«Հայկական Լեռնաշխարհ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
պարզեցնում եմ հղումները oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 21.
[[Պատկեր:Great Armenian world.jpg|մինի|ձախէն|[[Արարատ]]]]
Լեռնաշխարհի հիւսիսային սահմանը [[Փոքր Կովկաս (արեւմտահայերէն)|Փոքր Կովկաս]]ի եւ Արեւելապոնտական լեռնային համակարգերն են։ Արեւելքի սահմանը Փոքր Կովկասով կը հասնի մինչեւ [[Ղարատաղի Լեռներ
Տարբեր ուղղութեամբ երկարող լեռնաշղթաները միմեանց միջով կտրելով երկիրը վերածած են բազմաթիւ փակ շրջաններու։ Լեռնաշղթաներու միջեւ ինկած են ձորեր, հովիտներ եւ դաշտեր։ Երկիրին վրայ հիմնականօրէն տարածուած են հրաբուխային [[Սարահարթ (արեւմտահայերէն)|սարահարթեր]] եւ առանձին լեռնազանգուածներ, բեկորային ու ծալքաւոր լեռներ, կերտուածական tectonic իջուածքներ։ Հայկական լեռնաշխարհը կը մտնէ [[Երկրաշարժ (արեւմտահայերէն)|երկրաշարժ]]ներու գօտիին մէջ։ Այստեղ կը գտնուի [[Առաջաւոր Ասիա|Առաջաւոր Ասիոյ]] միակ գործող հրաբուխը՝ Թոնդուրեկը (Մասիսէն հարաւ-արեւմուտք), որուն խառնարանէն դուրս կու գան ջրային գոլորշիներ, ծծմբային ու ածխածնային կազեր եւ մանր քարակտորներ, իսկ ստորոտէն կը բխին հանքային տաք [[
Փոքր Կովկասի լեռնահամակարգը ունի ծալքաւոր կառուցուածք։ Այն կը սկսի [[Վրաստան (արեւմտահայերէն)|Վրաստան]]ի ծովափը գտնուող [[Պաթում]] քաղաքէն եւ աղեղնաձեւ կը շարունակուի մինչեւ Հայաստանի հարաւային սահմանը՝ [[Մեղրի (արեւմտահայերէն)|Մեղրի]]։ Լեռնահամակարգը ունի քանի մը լեռնաբազուկներ. հիւսիսը Մեսխեթի ու Թրիալէթի լեռնաշղթաներն են ու Ջաւախքի բարձրավանդակը ([[Վրաստան (արեւմտահայերէն)|Վրաստան]]), կեդրոնին՝ Բազումի, [[Փամբակ (գիւղ, Լոռիի մարզ)|Փամբակ]]ի, [[Գուգարաց Աշխարհ (արեւմտահայերէն)|Գուգարաց]] եւ Սեւանի լեռները (Հայաստան)։ Հարաւը, Փոքր Կովկասը կը ճիւղաւորուի 2 լեռնաբազուկներու՝՝ Արցախի լեռներ (ԼՂՀ) եւ [[Զանգեզուրի Լեռնաշղթայ|Զանգեզուրի լեռնաշղթայ]] (Հայաստան)։ Փոքր Կովկասի լեռները խոնաւ են ու անտառապատ։ Ամենաբարձր լեռնագագաթը [[Կապուտջուղ (արեւմտահայերէն)|Կապուտջուղ]]ն է (3906 մ)։ Փոքր Կովկասին կից են Գեղամայ հրաբխային լեռնաշղթան եւ Հայաստանի Հանրապետութեան ամենաբարձր կէտը՝ [[Արագած (արեւմտահայերէն)|Արագած]] լեռնագագաթը՝ 4096 մ բարձրութեամբ։
Տող 29.
[[Պատկեր:Փոքր Կովկաս.jpg|330px|thumb|right|[[Փոքր Կովկաս]] լեռնահամակարգը]]
Մեսխեթի ու Թրիալէթի (Trialeti) լեռնաշղթաները հիւսիսէն կը սահմանեն
Ջաւախքի լեռնաշղթան կը գտնուի [[Վրաստան (արեւմտահայերէն)|Վրաստան]]ի հարաւը եւ Հայաստանի Հանրապետութեան Լոռիի, Շիրակի մարզերու սահմանագլուխը: Երկարութիւնը մօտաւորապէս 50 քմ է եւ կ՝երկարաձգուի Թրիալեթէն մինչեւ Բազումի լեռնաշղթայ։ Այստեղ են Աշոցքի եւ Լոռիի սարահարթերը։ Ամենաբարձր գագաթը Աչքասարն է ՀՀ տարածքին, որ ծովու մակերեւոյթէն 3196 մ բարձրութիւն ունի։ [[Ջաւախք]]ի լեռնաշղթան յայտնի է նաեւ իր ջրվէժներով։ Լեռնաշղթան հիմնականին ծածկուած է ալպեան մարգագետիններով եւ կանաչ արօտավայրերով։ Բազմաթիւ են՝ փոքրիկ լիճերը, Ջաւախքի լեռնաշղթայի վրայ եւ իր շրջակայքը։
Տող 47.
Murov mountain in Azerbaijan-Caucasus.jpg|Արցախի լեռնաշղթայ
</gallery>
{{ՀՍՀ}}
|