«Հըզպալլա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Չ ծանոթագրությունների ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում
Տող 23.
}}
 
'''Հեզբոլլահ'''<ref>Այլ գրադարձություններ՝ '''Հզբալլահ''', '''Հիզբոլլահ''', '''Հեզբալլահ''', '''Հիզբալլահ''' և '''Հիզբ [[Ալլահ]]'''։</ref> ([[արաբերեն]]՝ حزب الله, բառացի «[[Ալլահ|Աստուծո]] կուսակցություն»), [[շիա]] [[իսլամ]]իստական կուսակցութիւն և կազմակերպութիւն [[Լիբանան]]ում։<ref name="HG20Ak02">{{cite web |url=http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/HG20Ak02.html |title=Hezbollah's transformation |first=Dahr |last=Jamail |publisher=Asia Times |date=2006-07-20 |accessdate=2007-10-23 թ․ հոկտեմբերի 23–ին}}</ref> Հեզբոլլահը կը մատուցէ հասարակական ծառայութիւններ՝ գործակցելով [[դպրոց]]ներ, [[հիվանդանոց]]ներ, ինչպես նաեւ՝ հողագործական ծառայութիւններ հազարավոր լիբանանցի շիաների համար, և զորավոր ու կարևոր դեր կը խաղա լիբանանեան քաղաքականութիւնում։<ref name="CFR">{{cite web|url=http://www.cfr.org/publication/9155/hezbollah.html?breadcrumb=%2F |title=Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah) |first=|last=|publisher=[[Council on Foreign Relations]]|date=2008-09-13|accessdate=2008-09-15 թ․ սեպտեմբերի 15–ին}}</ref> Հեզբոլլահն [[արաբ]]ական և իսլամական աշխարհում կը համարուի դիմադրական շարժում։<ref name="HG20Ak02" /> Սակայն մի քանի արևմտեան երկրներ, ամբողջութեամբ կամ մասամբ, Հեզբոլլահը կը դիտէն որպես ահաբեկչական կազմակերպութիւն։<ref>{{cite news|first=Renata|last=Goldirova|title=MEPs call on EU states to list Hezbollah as terrorist group |work=[[EUobserver]]|date=սեպտեմբերի 17, 2008|accessdate=օգոստոսի 6, 2009}}</ref>
 
Հեզբոլլահն ստեղծւած է [[1982]] թուականին որպես ռազմական կազմակերպութիւն, ի պատասխան Լիբանանի ներխուժած [[Իսրայել]]ի, նպատակ ունենալով Լիբանանի [[քաղաքացիական պատերազմ]]ի ժամանակ դիմադրելու Իսրայելին։<ref name="HG20Ak02" /><ref name="bbc-hi-me">{{cite web|title=Who are Hezbollah| first=|last=|publisher=[[BBC News]] |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4314423.stm |date=2008-05-21|accessdate=2008-08-15 թ․ օգոստոսի 15–ին}}</ref> Անոր ղեկաւարները ներշնչւած են [[Այաթոլլահ]] [[Իմամ Խոմեյնի|Խոմեյնի]]ի կողմից, իսկ զորքերը մարզւել և կազմակերպւել են [[Իրանի հեղափոխական պահակներ]]ի մի քանակակազմի կողմէն։<ref name="nybooks">{{cite web|url=http://www.nybooks.com/articles/17060|title= In Search of Hezbollah|author=Adam Shatz|publisher=[[The New York Review of Books]]|date=ապրիլի 29, 2004|accessdate=2006-08-14 թ․ օգոստոսի 14–ին}}</ref> Հեզբոլլահի [[1985]]-ի մանիֆեստը կը նշէ երեք յիմնական նպատակներ՝ Լիբանանում վերջ տալ գաղութաբնակութեանը, արդարութիւն հաստատել [[Ֆալանժ]] կուսակցութեան ոճրագործ անդամների նկատմամբ և Լիբանանում հաստատել իսլամական վարչակարգ։<ref name="The Hizballah Program">{{cite web |url=http://www.standwithus.com/pdfs/flyers/hezbollah_program.pdf |title=The Hizballah Program |publisher=provided by standwithus. com ([[StandWithUs]]) |author=author unknown|accessdate=2007-10-29 թ․ հոկտեմբերի 29–ին|format=PDF}}</ref><ref name="Stalinsky">Stalinsky, Steven. [http://www.nysun.com/article/37184 "An Islamic Republic Is Hezbollah's Aim."] ''[[The New York Sun]]''. օգոստոսի 2, 2006։ Նոյեմբերի 1, 2007.</ref> Հեզբոլլահի ղեկավարները բազմաթիվ հայտարարութիւններ են արած Իսրաելի կործանման վերաբերեալ՝ Իսրաելը անուանելով «[[սիոնիստ]] էութիւն, որը կառուցւած է ուրիշների հողերի վրա»։<ref name="The Hizballah Program"/>
 
Հեզբոլլահն, որը սկսած է որպես փոքր ռազմական ոստիկանութիւն, այսօր մեծ կազմակերպութիւն է ունենալով աթոռներ [[Լիբանանի խորհրդարան]]ում, [[ռադիո]] և [[արբանյակ]]աին [[Ալ Մանար|հեռուստատեսիլի կայան]] և ծրագիրներ հասարակական զարցագման։<ref name="deeb-hzb-a-primer">{{cite web|title=Hizballah: A Primer |last=Deeb|first=Lara|date=2006-07-31|publisher=Middle East Report|url=http://www.merip.org/mero/mero073106.html|accessdate=2006-07-31}}</ref> Հեզբոլլահն զորավոր կողմնակցութիւն ունի Լիբանանի շիա բնակչութիւնից և շահած է մեծ ալիք կողմնակցութեան Լիբանանի այլ բնակիչներէն ([[սուննի]], [[քրիստոնեա]], [[դրուզ]]) [[Երկրորդ լիբանանեան պատերազմ|2006 թ. Լիբանանի պատերազմ]]ից ետք<ref name="Briefing">{{cite web|url=http://www.mideastmonitor.org/issues/0609/0609_6.htm|title=Briefing: Lebanese Public Opinion|author=|date=Սեպտեմբեր-հոկտեմբեր 2006|accessdate=2007-10-08 թ․ հոկտեմբերի 08–ին}}</ref> և կարող է ցույցեր կատարել հարյուր հազարավոր մարդոց մասնակցութեամբ։<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4329201.stm "Huge Beirut protest backs Syria."] ''[[BBC News]]''. մարտի 8, 2005։ Փետրվարի 7, 2007.</ref> Հեզբոլլահն և այլ կուսակցութիւններ կազմակերպած են 2006-2008 լիբանանեան քաղաքական ցույցերը [[Ֆուադ Սինիորա]]յի կառավարութեան դէմ։<ref name="Ghattas">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/6200804.stm|title=Political ferment in Lebanon|first=Kim|last=Ghattas|publisher=[[BBC News]]|date=2006-12-01|accessdate=2008-08-15 թ․ օգոստոսի 15–ին}}</ref> Մէկ այլ վեճ Հեզբոլլահի [[թելեկոմ]]ի ցանցի պահման իրավունքի հանդեպ ընդյարումների տարածւած է Լիբանանի փողոցներում Հեզբոլլահից ղեկաւարուած ընդդիմադիր զորքերի և կառավարութեան կողմնակիցների միջեւ։ Ընդհարումները դադրել են [[Դոհա]]յի համաձայնութիւնից ետք, Հեզբոլլահն ստանալով [[վետո]]յի ուժ Լիբանանի խորհրդարանում։ Նաև, ազգաին միացման կառավարութիւն կը կազմւի ուր Հեզբոլլահն կ՛ունենա մէկ նախարար և տանսմէկ [[կապինետ]]ի աթոռ երեսունի վրա։<ref name="CFR"/><ref name="tayyar">[http://www.tayyar.org/Tayyar/UnityGovernmentEN.htm National unity government]</ref> Հեզբոլլահն ներկայումս կը վերահսկէ տասնչորս աթոռ 128-ի վրա [[Լիբանանի խորհրդարան]]ում։
 
