«Հերակլ Ա․» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

{{Արևելահայերեն|Հերակլիոս Ա}}

[[Պատկեր:Heraclios.jpg|frameless|աջից|'''Հերակլիոս կայսրը''']]

 

Հերակլէսի գահակալութեան ժամանակաշրջանին տեղի ունեցած է բազմաթիւ ռազմական արշաւներ։ Անոր իշխանութեան առաջին տարուան ընթացքին Սասանեան կայսրութեան բանակը ներխուժեց Բիւզանդական կայսրութեան խորքը՝ [[Անատոլիա (արեւմտահայերէն)|Անատոլիա]]։ Հերակլէս, հիմնականին մէջ, պատասխանատու էր՝ պետական քաղաքականութեան բարեփոխումներու, բանակի բարեկարգման, եւ ապա դիմադրելու [[Սասանեան Պարսկաստան|Սասանեան պարսիկներ]]ու։ Պատերազմի առաջին հանգրուանը աւարտեցաւ բիւզանդացիներու պարտութեամբ, պարսկական բանակը մօտեցաւ [[Պոսֆորի նեղուց]], եւ քանի որ Կոստանդնուպոլիս լաւապէս պահպանուած ու պաշարուած էր, թշնամին չկարողացաւ ներխուժումը շարունակել, ինչ որ Հերակլէս ամբողջական պարտութենէ փրկուեցաւ։ Ան խաղաղութեան դաշնագիր կնքեց պարսիկներու հետ, ըստ որուն Հերակլէս տարեկան մեծ գումար տուրք պիտի վճարէր։ Ասկէ ետք ան սկսաւ ռազմական եւ քաղաքացիական բարեփոխումներու, որուն հետեւանքով ռազմական արշաւանքներ կատարեց [[Փոքր Ասիա (արեւմտահայերէն)|Փոքր Ասիոյ]] եւ Հայաստանի վրայ, Սասանեան պետութեան տարածքներէն անցնելով, եւ վաստակելով վերջնական յաղթանակ [[Նինուէի ճակատամարտ (627)|Նինուէի ճակատամարտ]]ով [[627]] թուականին։ Խաղաղութեան պայմանագիր կնքեց [[629]] թուականին, գահընկեց ընելէ ետք Պարսից Խոսրով Բ. թագաւորը։ Ըստ վերջին պայմանագրին կը նախատեսուէր վերականգնել նախքան պատերազմի՝ [[602]] թուականի սահմանները։ Սակայն Հերակլէսի պարսիկներու դէմ տարած փառաւոր յաղթանակը երկարատեւ չէր։ Ան պարտութեան ենթարկուեցաւ այս անգամ խալիֆայութեան կողմէ, զոր տապալեց Բիւզանդական իշխանութիւնը [[Սուրիա|Սուրիոյ]], [[Եգիպտոս (արեւմտահայերէն)|Եգիպտոս]]ի, [[Լիպիա|Լիպիոյ]] եւ այլ ոլորտներու մէջ։