«Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

| գործունէութեան տարածք = [[Մերձավոր ԱրևելքԱրեւելք]], [[Հիւսիսային Ամերիկա]], [[Թուրքիա]], [[Լիբանան]], [[ԱՄՆ]], [[Կանադա]], [[Ֆրանսա]], [[Յունաստան]], [[Շվեյցարիա]], [[Իսպանիա]], [[Իտալիա]], [[Մեծ Բրիտանիա]], [[Ավստրիա]], [[Հունգարիա]], [[Իրան]] ևեւ այլ երկիրներ։

| հակառակորդներ = [[Թուրքիա]] ևեւ վերջինիս դաշնակիցներ

| գործողություններգործողութիւններ = [[ՀԱՀԳԲ-ի ռազմագործողութիւններու ցանկ]]

[[1975]] թուականին խումբ մը լիբանանահայեր եւ իրաքահայ Յակոբ Յակոբեանի գլխաւորութեամբ, ոգևորուելովոգեւորուելով [[27 Յունուար]] [[1973]] թուականի ԱՄՆ-ի [[Գալիֆորնիա]] նահանգի [[Սանտա Բարբարա]] քաղաքի [[Գուրգէն Յանիկեան]]ի կողմէ երկու թուրք դիւանագէտներու սպանութեան փաստէն,որոշած են հիմնադրել ընդհատակեայ կազմակերպութիւն, որ զինեալ գործողութիւններու միջոցով Հայկական Հարցը կրկին կը մտցնէ միջազգային քաղաքական, իրաւական հարթութիւն, միջազգային հանրութեան կողմէ ճանաչման ներկայացնել [[1914-1923]] թուականներուն թուրքերու կողմէ իրականացրած Հայոց Ցեղասպանութիւնը, ԱրևմտեանԱրեւմտեան Հայաստանի ազատագրման նախապայմաններ ստեղծել։

ՀԱՀԳԲ-ը ծնունդ է հայ նորագոյն սերունդի ևեւ իր մէջ կը մարմնացնէ համայն հայութեան դարաւոր ձգտումներն ու իր ճակատագրին ևեւ երկրին տէր ըլլաու անտեղիտալու կամքը։

Հայութիւնը հիմնական ևեւ անհետաձգելի նպատակ ունի ազատագրել ԱրևմտեանԱրեւմտեան Հայաստանը ևեւ բռնագրաւեալ այն հողամասերը, որը իրագործելու համար ընտրած է զինեալ պայքարի ուղին։ Այս ընտրութիւնը պարտադրուած է հայ ժողովուրդին,որովհետեւ [[Թուրքիա]]ն ևեւ անոր զորավիգ կանգնող կայսերապաշտ պետութիւնները կը կիրառեն բիրտ ուժի ևեւ բռնամիջոցներու գործունէութիւն` Հայաստանն ու հայութիւնը վերջնականօրէն բնաջնջելու մտադրութեամբ։ Այս պայմաններու բերումով ՀԱՀԳԲ-ը կը գործէ իբրեւ զինուորական կազմակերպութիւն ևեւ անխուսափելիօրէն կը վստահի առաւելապէս զինեալ հարատևհարատեւ պայքարին` կիրառելով ուժի կիրառութեան բոլոր տարբերակները։

ՀԱՀԳԲ-ը իր ժողովուրդի ևեւ անոր հայրենիքի ազատութեանը նուիրված կազմակերպութիւն է։ Ինքնիրեն որոշ ևեւ հստակ առաքելութիւն սահմանած ըլալով, ան չի հետաքրքրուիր քաղաքական սին մարզանքով, ևեւ բացարձակապէս կը մերժէ մասնակից դառնալ միջկուսակցական մրցակցութեան, վէճերու կամ հակամարտութեան։ Ընդհակառակը` ան ձգտելու ևեւ իր հնարաւոր բոլոր միջոցներով կը փորձէ միասնականութիւն ստեղծել հայկական բոլոր հոսանքներուն, կազմակերպութիւններու ևեւ կուսակցութիւններու միջևմիջեւ, որպէսզի համայն հայութիւնը կարողանայ իր հաւաքական կամքի զօրութեամբ, նիւթական, տնտեսական ևեւ գիտական միջոցներով իր ամբողջ ուժը ի սպաս դնել հայկական բռնագրաւեալ հողամասերու ազատագրութեան համար։ Ան կը ջանայ հնարաւոր բոլոր միջոցներով քաջալերել ևեւ կազմակերպել սփիւռքահայութեան վերադարձը դէպի Հայաստան, ինչպէս նաևնաեւ արգելք հանդիսանալ օտար պետութիւններու կողմէ ծրագրուած ևեւ գործադրւող ազգակործան արտագաղթին։

