«Հրաբուխ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 9.
Հրաբուխները կը ժայթքին Երկիրի ընդերքէն, երբ [[ապար|ապարները]] հոն խիստ կը տաքանան եւ կը փոխակերպուին կազերով հագեցած մեծ ճնշման հրահեղուկ զանգուածի՝ [[մագմա|մակմա]]յի։ Մակման երկիրի խորքէն մեծ ուժով գործադրում կը ճնշէ երկրակեղեւի վրայ եւ, համեմատաբար անկայուն տեղամասերուն մէջ զայն ճեղքելով կ՛արտահոսի մակերեւոյթ։ Դուրս ժայթքած մակման կը սառի, կը կազազրկուի եւ կը վերածուի լաւայի։ Այն ուղին, որով կը բարձրանայ մակման, կը կոչուի հրաբուխի մղանցք, որ կ՛աւարտուի ձագարաձեւ տեղամասով՝ խառնարանով։ Հրաբուխին խառնարանէն դուրս կը մղուին նաեւ հրաբուխային փոշի, մոխիր, քարեր, կազեր, որոնց կուտակումը կը ձեւաւորէ հրաբուխային լեռը։
 
Եթե հրաբուխալեռը նախքան ժայթքիլը պատուած կ՛ըլլայըլլայ ձիւնով եւ սառոյցով, ապա շիկացած լաւան ատոնք կը հալեցնէ եւ ջուրը խառնվելովխառնուիլով մոխիրին, կ՛առաջանան հզոր ցեխահոսքեր, որ մեծ արագութեամբ կը տարածուին լանջն ի վար։ Քոլումպիային մէջ [[1985]] թ. ժայթքման հետեւանքով ցեխահոսքը հաշուած վայրկեաններու մէջ ոչնչացուցած է քանի մը բնակավայրեր, զոհուած է աւելի քան 25 հազար մարդ։ [[79]] թ. Վեզուվ հրաբուխին ժայթքման հետեւանքով կործանուած են հին հռոմէական երեք քաղաքներ՝ Փոմփեյը, Հերքուլեանումը և Ստաբիանը, ինչպէս նաեւ բազմաթիւ գիւղեր։ [[1883]] թ. Ինտոնեզիոյ մէջ Քրաքաթաու հրաբուխին ժայթքման հետեւանքով կղզին հանկարծ պայթեցան, անոր մեծ մասը վերածուեցաւ քարաբեկորներու ու փոշու։ Կազափոշու ամպերը հասած են 80 մ բարձրութեան։ Հրաբուխի հետեւանքով զոհուած է 36 հազար մարդ։
 
== Բազմազանութիւն ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Հրաբուխ» էջէն