Ուիքիփետիա

«Հայոց Ցեղասպանութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Տող 740.
 
== Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ Տարելից ==
 
{{Հիմնական|Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելից}}
 
=== Նախորդող ===
 
====Միջոցառումները Համակարգող Պետական Յանձնաժողով====
Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամյակի տարելիցին ընդառաջ՝ [[2011]], [[Ապրիլ 23]]-ին ՀՀ [[ՀՀ Նախագահ (արեւմտահայերէն)|Նախագահի]] հրամանագրով [[ՀՀ]]-ի մէջ ստեղծուեցաւ միջոցառումները համակարգող պետական յանձնաժողով, որուն անդրանիկ նիստը հրաւիրուեցաւ [[2011]] [[Մայիս 30]]-ին [[Երեւան]]ի մէջ<ref>ՀայաստանիմէջՀայաստանի Հանրապետութեան Նախագահի հրամանագիրը [http://www.president.am/hy/decrees/item/510/ Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած միջոցառումները համակարգող պետական յանձնաժողով ստեղծելու մասին:]</ref>։ ՀՅնձնաժողովիՅանձնաժողովի կազմի մէջ ընդգրկուեցան մշակոյթի, կրթութեան, գիտութեան ոլորտներու մասնագետներ, ինչպէս նաեւ ցեղասպանութեան հանցագործութեան միջազգային ճանաչման գործընթացքին մէջ հայ ժողովրդի ջանքերուն սատարող գործիչներ։
 