ՀԱՀԳԲ-ը կը մերժէ միջազգային քաղաքական հակամարտութեան մասնակից դառնալ, որովհետեւ հայ ժողովուրդը շահ չունի մեծ պետութիւններու ևեւ անոնց ենթակայ քաղաքական հակադիր հոսանքներու միջևմիջեւ մղուող շահադիտական հակամարտութուններու։

Ազատագրական պայքարը պէտք է շարունակուի առանց ընդմիջման կամ ընդգրկումի մինչևմինչեւ որ հայութիւնը վերատիրանայ իր հողերուն ևեւ մարդկային իրաւունքներուն ու վերահաստատուի իր հայրենի հողին վրայ։ Թուրք ցեղասպան պետութիւնը ևեւ անոր մեղսակից մեծ պետութիւնները պէտք է իմանան ու համոզուին, որ չեն կրնար հանգիստ ու խաղաղ մնալ այնքան ժամանակ, քանի դեռ չեն սրբագրեր հայերու դէմ գործուած անարդարութիւնը։

ՀԱՀԳԲ-ը ԱրևմտեանԱրեւմտեան Հայաստանի բռնագրաւուած հայկական բոլոր հողամասերու ազատագրումէն էտք աւարտած կը նկատուի իր առաքելութիւնը։ Ազատագրուած Հայաստանի իշխանութիւնը կը ստանձնեն այնտեղ վերահաստատուած հայ զանգուածները, որոնց բացարձակ իրաւունքն է որոշելու իրենց նախընտրած իշխանութեան ձևըձեւը եւ ընտրել իրենց իսկապէս ներկայացնող իշխանութիւն ևեւ կառավարութիւն։ Ոչ մէկ ուժ, ըլլայ այդ օտար պետությունպետութիւն, միջազգային հոսանք կամ շարժում, ու նոյնիսկ մէկ հայ կազմակերպութիւն կամ կուսակցութիւն իրաւունք չունի որոշ հասարակարգ կամ վարչակարգ պարտադրելու անոր։

Հաստատակամ կերպով պէտք է շարունակենք մեր ազատագրական Յեղափոխական պայքարը` հայութեան գերագոյն նպատակի վերջնական իրագործման համար, որն է` ԱրևմտեանԱրեւմտեան Հայաստանի ևեւ այլ բռնագրաւեալ հայկական հողամասերու ազատագրումը։ Մեկնարկելով այս հիմնական նպատակէն`

* Պէտք է շարունակել պայքարը նաևնաեւ բոլոր այն պետութիւններուն ևեւ ուժերուն դեմ, որոնք զորավիգ կ'ըլլան թուրք ցեղասպան պետութեան հետապնդած հրեշային այս ծրագրի իրագործմանը։

* Հայաստանի Հանրապետութիւնը ընդունելով հայ պետութեան կորիզ` պէտք է օգնենք ու սատար կանգնինք անոր վերականգնմանը, զորեղացմանը ևեւ ազգային ինքնիշխանութեան հաստատմանը բոլոր հնարաւոր ևեւ մեր տրամադրութեան տակ գտնուող թէ քաղաքական, ևեւ թէ զինուորական միջոցներով։

* Արցախը նկատելով պատմական Հայաստանի անբաժան մասը` սատար կը կանգնինք անոր՝ Հայաստանի հետ վերամիաւորմանը ևեւ հնարաւոր բոլոր միջոցներով մեր գործուն մասնակցութիւնը կը բերենք անոր մղած ազատութեան արդար պայքարի համար։

* Նկատի ունենալով սփիւռքի հայութեան ներկայ առաւել ևսեւս տարանջատուած վիճակը` մեր պայքարը պէտք է սաստկացնենք նաևնաեւ այդ ուղղութեամբ, որպէսզի իրագործուի համայն հայութեան կողմէ ցանկալի միասնութիւնը։

* Բոլոր միջոցներով պէտք է պայքարինք Հայաստանի մէջ տեղի ունեցող աւերիչ արտագաղթի դեմ ևեւ ընդհակառակը` ամէն կերպով պէտք է քաջալերենք վերադարձը դէպի հայրենի Երկիր։

