«Ձայն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (2), → (11) oգտվելով ԱՎԲ
Չ →‎top: կետադրություն և բացատներ, փոխարինվեց: կ՝ա → կ՝ ա (3) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{ԱՀ}}
'''Ձայն''', ֆիզիկական երեոյթ, որ ալիքներու մեխանիկական տատանումներու տեսքով տարածուած է [[պինդ, արեւմտահայերէն|պինդ,]] [[հեղուկ արեւմտահայերէն|հեղուկ]] կամ գազային միջավայրի մէջ.<ref>ANSI S1.1-1994. American National Standard: Acoustic Terminology. Sec 3.03.</ref>։
Օդի տատանումները տարածուելով կը հասնին որեւէ խոչընդոտի, կը զարնուին անոր, ապա կ՝անդրադարնանկ՝ անդրադարնան ու կը տարածուին հակառակ ուղղութեամբ։ Այսպէս կ՝առաջանայկ՝ առաջանայ արձագանք։
 
Այն վայրին մէջ, ուր օդ չկայ չեն կրնար տարածուիլ ձայնային ալիքներ, օրինակ՝ [[Լուսին (արեւմտահայերէն)|Լուսնի]] վրան։ Օդի ձայնի արագութիւնը մէկ վայրկյանին մէջ 330 մեթր է։ Սակայն ձայնային ալիքները կը տարածուին ոչ միայն օդին մէջ, այլ նաեւ ջրին մէջ, ընդ որուն, գրեթէ հինգ անգամ աւելի արագ։ Ձայնային ալիքներն ալ աւելի արագ կը տարածուին պինդ մարմիններուն, օրինակ պողպատէ ձողուն։ Հակառակ անոր որ Լուսնի վրայ ալ կայ պինդ մարմին՝ լուսնակեղեւը։ Այդ պատճառով ալ, եթէ անոր մակերեւոյթին ականջ տանք կամ զգայոյն որեւէ սարք, պայթիւնն, այնուամենայնիւ, կարել է «լսել»։
 
Ինչպէս միւս ալիքները, ձայնային ալիքները նոյնպէս ունին որոշակի երկարութիւն։ Որքան կարճ են ալիքները, այնքան աւելի յաճախ կը հաջորդեն միմեանց։ Այդ հաճախութիւնէն կախուած է ձայնի դոնը։ Մատներով բռնելով «երգող» լահասկանալի էրը, փորձեք կարճացնել այն։ Դուք կ՝ըսէքկ՝ ըսէք, որ լարի հնչողութիւնը աւելի կը բարձրանայ։ Այժմ հասկանալի է՞, թէ ինչու մարդիկ տարբեր ձայներ ունին։ Օդի ոչ բոլոր տատանումներն է, որ մենք կրնանաք ենք լսել։ Մեր ականջի ընկալած ամենափոքր յաճախութիւնը կը կազմէ մէկ վայրկեանին մէջ 16 տատանում, ամենամէծ՝ մէկ վայրկեանին մէջ 20հզ. տատանում։ Եթե տատանումներու յաճախութիւնը մէկ վայրկեանին 15-20 տատանումէն փոքր է, այդ ժամանակ ձայնը կը կոչուի ինֆրաձայն, իսկ եթէ մէկ վայրկեանի մէջ 15-20հզ. տատանոմէն մէծ է, ապա այդ ուլտրաձայն է։ Ուլտրաձայներն ու ինֆրաձայները որսալու համար հարկաւոր են հատուկ սարքեր։
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ձայն» էջէն