«Քրիստափոր Միքայէլեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Տող 42.
[[1891]]-ին ձերբակալուած եւ աքսորուած է Պեսարապիա՝ Քիշնեւ։ Սակայն այնտեղ հանգիստ չի մնար։ 1891-ին գաղտնի կ'անցնի Ռումանիա եւ կը կազմակերպէ Հ.Յ. Դաշնակցութեան պաշտօնաթերթ՝ «Դրօշակ» թերթի հրատարակութիւնը։ [[1892]]-ի ամրան կը վերադառնայ Թիֆլիս եւ կը մասնակցի Հ.Յ.Դ. առաջին ընդհանուր ժողովին։ Այդ ժողովին կը հաստատուի Հ.Յ.Դ ծրագիրը, որու հեղինակներէն մէկն էր Քրիստափոր։ Քրիստափոր կը յաջողի ստեղծել գաղափարական, կազմակերպական եւ գործնական այն համախմբող աւազանը, ուր իրարու կը կապուին անխտիր բոլորը` երկու տարի ետք, 1892-ին, Դաշնակցութեան առաջին Ընդհանուր ժողովին, պաշտօնապէս վերածուելու համար Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւն կուսակցութեան:
Այնուհետեւ կը սկսի նորաստեղծ կուսակցութիւնը գաղափարական եւ կազմակերպական, քաղաքական եւ մարտական ինքնահաստատման հունի մէջ մտցնելու դժուարին աշխատանքը: Զաւարեանի եւ Ռոստոմի հետ գործակցաբար` Քրիստափոր ամուր հիմերու վրայ կը դնէ Հ.Յ.Դ.-ի պաշտօնաթերթ՝ «Դրօշակ»-ը, որուն էջերուն մէջ լոյս կը տեսնեն Դաշնակցութեան ծրագիրն ու քաղաքական առաջադրանքները հիմնաւորող Քրիստափորի առաջնորդող յօդուածները: Քրիստափոր նաեւ կը հաստատուի Ժընեւ` «Դրօշակ»-ի կողքին արտասահմանեան քարոզչութիւնը կազմակերպելու, «Փրօ Արմէնիա»-ն հիմնելու եւ երկրի մէջ ծաւալած կենդանի պայքարին ի սպաս Եւրոպայի տարածքին հայանպաստ շարժում յառաջացնելու համար:
Ժողովը կ'ընտրէ Հ.Յ.Դ անդրանիկ Բիւրոն, որու անդամ էր նաեւ Քրիստափոր։ [[1895]] Հոկտեմբերին ան դարձեալ կը ձերբակալուի մինչւմինչեւ 23 Մարտ,[[1896]] Պաքուի բանտին մէջ։ Քրիստափոր ազատ կ'արձակուի միայն 2000 ռուբլիով եւ Թիֆլիսէն չհեռանալու պայմանով։ Այնուհետեւ Քրիստափոր իր ուժերը կը կենդրոնացնէ Խանասորի արշաւանքի կազմակերպման ուղղութեամբ, որու նպատակն էր պատժել հայութեան համար պատուհաս դարձած կրթական Մազրիկ ցեղին։ցեղը։ [[1898]]-ին կայացած [[Հ.Յ.Դ.]] երկրորդ ընդհանուր ժողովի որոշմամբ Քրիստափոր մեկնածկը էմեկնի [[Ժընեւ]], ուր զբաղածկը էզբաղի «[[Դրօշակ]]» թերթի խմբագրման եւ քարոզչական գործունէութեամբ։ Այս ընթացքին ան գրածկը էգրէ իր «Ամբոխային տրամաբանութիւնը» (հրտ. [[1909]]), «[[Կովկասահայ Տագնապը]]» (հրտ. [[1903]]), գործերը, ուր պաշտպանած է ցոյցեր, արշաւանքներ, ահաբեչական գործողութիւններու միջոցով Արեւմտեան Հայաստանն ազատագրելու Հ.Յ. Դաշնակցութեան ծրագիրը։ Իր նախաձեռնութեամբ Նոյեմբեր [[1900]]-ին [[ժընեւ]]ի մէջ հրատարկուածկը էհրատարկուի ֆրանսալեզու, «Փրօ Արմենիա» թերթը, որու թղթակցածկը էինթղթակցին ժամանակի ֆրանսական շատ յատնի հայագէտներ եւ քաղաքական գործիչներ/ [[Անատոլ]] Ֆրանս, Ժան Ժորես, ԴոնիԹոնի ԿոշենԿոշէն, Ժորժ ԿլեմանսոՔլեմանսօ եւ այլն։Իրայլն։ Քրիստափոր կը վերադառնայ Կովկաս եւ Իր նախաձեռնութեամբ կը ստեղծուի եւ գործունէութիւնը կը ծաւալէ նաեւ Հ.