ՀԱՀԳԲ-ի ռազմական գործողութիւնները հիմնականին մէջ ուղղուած էին թրքական դեսպանատներուն, հիւպատոսարաններուն, դիւանագէտներուն, պետական պաշտօնատար անձանց, զինուորական ևեւ ոստիկանական հաստատութիւններուն, թրքական բիզնես միջավայրին, յատկապէս՝ «Turkish Airlines» ընկերութեան գրասենեակներուն, ինչպէս նաևնաեւ այլ երկիրներու պետական ու հասարակական այն կառույցներուն, որոնք դրամական կամ ռազմական օժանդակութիւն ցոյց կու տան թրքական պետութեանը, խոչընդոտ կը հանդիսանայ ՀԱՀԳԲ-ի գործունէութեանը։ ՀԱՀԳԲ-ն իր գոյութեան մասին առաջին անգամ յայտնեց, երբ ստանձնեց [[20 Յունուար]] [[1975]] թուականին Պէյրութի մէջ Եկեղեցիներու համաշխարհային միութեան գրասենեակի ռմբահարման պատասխանատուութիւնը։ Այս գործողութեան շարժառիթ կը հանդիսանար Եկեղեցիներու համաշխարհային միութեան Պէյրութեան գրասենեակի կողմէ լիբանանահայութեան արտագաղթը երրորդ երկիր, յատկապէս՝ ԱՄՆ ևեւ Կանադա, կազմակերպելը։ Այս ռազմագործողութեանը հաջորդեցին շուրջ 200-էն 300 զինուած ռազմագործողութիւնը, որոնց արդյունքում սպանուեցան մօտ 100 ևեւ վիրաւորուեցան աւելի քան 200 մարդ, այդ թիւին մէջ՝ շուրջ չորս տասնեակ թուրք դիւանագէտներ ևեւ այլ պաշտօնատար անձինք։ Առաւել մեծ արձագանք ստացած են գաղտնի կազմակերպութեան կողմէ իրականացուած Օրլի ռազմագործողութիւնը, «Վան» գործողութիւնը, «Կարին – Էրզրում» գործողութիւնը ևեւ Շուկայի վրայ յարձակումները։

== ՀԱՀԳԲ-ն ևեւ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմը ==

Հայաստանի ազատագրութեան հայ գաղտնի բանակը ստեղծուած է Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի տարիներուն ևեւ իր կարևորագոյնկարեւորագոյն խնդիրներուն կը համարէ նաևնաեւ լիբանանահայութեան ինքնապաշտպանութիւնը։ Այս առումով մեծ ներդրում ունեցած է զինուած պաշտպանութեան գործին մէջ։ Յաճախ ստիպուած է հակադրուիլ հայկական քաղաքական կազմակերպութիւններուն, մասնաւորապէս ՀՅԴ-ին, որ երբեմն վերածուած է զինուած ընդհարումներուն։

[[1982]] թուականին մարդկային ևեւ նիւթական վնասներ կրած է, երբ Իսրայէլը ներխուժած է Լիբանան։ Չնայած այդ հանգամանքին՝ աշխուժօրէն մասնակցած է Իսրայէլի դէմ մղող մարտերուն, պաշտպանած է հայ համայնքի սահմանները ևեւ զինուած օգնութիւն ցուցաբերած է դաշնակից կազմակերպութիւններուն, մասնաւորապէս՝ Պաղեստինի ազատութեան կազմակերպութեանը։

Հայաստանի ազատագրութեան հայ գաղտնի բանակը իր աշխոյժ ռազմական գործողութիւններու շնորհիւ կրկին միջազգային քաղաքական ևեւ իրաւական ասպարէզ բերաւ Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման հարցը։ Աշխարհի առաջատար լրատւական ընկերութիւները, անդրադառնալով ՀԱՀԳԲ-ի գործունէութեանը, անպայման անդրադարձ կը կատարէին Հայոց Ցեղասպանութեանն ու հայկական պահանջատիրութեանը։ Պատահական չէ, որ 1981թուականին Եւրոպական պառլամենտը (European Parliament) պաշտօնապէս ճանաչեցճանչցաւ Թուրքիոյ կողմէ իրականացուած Հայոց ՑեղասպանությունըՑեղասպանութիւնը<ref>[http://azg.am/AM/2013041907 Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման գործընթացը]</ref>, իսկ [[1990]]-ական թուականներուն սկսած այդ քայլը կատարեցին նաևնաեւ բազմաթիւ երկիրների օրենսդիր մարմիններ։