Հեզբոլլահը ֆինանսական օգնութիւն կը ստանա [[Իրան]]ից, [[Սուրիա]]ից և նւիրատւութիւններ լիբանանցիներից և այլ շիաներից։<ref name="irinnews52494">{{cite web|url=http://www.irinnews.org/report.asp?ReportID=52494&SelectRegion=Middle_East|title=LEBANON: The many hands and faces of Hezbollah |author=UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs|date=2006-03-29|accessdate=2006-08-17 թ․ օգոստոսի 17–ին}}</ref> Կազմակերպութեան ռազմական ուժը նաեւ զորացած է [[2000]] թուականներին։<ref name="met">{{cite news |first= MelL |last= Frykberg |authorlink= |coauthors= |title=Mideast Powers, Proxies and Paymasters Bluster and Rearm |url= http://www.metimes.com/International/2008/08/29/mideast_powers_proxies_and_paymasters_bluster_and_rearm/5485/ |work= [[Middle East Times]] |publisher= |date=2008-08-29 |accessdate=2008-08-29 թ․ օգոստոսի 29–ին |quote= And if there is one thing that ideologically and diametrically opposed Hezbollah and Israel agree on, it is Hezbollah's growing military strength.}}</ref> [[1992]] թուականից ի վեր, Հեզբոլլահի ղեկավարն է [[Հասան Նասրալլահ]]ն։
 
== Պատմութիւն ==
Տող 41.
Հիմնական նպատակը Հեզբոլլահի սկզբնական գործողութիւնների Իսրաելի գրաւման վերջ բերելն էր։<ref name="bbc-hi-me"/> Իսրաելը ռազմականորեն կը ներգրաւէ Լիբանանում պատերազմելու ժամանակ [[Պաղեստին Ազատություն Կազմակերպություն|Պաղեստին Ազատություն Կազմակերպութեան]] (ՊԱԿ) հէտ, որը հրաւիրուած էր Լիբանան [[Հորդանան]]ի [[Սև Սեպտեմբեր]]ից ետք։ Իսրաելի հարձակումները ՊԱԿ-ի վրա հարավաին Լիբանանում սկիզբ տուած են [[1982 Լիբանանի պատերազմ]]ին երբ նա կը ներխուժէ և կը գրաւէ հարավաին Լիբանանը և կը պաշարէ [[Բեյրութ]]ը։<ref>Avi Shlaim (2001) ''The Iron Wall: Israel and the Arab World'' W.W. Norton, ISBN 0-393-32112-6 Chapter 10; The lebanese Quagmire 1981-1984 pp 384-423</ref>
 
Հեզբոլլահն [[անհամաչափ]] [[պարտիզան]]ական պատերազմ մղած է Իսրաելի դէմ։ Սկզբում, [[անձնասպան]]ական հարձակումներ կ՛օգտագործէ [[Իսրայելի պաշտնապության ուժեր]]ի (ԻՊՈւ) և Լիբանանից դուրս այլ իսրաելեան թիրախների դէմ։<ref name="pape">{{cite book |last=Pape |first=Robert |authorlink=Robert Pape |title=Dying to win: the strategic logic of suicide terrorism |loc=New York |publisher=Random House |isbn=1-4000-6317-5 |year=2005 }} Specifically: "Suicide Terrorist Campaigns, 1980-2003", Appendix 1. (Page 253 of Australian paperback edition, published by Scribe