Յանձնաժողովը իր գոյութեան ընթացքին, նիստեր գումարած է հինգ անգամ՝ առաջինը՝ [[2011]], Մայիս 30-ին, վերջին հինգերորդը՝ [[2015]], Յունուար 29-ին<ref>{{Cite web|title = Մեկնարկած է Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած միջոցառումները համակարգող պետական յանձնաժողովի 5-րդ նիստը - Մամլո յաղորդագրութիւններ - Լրատուութիւն - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ [պաշտօնական կայք]|url = http://www.president.am/hy/press-release/item/2015/01/29/President-Serzh-Sargsyan-participation-100th-anniversary-of-the-Armenian-Genocide-session/|website = www.president.am|accessdate = 2015-10-21}}</ref>, ուր հաստատուեցան Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի խորհրդանշանները եւ հրապարակվժուեցաւ հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիրը<ref>{{Cite web|title = Times.am {{!}} Ընտրուած է Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի կարգախօսն ու խորհրդանիշը (տեսանյութտեսանիւթ)|url = http://times.am/?p=42489&l=am|website = times.am|accessdate = 2015-10-21}}</ref><ref name=":5" />։ Վերջինս ընթերցած է ՀՀ Նախագահ [[Սերժ Սարգսեան]]ը եւ ի կատարումը 100-րդ տարելիցին նուիրոուած միջոցառումները համակարգող պետական յանձնաժողովի որոշման՝ ի պահ յանձնած [[Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին]]ին։ Մեէ օրինակը ուղարկուած է [[ՄԱԿ]]-ի [[ՄԱԿ-ի կառուցուածք|Գլխաւոր քարտուղարին]], իսկ մէկ օրինակը ի պահ յանձնուած է [[Հայաստանի ազգային արխիւ|ՀՀ ազգային արխիվւարխիւ]<ref>{{Cite web|title = Genocide Museum {{!}} The Armenian Genocide Museum-institute|url = http://www.genocide-museum.am/arm/29.01.2015-hrchakagir.php|website = www.genocide-museum.am|accessdate = 2015-10-21}}</ref>։
{| class="toccolours" style="float: center; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 80%; background:#ffffff; color:black; width:100%; max-width: 100%;" cellspacing="10"
| style="text-align: justify;" | '''Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիր'''<ref name="hrchakagir290115">[http://genocide-museum.am/arm/29.01.2015-hrchakagir.php Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիր]</ref><br />
Տող 754.
* հենելով 1990, Օգոստոսի 23-ի՝ Հայաստանի անկախութեան մասին հռչակագրի եւ Հայաստանի Հանրապետութեան Սահմանադրութեան վրայ,
* վկայակոչելով ՄԱԿ-ի 1948, Դեկտեմբեր 10-ի՝ Մարդու իրաւունքներու համընդհանուր հռչակագիրը, որուն համաձայն «մարդկութեան ընտանիքի բոլոր անդամներուն յատուկ արժանապատուութեան եւ հաւասար ու անօտարելի իրաւունքներու ճանաչումը աշխարհի ազատութեան, արդարութեան եւ խաղաղութեան հիմքն է»,
* ղեկավարվելով ՄԱԿ-ի Գլխաւոր վեհաժողովի 1946, Դեկտեմբեր 11-ի 96(1) բանաձեւի, 1948 Դեկտեմբեր 9-ի «Ցեղասպանութեան հանցագործութիւնը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի, 1968, Նոյեմբեր 26-ի «Պատերազմական հանցագործութիւններու եւ մարդկութեան դէմ ուղղուած հանցագործութիւններու նկատմամբ վաղեմութեան ժամկէտ չկիրառելու մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի, ինչպէս նաեւ 1966, Դեկտեմբեր 16-ի «Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրաւունքներու մասին» միջազգային դաշնագրի եւ մարդու իրաւունքներու վերաբերեալ բոլոր այլ միջազգային ակտերու համապատասխան սկզբունքներով եւ դրւյթներով,
* հաշուի առնելով, որ «Ցեղասպանութեան հանցագործութիւնը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին» կոնվենցիան ընդունելէն ՄԱԿ-ը յատուկ կարեւորած է այդ հանցատեսակի դէմ պայքարին մէջ, միջազգային համագործակցութիւնը,
* շեշտելով ցեղասպանութեան հանցակազմին մէջ, պարունակուող արարքներու համար անպատիժ մնալու անթոյլատրելիութիւնը ու այդ հանցագործութեան վաղեմութեան ժամկէտ չունենալու հանգամանքը,
* դատապարտելով 1894-1923 թուականներուն Օսմանեան կայսրութեան եւ Թուրքիոյ տարբեր վարչակարգերու կողմէն ծրագրուած ու հայ ժողովուրդի դէմ շարունակաբար իրականացուած ցեղասպանական քայլերը, հայրենազրկումը, հայութեան ոչնչացման ուղղուած զանգուածային կոտորածները, էթնիկ զտումները, հայկական ժառանգութեան ոչնչացումը, ինչպէս նաևնաեւ ցեղասպանութեան ժխտումը, պատասխանատուութենէն խուսափելու, կատարուած հանցագործութիւններըյանձագործութիւնները ու ատոնց հետեւանքները լռութեան մատնելու կամ արդարացնելու բոլոր փորձերը՝ որպէս հանցագործութեան շարունակութիւն եւ նոր ցեղասպանութիւններ իրականացնելու քաջալերանք,
* համարելով նաեւ 1919-1921 թուականներուն Օսմանեան ռազմական արտակարգ ատյաններուատեաններու կողմէն «Իրավական եւ մարդկային օրէնքներու դէմ» այդ ծանր ոճրիոճիրի ուղղութեամբ կայացուած դատավճիռները եղելութեան իրաւական գնահատական,
* արժեւորելով 1915 թուականին միջազգային հանրութեան կողմէն Անտանտի պետութիւններու Մայիս 24-ի համատեղ հռչակագրով հայ ժողովուրդի դէմ իրականացած ծանրագոյն հանցագործութիւնը պատմութեան մեէ առաջին անգամ որպէս «մարդկութէանմարդկութեան եւ քաղաքակրթութեան դէմ իրականացած հանցագործութիւն» որակումը եւ օսմանեան իշխանութիւններուն պատասխանատուութեան կանչելու հանգամանքի շեշտադրումը, ինչպէս նաեւ 1920, Օգոստոս 10-ի Սևրի[[Սեւրի դաշնագիր (արեւմտահայերէն)|Սեւրի]] հաշտութեան պայմանագրիպայմանագիրի եւ 1920, Նոյեմբեր 22-ի՝ ԱՄՆ-ի Նախագահ Ուտրօ Ուիլսըն Իրավարար վճռի դերը եւ նշանակութիւնը Հայոց ցեղասպանութեան հետեւանքներու յաղթահարման հարցին մէջ.
 
