չորացրած ծիրանից։
Ծիրանը կը գանուի պաղ և միջին պաղութիւան քաղաքների մէջ բայց ցանելու ամենալաւ տեղը ջորն է ։է։
 
=== Աշխարհի արտադրութիւնը ===
Տող 69.
==Ցանքի աճման պայմանները==
[[Պատկեր:Apricot tree flowers.jpg|մինի|Ծաղկած ծիրանենի]]
Ծիրանի ծառերը այն ծառեր են է որը կ'ազտուի օդեն մանավանդ ծաղկած ժամանակ երբ տաքութիւնը կը փարձրանայ բացասական ազտեցութիւն կ'ուտայ բերքին։ Ինչպես նաև խոնավութիւնը բարձրանալու դեպքում Սնկային հիւանդությունները կը շատանան ։շատանան։
 
==Բժշկական գործարութիւններուը մէջ==
[[Պատկեր:Dried apricot 01 Pengo.jpg|մինի|չորացուած ծիրան]]
Ծիրանը հարուստ է [[Վիտամին]]ներով,կը բաղկանայ [[Վիտամին A]]-է որը մարդու օրվա պետքեր էն 18%-ն է, [[Վիտամին C]], [[երկաթ]] և [[Կալիում]] և քանի դարմ ծիրանը շատ ժամանակ չի դիմանար կը չորացնեն կամ կը պահածոյացն էն ինչպես նաև [[Սիրիա|Սուրիա]]ի մէջ։
չորացած ծիրանը ավելի հարուստ է վետամիններով գան դարմը։ Ծիրանը տեսողութիւնը կը լաւացնէ, [[լյարդ]]ը կ'աշխուժացնէ, Օգտակար է [[Սակավարյունություն|սակավարյունիւթիւն]]ի բուժման և կը Նվազեցնում է [[Խոլեսթերին|խոլեստերին]]ի մակարդակը արյան մեջ, ինչպես նաև կը պաշտպան է [[սիրտ]]ը և երակները հիւանդութիւններէ ։հիւանդութիւններէ։
 
==Օգուտները==
[[Պատկեր:Turkey.Pasa_Baglari005Pasa Baglari005.jpg|մինի|ծիրանի ծառ]]
[[Պատկեր:Apricotfresh.JPG|մինի|Թարմ ծիրան]]
Կը բաղկանայ [[Վիտամին A]],[[Վիտամին B1]],[[Վիտամին B2]] և [[Վիտամին C]] որորնք շատ կ'օգնեն մարսողութիւան,շատ հիւանդներուն կը բուժէ և Անքնություն հիւանդութիւնը կը բուժէ, ախորժակ կը բանայ, մարմնի պաշտպանութիւնը կը զորացնէ, երեխաներին աճումը կը աշխուժացնէ և շատ պետք է հղիներուն։
Տող 85.
 
===Մորդ===
Նոր գիտութիւնը բաստեց որ չորացած ծիրանը կը պահէ մորդը կնճիռներ է, գանի կը պատկանի շատ մեծ ցևով ՎիտամինC :։
 
===Սննդաին տեղեկություն===
Տող 97.
 
==Ծիրանի հիւթ==
Կարելիա խարնել ծիրանը շաքարով և ջուրով հիւթագամիջի մէջ և ստանալ ծիրանի հիւթ ։հիւթ։ Ծիրանի հիւթը շատ հարուստ է Վիտամիններով և Սպիտակուցներով որը կ'օգնէ մարսողութիւան ։մարսողութիւան։
 
 
== Գրականություն ==
* Loudon, J.C. (1838). Arboretum Et Fruticetum Britannicum. Vol. II. London:London։ Longman, Orme, Brown, Green and Longmans. pp.  681–684.
 
[[Կատեգորիա:Մրգեր]]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ծիրան» էջէն