Publications)</ref> Հեզբոլլահն եղած է առաջին օգտագործողներից մէկը՝ մարտաւարական անձնասպան ռմբակոծումների, սպաննութիւնների և գերի բռնութեան օտար զինւորների իսլամական դիմադրութեան խումբերից [[Միջին Արևելք]]ում։<ref name=nybooks/> Աստիճանաբար, Հեզբոլլահն դարձած է ռազմական կազմակերպութիւն և օգտագործած է [[հռթիր]]ներ, [[Կատյուշա]]ներ և այլ հռթիր արձակողներ գերի բռնութեան<ref name="HCR190">{{cite web |url=http://thomas.loc.gov/cgi-bin/query/z?c101:H.CON.RES.190:|publisher=[[The Library of Congress]]|date=1989-08-04 |accessdate=2006-08-08 թ․ օգոստոսի 08–ին |title=Expressing the sense of the Congress over the reported murder of Lieutenant Colonel William Higgins and Hezbollah-sponsored terrorism.|author=H. CON. RES. 190, 1st session, 101st congress}}</ref><ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2004/02/21/whizb21.xml&sSheet=/news/2004/02/21/ixworld.html Telegraph, 2004/2/21]</ref>, սպաննութիւնների<ref name="HCR190" /> և ռմբակոծումների փոխարէն։<ref name="Timeline: Lebanon">{{cite web|title=Timeline: Lebanon|date=2008-07-19|accessdate=2008-09-15 թ․ սեպտեմբերի 15–ին|publisher=[[BBC News]]|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/country_profiles/819200.stm}}</ref><ref>[http://library.nps.navy.mil/home/tgp/hizbalah.htm United States Department of State, April 2005.]</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/low/dates/stories/July/26/newsid_2499000/2499619.stm| title=On this day|publisher=BBC News|date=1994-07-26|accessdate=2006-07-26}}</ref> Հեզբոլլահն եւս սպաննութիւնների և գերի բռնութեան վտանքի տակ եղած է Իսրաելի կողմէն։<ref name="Timeline: Lebanon" />
 
[[Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմ]]ի ժամանակ, Հեզբոլլահն կռուած է [[Ամալ]] շարժումին դէմ կառավարման համար շիա շրջանների և անդադար հարձակած է [[Հարավային Լիբանան Բանակ]]ի (ՀԼԲ) վրա որը Իսրաելի դաշնակից էր։ Նաեւ, հակառակ այլ ոստիկանների պատերազմին ժամանակ, Հեզբոլլահն երբեք չէ մասնակցած հերձվածող կռիւների կամ [[Լիբանանի բանակ]]ի դէմ կռիւների։ Քաղաքացիական պատերազմի վերջերին [[1990]] թուականին, [[Սուրիա]]ն, որը կ՛իշխէր Լիբանանը այդ ժամանակին,կ՛արտոնէ Հեզբոլլահին որ պահի իր զենքերը և իշխի հարավաին Լիբանանում, հակառակ [[Տաիֆ համաձայնություն|Տաիֆ համաձայնութեան]] որը խնդրած էր ցրուէլ բոլոր լիբանանեան և ոչ-լիբանանեան ոստիկաններին։<ref name=Goldberg>{{cite news | author = Jeffrey Goldberg | url=http://www.jeffreygoldberg.net/articles/tny/a_reporter_at_large_in_the_par.php | title = IN THE PARTY OF GOD Are terrorists in Lebanon preparing for a larger war? | publisher = [[The New Yorker]]|date = հոկտեմբերի 14, 2002 | accessdate = 2006-08-21 }}</ref>
Տող 49.
