«Հայկական շարժարուեստ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ «Հայկական շարժարուեստը կամ շարժանկարչութիւնը (սինեմա) անշուշտ աւելի նոր 1920 ական տարիներուն ճամ...»:
(Տարբերութիւն չկայ)

08:47, 15 Օգոստոս 2014-ի տարբերակ

Հայկական շարժարուեստը կամ շարժանկարչութիւնը (սինեմա) անշուշտ աւելի նոր 1920 ական տարիներուն ճամբայ գեղարուեստ է միաժամանակ խորոհրդ Հայաստանի եւ Սփիւռքի տարածքին:

Բնականօրէն հայրենի շարժարուեստն է որ առարկայական աւելի նպաստաւոր որոշ պայմաններու բերումով աւելի ճամբայ պիտի կտրէր հետեւող երեք առորդ դարուն։

Շարժարուեստի կապը գրականութեան հետ կր յիշեցնէ թատրոնի կապը, որոշ տարբերութեանբ։

Այդ կապին արագօրէն պիտի անդրադառնանք՝ րնտրուած մի քանի <պատուհան> ներու մէջէն շարժանկարները ընտրելով առաջին յիսնամեակէն - սկիզբէն մինչեւ 1960ականներու աւարտը։

հայկական շարժարուեստի սկզբաւորութիւն կը նկատուի Համօ Բէկ-Նազարեանի

դարձուցած <նամուս> 1925ին ներշընչրւած շիրվանզադէի նոյնանուն վէպէն:

Հետեւող տասնամեակին, կր դարձուին տասնեակ մր շարժանկարներ, բոլորն ալ՝ դեռ համր, ու մեծ մասամբ Բէկ-Նազարեանի կողմէ։ Վերջին համր շարժանկարը <Գիքոր> (հոս քովը), Հովհաննես Թամանեանի ծանօթ պատմուածքին հետեւողութեանբ, կը պատկանի ուրիշ վեթերանի մը՝ Ամասի Մարտիրոսեանի (1934):

Ծնած Երեւան՝ 1891ին, Համօ ԲէկՆազարեան յարաշարժ երիտասարդութիւն մը ապրած է Մոսկուայի ու Պերլինի միջեւ։ Կանուխէն ան հմայուած էր նորածին շարժարուեստով, ու 1914Էն սկսեալ ՝ տասնեակներով դերեր խաղացած է Մոսկուայի մէջ։ 1920ին կը վերադառնայ Կովկաս։ Նախ ՝ քանի մը տարի՛ պատասխանատու պաշտօն կը վարէ Թիֆլիս« ուր կը դարձնէ նաեւ իր առաջին շարժանկարը։ 1925ին կը հաստատուի Հայաստան։ Կը վարէ <Արմէնֆիլմ>ի աշխատանոցները մինչեւ 1951, ար¬ տադրելով քսանեակ մը գործեր։ 1965ին կը հրատարակէ իր յուշերը։ Մահէն ետք (1965), <Արմէնֆիլմ»ի> աշխատանոցները վերանուանուած են հայ շարժարուեստի այս մեծ վարպետին անունով:

Հայկական առաջին խօսուն շարժանրկարր <Պեպօ>նէ , Գ. Սունդուկեանի գլուխգործոց թատերակին հիման վրայ (1935)։ Առաջին իսկ այս փորձին, ԲԷկ-Նագարեան յաջողած է ստեղծել վառ, կենդանի ոճ թէ՛ խօսքի եւ թէ՛ երաժշտութեան առումով։ Բէկ-Նազարեան իր երկրորդ մեծ <խօսուն> ը <Դաւիթ ԲԷկ>։ (հոս քովը) ստեղծած է 1944ին։ Րսւֆֆիի վէպէն ներշնչուած հայրենասիրական այս շարժանկարին մէջ, ան տեղադրած է (ինչպէս կ ենթադրուի ՝ քաջաբար *շրջանցելով եւ յետոյ համոզելով գրաքննիչները) հիանալի մէկ կատարումը ծանօթ <Սուրբ, Սուրբ> շարականին..