Յ.Դ. յայտնի «[[Փոթորիկ]]» խումբը, որ իր գործունէութիւնը սկսած է [[1901]]-ին՝ հայ1890-ականներու մեծահարուստներէվերջերուն։ Յեղափոխական կըբուռն պահանջէկռիւը զէնքի եւ կըզինամթերքի ստանայյարաճուն աղբիւրներու մեծանհրաժեշտութիւնը գումարներշեշտած էր, որոնք մինչեւ վերջին լուման օգտագործուած էինիսկ հայ ազատագրականպահպանողականութիւնը՝ զինեալյեղափոխականներու պայքարիանյաջողութիւնը կարիքներուպատրուակ համար։ [[1904]]-ինգործածելով, կուսակցութեանընդհանրապէս Ընդհանուրվարկաբեկել ժողովինկը կ՛որոշուիփորձէր պատժելհայոց Ապտիւլ Համիտ Բ.ազգային-ը,ազատագրական որպայքարը։ [[1896]] եւԱն [[1897]]-ինհայ 300,000ունեւոր հայերուխաւը սպանութեանկը պատասխանատունդնէ էր։յեղափոխական Այդգործին մահափորձինիւթապէս պատրաստութիւններունզօրավիգ ընթացքինկանգնելու է,պարտաւորութեան որ Քրիստափոր կը նահատակուի 5 Մարտտակ,1905-ին՝ որպէսի հետեւանքհարկին իրծանրագոյն պատրաստածպատիժի ռումբինենթարկելով արկածովԺամհարեանի պայթումին։օրինակով Իրայն շիրիմըմեծահարուստները, կըորոնք գտնուիցարական [[Պուլկարիա|Պուլկարիոյ]]իշխանութեանց մայրաքաղաքհովանաւորութիւնը [[Սոֆիախնդրած (արեւմտահայերէն)|Սոֆիա]]յիէին հանրայինընդդէմ գերեզմանատանհայ մէջ<ref>[http://www.aztagdaily.com/archives/215231 Քրիստսփոր Միքայէլեանի Մասին Արա Գրիգորեանի Գիրքին Ներկայացումը Շաւիլի Մէջ]</ref>:յեղափոխականներուն։
Վրայ կը հասնին պատմական տարողութեամբ մեծակշիռ զարգացումներ՝ հայոց եկեղեցապատկան կալուածներու բռնագրաւման ցարական հրամանագիրն ու անոր դէմ ծաւալած համաժողովրդական ըմբոստացումը, Սասնոյ երկրորդ ապստամբութիւնն ու համիտեան նոր ջարդեր։ Քրիստափոր իր տարերքին մէջ էր՝ բոլոր ճակատներուն վրայ յեղափոխական կռիւի վճռականութեան թափ տալով, հայ ժողովուրդի ինքնապաշտպանութեան գործը ամուր հիմերու վրայ դնելով, Եւրոպայի տարածքին ի նպաստ հայութեան ազդու շարժում առաջացնելով։
Ահա այդ մթնոլորտին մէջ, Քրիստափոր Հ.Յ.Դ. Երրորդ Ընդհանուր Ժողովին կը ներկայացնէ Կարմիր Սուլթանը ահաբեկելու ծրագիրը, կը ստանայ Դաշնակցութեան Կամքը ներկայացնող ժողովին համաձայնութիւնը եւ անձամբ կը լծուի ծրագիրի գործադրութեան։
Բայց ճակատագիրը ուրիշ եւ դառնագոյն վախճան վերապահած էր Հայու յեղափոխական յանդգնութեան անկրկնելի ռահվիրային։ Վիտոշ լերան լանջին, Պուլկարիոյ մէջ, Վռամշապուհ Քենտիրեանի հետ այդ մահափորձի պատրաստութիւններուն ընթացքին, ռումբի փորձարկման պահուն, Մեծ Յեղափոխականը իր ընկերոջ հետ զոհ կ'երթայ ռումբի ապաժամ պայթումին... Քրիստափոր կը նահատակուի 5 Մարտ,1905-ին։ Իր շիրիմը կը գտնուի [[Պուլկարիա|Պուլկարիոյ]] մայրաքաղաք [[Սոֆիա (արեւմտահայերէն)|Սոֆիա]]յի հանրային գերեզմանատան մէջ<ref>[http://www.aztagdaily.com/archives/215231 Քրիստսփոր Միքայէլեանի Մասին Արա Գրիգորեանի Գիրքին Ներկայացումը Շաւիլի Մէջ]</ref>:
 
== Քրիստափոր՝ Մարդը ==