 
[[1992]] թուականին, Հեզբոլլահն որոշած է մասնակցել Լիբանանի ընտրութիւններին։ Նախկին քարտուղարը կազմակերպութեան, [[Սուբհի ալ-Տուֆայլի]], դէմ է եղած այս որոշման որը վիճաբանութիւն ստեղծած է Հեզբոլլահի միջեւ։ Սրանից վէրջ, կազմակերպութիւնը հրատարակած է նրա քաղաքական ծրագիրը կոչ ուղղելով ազատագրումը լիբանանեան հողերի [[սիոնիստ]]ական գրաւումից, ոչընչացումը քաղաքական հերձւածողութեան, հետեւել քաղաքական և մեդիայի ազատութիւն, ուղղում մտցնելով ընտրական օրենքում որպէսզի աւելի ժողովրդին ներկայացուցիչ երեւի։ Ծրագրին պատճառով, Հեզբոլլահն շահած է տասներկու աթոր։ Տարւան վէրջին, նա մոտեցած է լիբանանցի [[քրիստոնյա]]ների։ Նա կը համարէ մշակութաին, քաղաքական և կրոնաին ազատութիւնները Լիբանանում որպես սրբագործուած։ Այս մոտեցումը տարածուած է բոլոր խմբերի որոնք Իսրաելի հէտ հարաբերութիւն չունէն։<ref>Alagha (2006), pp.41-44</ref>
Հեզբոլլահն և Իսրաելը, որ 1982 թուականից ի վեր գրաւած էր Լիբանանը, 1990-ական թուականներին շարունակած են կռուել։ [[Ապրիլ]]ի [[1996]] թուականին, Իսրաելը օդաին ռմբակոծում կը կատարէ [[ՄԱԿ]]-ի շտաբի վրա [[Քանա]]ում, սպանելով 106 փախստական քաղաքացիներ։<ref>{{cite web|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/72493.stm|title=History of Israel's role in Lebanon |date=1998-04-01|accessdate=2007-10-24 թ․ հոկտեմբերի 24–ին}}</ref> Ժողովրդաւար զգացումը լինելով որ Իսրաելը կանխամտածւած է ռմբակոծել քաղաքացիները, իսկ մեծ թիւով էվակուացիաներ քաղաքացիների կռիւների պատճառով, Հեզբոլլահի աջակցութիւնը աճած է։<ref name="norton324">Augustus Richard Norton [http://almashriq.hiof.no/lebanon/300/320/324/324.2/hizballah/norton.html Hizballah: From Radicalism to Pragmatism?] Ստացվել է [[օգոստոսի 11]] 2006</ref>
 
== Քաղաքական գործողութիւններ ==
Տող 55.
[[Պատկեր:Dec 10 2006 anti-government rally Beirut.jpg|մինի|ձախից|Դեկտեմբերի 10, 2006 Հեզբոլլահի կողմնակիցների ցույց Բեյրութիւմ։]]
 
Հեզբոլլահն, Ամալի հետ, մէկն է երկու գլխաւոր քաղաքական կուսակցութիւններէն Լիբանանում որոնք կը ներկայացնէն շիա մուսուլմանների։ Նա կը տիրէ 14 աթոռ 128-ի վրա Լիբանանի խորհրդարաննում և անդամ է [[Դիմադրություն և Զարգացում բլոկ]]ին։ Ըստ Դանիէլ Լ. Բայմանի, Հեզբոլլահն «մի ամենազորաւոր քաղաքական շարժումն է Լիբանանում։»<ref>{{cite web|url=http://www.cfr.org/publication/16378/powerful_movement.html?breadcrumb=%2F|title=Hezbollah: Most Powerful Political Movement in Lebanon |first=|last=|publisher=[[Council on Foreign Relations]]|date=2008-05-29|accessdate=2006-09-15 թ․ սեպտեմբերի 15–ին}}</ref> Հեզբոլլահն և Ամալը կը ներկայացնէն գրեթէ բոլոր լիբանանցի շիաները։<ref>{{cite web|url=http://www.pbs.org/frontlineworld/dispatches/lebanon.syria/seelye2.html|title=Lebanon's religious mix|first=Kate|last=Seelye|publisher=[[PBS]] [[PBS Frontline World|Frontline World]]|date=2005-04-01|accessdate=2006-07-28}}</ref> Սակայն, հակառակ Ամալի, Հեզբոլլահն չէ զինաթափված։ Նա կը մասնակցէ Լիբանանի խորհրդարանին։ 