«Հայաստանի Աշխարհագրութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 21.
[[Պատկեր:Aragats mountain, Aragatsotn, Armenia.jpg|մինի|աջից|Արագած լեռ]]
Արագած՝ հայկական լեռնաշխարհի մէջ վիթխարի լեռնազանգուած մըն է։ Կը բարձրանայ Սեւանայ լիճին արեւմտեան կողմը, Մասիսի հիւսիսը։ Բարձրութիւնն է 4035 մեթր։ Մարած հրաբուխ մըն է, որուն կատարը ծածկուած է մշտնջենական ձիւնով։ Ունի չորս կոնաձեւ գագաթներ. այդ պատճառով ալ կը կոչուի քառագագաթ Արագած։ Հայաստանի երրորդ բարձր լեռն է։ Անոր վերին լանջերը ջրառատ են. կողերէն կը բխին բազմաթիւ աղբիւրներ, որոնցմէ կը գոյանան լճակներ եւ գետակներ։ Բուսականութիւնը ճոխ է։
[[Պատկեր:Suphan 01.jpg|մինի|ձախից|Սիփան լեռ]]▼
=== Սիփան ===
▲[[Պատկեր:Suphan 01.jpg|մինի|ձախից|Սիփան լեռ]]
Սիփանը կը գտնուի Վանայ լիճին հիւսիս արեւմուտքը։ Բարձրութիւնն է 4434 մեթր։ Հայաստանի երկրորդ բարձրագոյն գագաթն է։
Հայկական Բարձրաւանդակի միւս գլխաւոր սարերուն մէջ յիշատակութեան արժանի են հետեւեալ գագաթները՝ Կապատջուղ՝ 3904 մ., Սրմանց՝ 3650 մ., Թոնտուրեկ՝ 3584 մ., Արտոս՝ 3550 մ., Նեմրութ՝ 3050 մ., Սուկաւէտ՝ 3445 մ.։
== Հայաստանի գլխաւոր դաշտերը ==
Տող 42 ⟶ 33՝
=== Շիրակի դաշտ ===
[[Պատկեր:Արագած լեռը Շիրակի դաշտից.jpg|մինի|
Շիրակի դաշտը կը գտնուի Արարատեան դաշտէն դէպի հիւսիս, Ախուրեան գետի աջ եւ ձախ ափերուն վրայ։ Բարձրութիւնն է 1200-1500 մ.։ Ախուրեան գետը կ՚ոռոգէ Շիրակի դաշտը։ Հին ժամանակ, Շիրակի դաշտը եղած է Հայաստանի ցորենի շտեմարանը։
== Հայաստանի գետեր ==
* Կասպից ծով կը թափին Արաքս եւ Կուր գետերը։
[[Պատկեր:Aras-02.jpg|մինի|աջից|Արաքս գետ]]▼
1) Արաքս, պատմական Երասխ գետը, կը կոչուի նաեւ Արազ։ Արաքսը եղած է զուտ հայկական. որովհետեւ իր ամբողջ ընթացքով հոսած է Հայաստանի մէջէն։ Այդ պատճառով ալ, կոչուած է Մայր Արաքս։ Դարձած է հայ ժողովուրդի ուժի, ընբոստութեան եւ ազատութեան խորհրդանիշը։ Սկիզբ կ'առնէ Բիւրակնեան լեռներու Սրմանց գագաթէն, կը հոսի դէպի հիւսիս արեւելք, Հայկական Պարը ճեղքելէ ետք կ'անցնի Բասենի, Արարատեան Շարուրի եւ Նախիջեւանի դաշտերէն եւ Մուղանի դաշտին մէջ Կուր գետին միանալով՝ կը թափի Կասպից ծով։ Իր ճամբուն ընթացքին Արաքս կ'ընդունի բազմաթիւ հարկատուներ, որոնցմէ են՝ Ախուրեան, Հրազդան, Քասախ, Ազատ, Արփա, Մեղրի, Որոտան գետերը։ Արաքսի երկարութիւնն է 933 քլմ.։
▲[[Պատկեր:Aras-02.jpg|մինի|աջից|Արաքս գետ]]
[[Պատկեր:Mtkvari01.jpg|մինի|ձախից|Կուր գետ]]
2) Կուր, որ թէեւ հայկական ծագում ունի, բայց Անդրկովկասեան գետ է։ Երկարութիւնն է 1500 քլմ.։ Կը բխի Հայաստանի Արծիան լեռներէն, կը մտնէ Վրաստան եւ Ատրպէյճան, ապա, Արտահանի դաշտը։
Տող 72 ⟶ 47՝
2) Տիգրիս գետ, որու երկարութիւնն է 1900 քլմ., ունի երկու ճիւղ՝ ա) Արեւմտեան եւ բ) Արեւելեան։ Երկու Տիգրիսները Սղերդ քաղաքի մօտերը միանալով կը կազմեն Տիգրիս գետը։ Տիգրիս Կորդուաց լեռները ճեղքելէ ետք կը հասնի Միջագետք եւ կը թափի Պարսից ծոց։ Գ) Սեւ ծով կը թափին Ճորոխ, Ալիս եւ Իրիս գետերը։ Դ) Ներքին գետակները, որոնք մեծ գետերու օժանդակներն են, անոնց հոսքը ամբողջութեամբ կը գտնուի Հայաստանի մէջ։
[[Պատկեր:Haifa_street,_as_seen_from_the_medical_city_hospital_across_the_tigres.jpg|մինի|
== Հայաստանի Լիճեր ==
| |||