|
[[20]]րդ դարու նորութիւններէն այս տեսակներուն վրայ կրնանք աւելցուած նկատել շարժանկարի բեմագրութիւնը կամ սենարիօն:
Ա. Ողբերգութիւն
-Թատերգական այս տեսակը կը ցուցահանէ կեանքի պատկերներ՝ իրականութեան տխուր երեսներու խտացած ներկայացումով եւ անխուսափելի ողբերգական վերջաւորութեամբ (մինչ՝ այլ տեսակներ ողբերգական դրուագներ կը ներկայացնեն պարագայաբար միայն)։
-Ողբերգութիւնը Հնադարու դիցաբանական ժամանակներէն ժառանգ հասած է հելլէն դասական գրականութեան։ Այդ դասական շրջանին է (Ք.ա. [[5]]րդ–[[4]]րդ դարեր), որ անիկա ստացած է իր առաջին գրական կայուն ձեւը։
Դիցաբանական խորքի վրայ, գլխաւոր գործող անձը՝ ողբերգական հերոսը, մարդկային ՜արտասովոր տիպար էր առհասարակ։ Ան կ՚ապրէր ճակատագրական բախում մը, կը գործէր ճակատագրական սխալ մըը, որ իր կործանումը կը բերէր։ Հետեւելով անհատական իր ճակատագրին, հանդիսատեսին մէջ ան կը ստեղծէր "կարեկցութիւն մը, որ՝ "գեղագիտական յուզումին ու բարոյական իտէալին միացած՝ կ՚ունենար զգալի դաստիարակիչ ազդեցութիւն։
-Հակառակ իրենց այս մասնայատկութիւններուն, Հնադարու հելլէն մեծ ողբերգակներու գործերը յաջողեցան ընել մարդկային–բարոյական ընդհանրական հարցադրումներ, որոնք իբր ՛ժառանգութիւն փոխանցուեցան ու մնացին անփոփոխ՝ յետագայ դարերուն եւ հազարամեակներուն՝ տեսակի հոլովոյթին ու ձեւաւորումներուն մէջ։ ▼
-Ողբերգութիւնը երկրորդ ծնունդ մը ունեցաւ Նոր ժամանակներուն, եւրոպական [[Վերածնունդ]]ի մթնոլորտին մէջ։ [[16]]րդ դարուն՝ [[Անգլիա]]ն (Ու.Շէյքսփիր), իսկ աւելի ետք՝ Ֆրանսան (Փ. Քորնէյ, ժ. Ռասին),[[Գերմանիա]]ն (Շիլլէր, Կէօթէ), [[Ռուսիա]] (Պուշկին) եւն. նոր ձեւեր տուին անոր։ ▼▲-Հակառակ իրենց այս մասնայատկութիւններուն, Հնադարու հելլէն մեծ ողբերգակներու գործերը յաջողեցան ընել մարդկային–բարոյական ընդհանրական հարցադրումներ, որոնք իբր ՛ժառանգութիւն փոխանցուեցան ու մնացին անփոփոխ՝ յետագայ դարերուն եւ հազարամեակներուն՝ տեսակի հոլովոյթին ու ձեւաւորումներուն մէջ։
. Հայ նոր գրականութիւնը, որուն առաջին քայլերուն՝ ողբերգութիւնը իբր տեսակ մօտեցած էր սպառման փուլին,- չէ արտադրած ուշագրաւ ողբերգական գործեր։ ▼
Բ. Կատակերգութիւն
▲-Ողբերգութիւնը երկրորդ ծնունդ մը ունեցաւ Նոր ժամանակներուն, եւրոպական [[Վերածնունդ]]ի մթնոլորտին մէջ։ [[16]]րդ դարուն՝ [[Անգլիա]]ն (Ու.Շէյքսփիր), իսկ աւելի ետք՝ Ֆրանսան (Փ. Քորնէյ, ժ. Ռասին),[[Գերմանիա]]ն (Շիլլէր, Կէօթէ), [[Ռուսիա]] (Պուշկին) եւն. նոր ձեւեր տուին անոր։
-Կատակերգութիւնը ամենածաւալունն է երգիծական շեշտ կրող տեսակներէն։ Ինչպէս այլ սեռերու երգիծական տեսակներու համար, անոր սկզբունքն է կեանքը դրսեւորել իր հեգնելի, ծաղրելի ▼
կողմերուն, թերիներուն տեսանկիւնէն։
▲. Հայ նոր գրականութիւնը, որուն առաջին քայլերուն՝ ողբերգութիւնը իբր տեսակ մօտեցած էր սպառման փուլին,- չէ արտադրած ուշագրաւ ողբերգական գործեր։
-Դասական կատակերգութեան ծագումը, ինչպէս ողբերգութեանը, կը տեղադրուի հելլէնական Հնադարուն (Արիստոֆանէս), փայլուն վերածաղկումով ▼
մը լատին գրականութեան ծաղկման դարերուն. Հռոմ։
▲-ԿատակերգութիւնըԲ. Կատակերգութիւն ։Կատակերգութիւնը ամենածաւալունն է երգիծական շեշտ կրող տեսակներէն։ Ինչպէս այլ սեռերու երգիծական տեսակներու համար, անոր սկզբունքն է կեանքը դրսեւորել իր հեգնելի, ծաղրելի
.Հնադարու դասական այս կատակերգութիւնները ունէին թեմաթիք լայն ընդգրկում-մարդկային տիպարներու, բայց մանաւանդ հանրային կեանքի թերիներու մատնանշումով, երբեմն հանճարեղ երգիծական շեշտով։ ▼▲-Դասականկողմերուն, թերիներուն տեսանկիւնէն։Դասական կատակերգութեան ծագումը, ինչպէս ողբերգութեանը, կը տեղադրուի հելլէնական Հնադարուն (Արիստոֆանէս), փայլուն վերածաղկումով մը լատին գրականութեան ծաղկման դարերուն. Հռոմ։
▲.Հնադարու դասական այս կատակերգութիւնները ունէին թեմաթիք լայն ընդգրկում-մարդկային տիպարներու, բայց մանաւանդ հանրային կեանքի թերիներու մատնանշումով, երբեմն հանճարեղ երգիծական շեշտով։
| 