2005-ի Լիբանանի ընդհանուր ընտրութիւններին, նա շահած է 10.9% խորհրդարանի աթոռների։ Դիմադրութիւն և Զարգացում բլոկը, որի Հեզբոլլահն անդամ է, շահած է բոլոր 23 աթոռները Հարավային Լիբանանում և ընդհանուրով 35 աթոռ, կամ 27.3% խորհրդարանի աթոռների ընդհանուր Լիբանանի։<ref>Lebanon: Angus Reid Global Monitor</ref> Երբ մունիցիպալ ընտրութիւնները տեղի են ունեցած առաջին կեսին 2004-ի, Հեզբոլլահն շահել է 21% բոլոր շրջանների։<ref name="cobbanBR30_2"/>
 
Հեզբոլլահն եղած է [[Մարտի 8 Միություն|մարտի 8 միութեան]] գլխաւոր կուսակցութիւններէն մէկը, մարտ 2005 թթւականի քաղաքական մթնոլորտի հակադրութիւնից իվեր։ Չնայած որ Հեզբոլլահն կը միանա նոր կառաւարութիւննը 2005 թուականին, նա կը մնա խստորեն դէմ [[Մարտի 14 Միություն|մարտի 14 միութեան]]։<ref>[http://www.mideastmonitor.org/issues/0604/0604_1.htm The Counter-revolution of the Cedars]</ref> Նոյեմբեր 2006 թուականին, Հեզբոլլահն, [[Ազատ Հայրենասիրական Շարժում]]ը (ԱՀՇ) և Ամալը միասնաբար պահանջած են հաստատումը ազգաին միութեան կառավարութեան<ref>[http://www.naharnet.com/domino/tn/NewsDesk.nsf/0/A96138992550D16AC2257219001A2043?OpenDocument "Nasrallah Warns of 'Street Demonstrations' if National Unity Government is not Formed"]</ref><ref>[http://archive.gulfnews.com/articles/06/10/15/10075244.html "Aoun calls for national unity government"]</ref> ուր պահանջած են վաղ ընտրութիւններ և մէկ երրորդը նախարարների կաբինետի աթոռների որը նրանց կը տար վետոյի իրավունք։<ref name="siniora_resistance">San Francisco Chronicle (դեկտեմբերի 15, 2006). [http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/chronicle/archive/2006/12/15/MNGS4MVTCT1.DTL&type=politics "In Lebanon, Saniora stiffens his resistance"]. Ստացուած է դեկտեմբերի 18, 2006.</ref><ref>Reuters (դեկտեմբերի 18, 2006). [http://today.reuters.com/news/articlenews.aspx?type=worldNews&storyID=2006-12-18T164109Z_01_L1885284_RTRUKOC_0_US-LEBANON-GOVERNMENT-OPPOSITION.xml&WTmodLoc=IntNewsHome_C2_worldNews-9 "Lebanon opposition demands early elections"]. Ստացուած է դեկտեմբերի 18, 2006.</ref> Երբ բանակցութիւնները կառաւարող կոալիցիային հէտ անհաջողութիւն են ունեցած, հինգ կաբինետի նախարարներ Հեզբոլլահից և Ամալից կը հրաժարւէն։ [[Դեկտեմբերի 1]], 2006 թուականին, այս խումբերը սկսած են [[2006–2008 լիբանանյան քաղաքական ցույցեր]]ը, անդադար ցույցեր ընդդիմությամբ վարչապետ [[Ֆուադ Սինիորա]]յի կառավարութեան։<ref name="Ghattas"/><ref>[http://www.moqawama.org/english/_amenspeeches.php?filename=20061130180624048 The full text of Nasrallah's speech on the invitation to participate in an open sit-in in Beirut]</ref> Վէրջապես, [[մայիսի 7]], 2008 թուականին, Լիբանանի 17-ամսվա քաղաքական ճգնաժամը արագ աճած է ինքնազսպումից դուրս։ Կռիւներ տեղի կ՛ունենան երբ կառավարութիւննը կ՛անջատէ Հեզբոլլահի հաղորդակցութեան ուղին և կը հեռացնէ է Բեյրութի օդանաւակայանի ապահովութեան պետին վկայակոչուած Հեզբոլլահի կապերի պատճառով։ Հեզբոլլահի առաջնորդ [[Հասան Նասրալլահ]]ն կը հայտարարէ թե կառաւարութեան որոշումը անջատման Հեզբոլլահի հաղորդակցութեան ուղիին «պատերազմի հայտարարութիւն» էր կազմակերպութեան դէմ և կը պահանջէ շրջումը կառավարութեան որոշման։<ref>{{citeweb|title= Hezbollah takes over west Beirut |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7391600.stm |publisher=''[[BBC news]]''|accessdate=2008-05-10}}</ref><ref>{{citeweb|title= Lebanon tensions rise in clash with Hezbollah |url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/981937.html |publisher=''[[Haaretz]]''|accessdate=2008-05-10}}</ref> Հեզբոլլահից ղեկավարված ընդդիմադիր կողմի կռվողներ կը գրաւէն մի քանի [[Արևմտեան Բեյրութ]]ի շրջակայքեր [[Ապագա շարժում]]ի կռւողներից որոնք հավատարիմ էին Ամերիկաի կողմնակցութիւնը ստացած կառավարութեանը։ Այս կռիւների ընթացքում, 11 անձ սպանւած են և 30 հատ վիրավոր։ Ընդդիմադիր կողմից գրավված շրջանները՝ վէրջը կը հանձնւէն [[Լիբանանի բանակ]]ին։<ref name="Haaretz1">{{citeweb|title= Lebanese army moves into W. Beirut after Hezbollah takeover |url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/981696.html |publisher=''[[Haaretz]]''|accessdate=2008-05-10|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080509040842/http://www.haaretz.com/hasen/spages/981696.html|archivedate=2008-05-09}}</ref> Բանակը նաեւ կը խոստանա լուծել վեճը և շրջել է կառավարութեան որոշումները։<ref>{{citeweb|title= Hezbollah Pledges Pullout From Beirut as Army Makes Concession|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=aqf3zxx_..5I&refer=home|publisher=''Bloomberg''|accessdate=2008-10-05 թ․ հոկտեմբերի 05–ին}}</ref><ref>{{citeweb|title=Hezbollah to Withdraw Gunmen in Lebanon|url=http://www.nytimes.com/2008/05/11/world/middleeast/11lebanon.html?hp|publisher=''New York Times''|accessdate=2008-10-05 թ․ հոկտեմբերի 05–ին}}</ref> Լիբանանի մրցակից առաջնորդները [[Դոհայի համաձայնություն|համաձայնութեան հասած են Դոհա]]յում մայիսի 21, 2008 թուականին որը վէրջ է տուած 18 ամսվա քաղաքական ճգնաժամին որը կարող էր վերածուել նոր քաղաքացիական պատերազմի։<ref name="france24">{{citeweb|title=Lebanese leaders 'expect to elect a president' in 24 hours|url=http://www.france24.com/en/20080521-lebanon-hezbollah-doha-election-presidential&navi=MONDE|publisher=''[[France 24]]''|accessdate=2008-05-31|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110520122706/http://www.france24.com/en/20080521-lebanon-hezbollah-doha-election-presidential&navi=MONDE|archivedate=2011-05-20}}</ref> Ըստ համաձայնութեան, Հեզբոլլահն վետոյի ուժ է ստացած Լիբանանի խորհրդարանում։ Կռիւներից ետք, նոր ազգային միութեան կառավարութիւն կը կազմւի Ֆուադ Սինիորայից [[հուլիսի 11]], 2008 թուականին ուր Հեզբոլլահն ունէր մեկ նախարար և կ՛իշխէր 11 աթոռ 30-ի վրա կաբինետում։<ref name="CFR"/><ref name="tayyar"/>
 
== Ռազմական գործողութիւններ ==
Տող 82.