[[1990]] թուականէն սկսեալ Հայաստանի ազատագրութեան հայ գաղտնի բանակը իր գործունէութիւնը սառեցնելուն զուգընթաց աշխուժացուց օժանդակութիւնն ու աշխոյժ մասնակցութիւնը Արցախեան պատերազմին։ Կազմակերպութեան բազմաթիւ անդամներ առանձին խումբերով ևեւ անհատապէս մասնակցեցան ինչպէս ռազմական գործողութիւններուն, այնպէս ալ նիւթական օգնութիւն ցուցաբերելուն։ ՀԱՀԳԲ անդամներ Վազգէն Սիսլեանը ևեւ Գէոորգ Գյուզելեանը [[Վանաձոր]]ին մէջ ստեղծած ևեւ մարզած են Մեծն Մուրատ խումբը, որ կատարած է յատուկ գործողութիւններ ԼՂՀ ևեւ ՀՀ ամենաթեժ կետերուն ևեւ միակ ջոկատն է, որ իր բարձր պատրաստուածութեան շնորհիւ ոչ մէկ զոհ չի տուաւ։ Ջոկատի հրամանատարն եղած է Գէորգ Գոյւզելեանը։ Վան գործողութեան համակարգող, ՀԱՀԳԲ մարտիկ Վազգէն Սիսլեանը մասնակցած է [[Շուշի]]ի ևեւ Աղդամի (Ակն) ազատագրմանը: ՀԱՀԳԲ մարտիկ Մարտիրոս Ժամկոչեանը եղած է ՀՀ Պաշտպանութեան նախարար Վազգէն Սարգսեանի խորհրդականը ևեւ ՀԱՀԳԲ մէկ այլ մարտիկ՝ [[Մոնթէ Մելքոնեան]]ի տեղակալը։ ՀԱՀԳԲ մարտիկ [[Յովսեփ Յովսեփեան]]ը մասնակցած է Քարվաճառի ազատագրմանը ևեւ իրականացուցած է շարք մը յատուկ գործողութիւններ։

Իր ստեղծման օրէն գաղտնի բանակը զգալի տեղ տուած է մամուլին։ Աշխարհի բազմաթիւ երկիրներուն մէջ տարբեր լեզուներով հրապարակուած են թերթեր, շաբաթաթերթեր, ամսաթերթեր, որոնք մեծ ներդրում ունեցած են 20-րդ դարու հայ երիտասարդութեան համար հասարակական քաղաքական կեանքին մէջ կայանալու ճանապարհին։ճանապարհին<ref name="ReferenceA">Վլադիմիր Պողոսյան․ «Չմոռանանք», Երևան 2006թ․։</ref>։ ՀԱՀԳԲ-ի պաշտօնաթերթ «Հայաստան»ը (1980-87,1991-էն) հրապարակուած է հինգ լեզուներով՝ հայերէն, արաբերէն, անգլերէն, ֆրանսերէն ևեւ թրքերէն։ ՀԱՀԳԲ-ի կողմէն հրատարակուող մամուլի ոչ ամբողջական ցանկը՝

[[1991]] թուականին գաղտնի բանակը հրապարակած է իր վերամշակուած ծրագիրը, ուր զօրակցութիւն յայտնած է Հայաստանի Հանրապետութեանը՝ առանց փոփոխութեան ենթարկելու իր ռազմավարական նպատակները<ref name="ReferenceA"/><ref>[http://www.oukhtararati.com/grqer/6_03_1.php Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակի 1990թ.-ին ընդունված ծրագիրը]</ref>

* Վլատիմիր Պետրոսեան, Չմոռանանք, ԵրևանԵրեւան, 2006, էջ 167-175, 181, 199-387, 413-417, 457-462, 555-562, 709-712, 760-764, 782-795։

* Առնո Համելեն, Ժան Միշել Բրոն, Վերականգնուած յիշողութիւն, [[ԵրևանԵրեւան]], 1996, էջ 115-133, 153-169, 198-200, 208-218, 234-243։

* ՀԱՀԳԲ-ի բացայայտուած անդամներու ևեւ նախկին քաղբանտարկեալներու Ուխտ Արարատի կազմակերպութեան կայք