# Կ'ոգեկոչէ Հայոց ցեղասպանութեան մէկուկէս միլիոն անմեղ զոհերու յիշատակը եւ երախտագիտութեամբ, կը խոնարհուի կյենքիկեանքի ու մարդկային արժանապատուութեան համար պայքար մղած նահատակ եւ վերապրած հերոսներու առջեւ։
# Կը վերահաստատէ Հայաստանի եւ հայ ժողովուրդի յանձնառութիւնը՝ շարունակելու միջազգային պայքարը ցեղասպանութիւններու կանխարգելման, ցեղասպանութեան ենթարկուած ժողովուրդներու իրաւունքներու վերականգնման եւ պատմական արդարութեան հաստատման համար։
# Շնորհակալութիւն կը յայտնէ այն պետութիւններուն, միջազգային, կրօնական եւ հասարակական կազմակերպութիւններուն, որոնք քաղաքական խիզախութիւն ունեցան ճանաչնալու եւ դատապարտելու Հայոց ցեղասպանութիւնը՝ որպէս մարդկութեան դէմ ուղղուած սոսկալի ոճրագործութիւն, եւ այսօր ալ կը շարունակուին այդ ուղղութեամբ իրաւական քայլեր ձեռնարկել, նաեւ կանխել ժխտողականութեան վտանգաւոր դրսեւորումները։
# Երախտագիտութիւն կը յայտնէ այն ազգերուն, կառոյցներուն եւ անհատներուն, որոնք յաճախ իրենց վտանգելով՝ մարդասիրական տարաբնոյթ օգնութիւն ցուցաբերեցին, փրկեցին լիակատար ոչնչացման վտանգի առջեւ կանգնած բազմաթիւ հայերու, ապահով եւ խաղաղ պայմաններ ստեղծեցին ցեղասպանութենէն վերապրած հայութեան համար՝ մեծ թափ յաղորդելով որբախնամ գործունէութեան եւ միջազգային հայասիրական շարժմանը։
# Կը դիմէ ՄԱԿ-ի անդամ պետութիւններուն, միջազգային կազմակերպութիւններուն, բարի կամքի տէր բոլոր մարդկանց՝մարդոց՝ անկախ ազգային եւ կրոնականկրօնական պատկանելութենէնպատկանելիութենէն, միաւորել իրենց ջանքերը պատմական արդարութիւնը վերականգնելու եւ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակը հարգելու համար։
# Կ'արտահայտէարտայայտէ Հայաստանի եւ հայ ժողովուրդի միասնական կամքը՝ Հայոց ցեղասպանութեան փաստի համաշխարհային ճանաչման հասնելու եւ ցեղասպանութեան հետեւանքներու յաղթահարման հարցին մէջ, որուն համար կը մշակէ իրաւական պահանջներու թղթածրար՝ դիտելով այն անհատական, համայնքային եւ համազգային իրաւունքներու եւ օրինական շահերու վերականգնման գործընթացի մեկնարկ։
# Կը դատապարտէ Թուրքիոյ Հանրապետութեան կողմէն Հայաստանի Հանրապետութեան ապօրինի շրջափակումը, միջազգային հարթակներուն մէջ, ցուցաբերուող հակահայկական կեցուածքը եւ միջպետական յարաբերութիւններու կարգաւորման համար նախապայմաններու առաջադրումը՝ ատոնք գնահատելով որպէս Հայոց ցեղասպանութեան, Մեծ Եղեռնի մինչ օրս անպատիժ մնալու հետեւանք։
# Կոչ կ'ընէ Թուրքիոյ Հանրապետութեան՝ ճանաչցած եւ դատապարտած է Օսմանեան կայսրութեան կողմէն իրականացած Հայոց ցեղասպանութիւնը եւ մարդկութեան դէմ իրագործուած այդ սոսկալի ոճրիոճիրի զոհերու յիշատակը ոգեկոչելու միջոցով առերեսուած սեփական պատմութեան ու յիշողութեան հետ՝ հրաժարելով կեղծարարութեան, անհերքելի իրողութեան ժխտման եւ յարաբերականացման քաղաքականութենէն։
Կը զորակցնէ Թուրքիոյ քաղաքացիական հասարակութեան այն հատուածին, որուն ներկայացուցիչները այսօր արդենարդէն համարձակութիւն կը դրսեւորեն այդ հարցին մէջ՝ ի հակադրութիւն իշխանութիւններու պաշտօնական դիրքորոշման։
# Յոյս կը յայտնէ, որ Թուրքիոյ կողմէն Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչումը եւ դատապարտումը կարեւոր մեկնակէտ կը դառնան հայ եւ թուրք ժողովուրդներու պատմական հաշտեցման գործընթացի համար։
# Հպարտութեամբ կ'արձանագրէ, որ ցեղասպանութենէն վերապրած հայ ժողովուրդը վերջին հարիւրամեակի ընթացքին՝
* դրսեւորեց անկոտրումզորաւոր կամք ու ազգային ինքնագիտակցութիւն, վերականգնեց դարեր առաջ կորցրած ինքնիշխան պետականութիւնը,
* պահպանեց եւ զարգացրեց ազգային արժէքները, հասաւ ազգային մշակոյթի, գիտութեան եւ կրթութեան վերածնունդի՝ ուրունորուն ներդրում ունենալով համաշխարհային ժառանգութեան զարգացման գործին մէջ,
* ստեղծեց Հայկական Սփիւռքի հոգեւոր եւ աշխարհիկ կառոյցներու հզոր եւ արդիւնաւէտ ցանց, որ նպաստեց աշխարհասփիւռ հայ համայնքներուն մէջ, հայապահպանութեան, հայու՝ հարգանք եւ համակրանք վայելող կերպարի կերտմանը, հայ ժողովրդի արդար իրաւունքներու պաշտպանութեանը,
* համազգային գործակցութեան եւ հայրենադարձութեան ընդարձակ ծրագրով համախմբեց եւ վերստեղծեց ցեղասպանութեան հետեւանքով վերացման վտանգի առջեւ յայտնուած ազգային գենոֆոնդը,
* Առաջին եւ Երկրորդ աշխարհամարտերուն, բերաւ իր արժանի ներդրումը միջազգային անվտանգութեան եւ խաղաղութեան հաստատման գործին մէջ, փառաւոր յաղթանակներ տարաւ [[Սարդարապատ (արեւմտահայերէն)|Սարդարապատի]] եւ Արցախեան հերոսամարտերուն։
# Կը դիտարկէ Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցը որպէս կարեւոր հանգրուան պատմական արդարութեան համար մղիւող պայքարը «Կը յիշեմ եւ կը պահանջեմ» կարգախոսով շարունակելու գործընթացին։
# Կոչ կ'ընէ հայորդիներու գալիք սերունդներուն՝ հայրենասէր, գիտակից եւ ուսեալ կեցուածքով պաշտպան կանգնել հայրենի սրբազան ժառանգութեան, աննահանջ պայքարով ծառայել հանուն՝
* առավելառաւել հզորհզօր Հայրենիքի՝ ազատ եւ ժողովրդավար Հայաստանի Հանրապետութեան,
* անկախ Արցախի[[Արցախ (արեւմտահայերէն)|Արցախ]]ի առաջընթացի ու զորացման,
* աշխարհասփիւռ հայության գործուն համախմբման,
* համայն հայութեան դարաւոր նուիրական նպատակներու իրականացման։
Տող 789.
====Կարգախօս====
 
Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի կարգախօս ընտրուեցաւ '''«Կը յիշեմ եւ կը պահանջեշպահանջեմ»''' նախադասութիւնը, որ կը յիշեցնէ հայ ընտանիքներու պատմութիւնը, հայերու վերապրած ողբերգութեան պատմութիւնը եւ ամբողջ աշխարհին ներկայացուող պահանջը։
[[Պատկեր:Genocidelogo.jpg|thumb|center|600px|Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի տարբերանշանը՝ անմոռուկը, եւ կարգախօսը]]
 
====Տարբերանշան====
Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի խորհրդանշան ընդունուեցաւ անմոռուկ ծաղիկը, որուն անուան հիմքին մէջ, տարբեր լեզուներով միեւնոյն իմաստն է՝ յիշէ՛։ Այս հարիւրամեակի կարգախօսն է ու ուղերձը։ Ծաղիկը հնգաթերթ է, որ կը խորհրդանշէ այն հինգ մայրցամաքները, ուր հանգրուան գտաւ ցեղասպանութենէն մազապուրծ հայ ժողովուրդը, իսկ մանուշակագոյնըմանշակագոյնը հայ ժողովուրդի ինքնագիտակցութեան մէջ է տպաւորուած է հայ առաքելական եկեղեցւոյ սպասաւորներու հանդերձանքէն։ ՄեջտեղիՄէջտեղի սեւ գոյնը կը խորհրդանշէ ցեղասպանութեան արհավիրքնարհաւիրքն ու սարսափը, նաեւ այն մեծ վիշտը, որ ունեցաւ հայ ժողովուրդը։ Ներսի ճառագայթաձեւ բաց մանուշակագոյնըմանշակագոյնը կը խորհրդանշէ Ցեղասպանութեան դատապարտման ու ճանաչման մասնակից ըլլալը։ Դեղին գոյնը կը խորհրդանշէ արեւայինարեւուն լոյսը, որ ապրելու ու արարելու յոյս կու տայ՝ Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիրի տեսքով՝ 12 մոյթերով<ref>{{Cite web|title = #ArmGenocide100 {{!}} Վիզուալ նյութերնիւթեր|url = http://armeniangenocide100.org/materials/|website = ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆ 100-րդ ՏԱՐԵԼԻՑ|accessdate = 2015-10-21}}</ref>։
{{external media|video1=[https://www.youtube.com/watch?v=3LDkVdtpwXk 100-րդ տարելիցի խորհրդանիշներ]}}
 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Հայոց_Ցեղասպանութիւն» էջէն