== Մեդիաի գործողութիւններ ==
 
Հեզբոլլահն կը վարէ մէկ [[արբանեակ]]ային հեռուստատեսութեան կայան՝ [[ալ-Մանար]] («Փարոսը») և մի ռադիոի կայան [[ալ-Նուր]] («Լույսը»)։<ref name="CNN">{{cite web| year=2006| publisher=cnn.com| author=Elise Labott and Henry Schuster| url=http://www.cnn.com/2006/WORLD/meast/03/23/hezbollah.tv/index.html| title=Lebanese media outlets' assets blocked}}</ref> Ալ-Մանարը հաղորդվուած է Բեյրութից, Լիբանանում։<ref name="CNN"/> Կայանը գործի դրուած է Հեզբոլլահից 1991 թուականին։<ref name="natrev812">{{cite news | url =http://www.nationalreview.com/comment/jorisch200412220812.asp | title = Terrorist Television Hezbollah has a worldwide reach | publisher = [[National Review Online]] | date = December 22, 2004 | accessdate = 2007-03-31 }}</ref> իրանական ֆոնդերի օգնութեամբ։<ref name="meforum583">{{cite web|url=http://www.meforum.org/article/583|title=Al-Manar: Hizbullah TV, 24/7|author=Avi Jorisch|publisher=Middle East Quarterly|date=Ձմեռ 2004|accessdate=2006-09-03 թ․ սեպտեմբերի 03–ին}}</ref> Ալ-Մանարը, ինքնահռչակուած «Դիմադրութեան կայանը», բանալի դեր կը խաղա Հեզբոլլահի «[[հոգեբանական պատերազմ]]ում սիոնիստ թշնամիին դէմ»<ref name="meforum583"/><ref>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20030410115717/http://web.manartv.org/html/about.html|title=Al-Manar Television|accessdate=2007-03-27}}</ref> և անբաժանելի մաս Հեզբոլլահի պլանի տարածելու նրա հաղորդագրութիւնը ամբողջ [[արաբական աշխարհ]]ին։.<ref name="meforum583"/>
 
Հեզբոլլահի հեռուստատեսութեան կայան ալ-Մանար ծրագիրներ կը՛ հաղորդէ որոնց նպատակն է ներշնչելու անձնասպանական յարձակումներ [[Գազա]]յում, [[Արևմտեան Ափ]]ում և [[Իրաք]]ում։<ref name="In the Party of God">{{cite news |url=http://www.jeffreygoldberg.net/articles/tny/a_reporter_at_large_in_the_par.php | title = IN THE PARTY OF GOD Are terrorists in Lebanon preparing for a larger war? by Jeffrey Goldberg | publisher = [[The New Yorker]] | date = Հոկտեմբերի 14, 2002 | accessdate = 2007-03-03 }}</ref><ref>{{cite news | url =http://www.nationalreview.com/comment/jorisch200412220812.asp | title = Terrorist Television Hezbollah has a worldwide reach | publisher = [[National Review Online]]|date = Դեկտեմբերի 22, 2004 | accessdate = 2006-08-22 }}</ref><ref>{{cite news | url =http://www.meib.org/articles/0304_l1.htm | title = Al-Manar and the War in Iraq | publisher = Middle East Intelligence Bulletin | month = Ապրիլ | year = 2003 | accessdate = 2006-08-24 }}</ref> Ալ-Մանարը արգելուած է [[Ֆրանսիա]]յում կայանին [[Հոլոքոստ]]ի [[Հոլոքոստի ժխտում|ժխտման]] պատճառով, ինչ որ Ֆրանսիաի օրենքի դէմ է։<ref>[http://www.conseil-etat.fr/ce/jurispd/index_ac_ld0460.shtml Ամբողոջութեամբ տեղեկութիւնները որոշումին (ֆրանսերեն)]</ref><ref>[http://www.conseil-etat.fr/ce/actual/index_ac_lc0418.shtml Press Release (ֆրանսերեն)]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4093579.stm France pulls plug on Arab network]</ref> [[Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ]]ը նկատում է ալ-Մանարը որպես ահաբեկչական կազմակերպութիւն։<ref>Bureau of International Information Programs, U.S. Department of State (Դեկտեմբերի 14, 2004). [http://usinfo.state.gov/xarchives/display.html?p=washfile-english&y=2004&m=December&x=20041217125030sjhtrop0.2467462 "United States Adds Al-Manar TV Network to Terrorism List"]. Ստացուած է Փետրվարի 28, 2007.</ref>
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Հըզպալլա» էջէն