«Ալեքսանդր Միասնիկեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
No edit summary
Տող 5.
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = Alexander Myasnikyan (2).jpg
| չափ = 250px
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = [[9 փետրուարՓետրուար]], [[1886]]
| ծննդավայր = [[Նոր Նախիջեւան (արեւմտահայերէն)|Նոր Նախիջեւան]] {{դրոշավորում|Ռուսական կայսրություն}}
| վախճանած է = [[22 Մարտ]], [[1925]]
| վախճանի վայրը = [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]] {{դրոշավորում|Վրացական ԽՍՀ}}
| քաղաքացիութիւն =
Տող 29.
| ստորագրութիւն =
}}
'''Ալեքսանդր Միասնիկեան''' կեղծանուն՝ '''Մարտունի''' ([[9 փետրուարՓետրուար]], 1886, [[Նոր Նախիջեւան (արեւմտահայերէն)|Նոր Նախիջեւան]], [[Ռուսական Կայսրութիւն|Ռուսական կայսրութիւն]] - [[22 Մարտ]], [[1925]], [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] մօտ [[Վրացական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւն|Վրացական ԽՍՀ]]), հայ քաղաքական, հասարակական գործիչ, [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւններու Միութիւն|ԽՍՀՄ]] համայնավարական Կուսակցութեան անդամ։
 
== Կենսագրութիւն ==
 
Ծնած է 1886-ին [[Նոր Նախիջեւան (արեւմտահայերէն)|Նոր Նախիջեւան]]։ Ուսանած է ծննդավայրի թեմական դպրոցին մէջ, 1904-1906-ններուն՝ Մոսկուայի [[Լազարեան Ճեմարան (Մոսկուա)|Լազարեան ճեմարանին]] մէջ<ref>[http://hpj.asj-oa.am/4469/1/1986-1(13).pdf Ալեքսանդր Մյասնիկյանի 100-ամյակին]</ref>։ 1906-էն Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանուորական կուսակցութեան անդամ էր։ 1907-1914-ններուն կուսակցական աշխատանք կատարած է [[Պաքու]]ի, ապա՝ [[Մոսկուա]]յի մէջ։ 1911-ին աւարտած է [[Մոսկուայի Պետական Համալսարան|Մոսկուայի պետական համալսարանի]] իրաւաբանական Հիմնարկը: Ուսանողական տարիներուն աշխոյճօրէն մասնակցած է յեղափոխական շարժումներուն։
 
== Միասնիկեանը Հայաստանի մէջ ==
Ալեքսանդր Միասնիկեան, յունուար 1921-ին նշանակուած է [[Հայկական ԽՍՀ (արեւմտահայերէն)|Հայկական ԽՍՀ]] Ժողկոմխորհի առաջին նախագահ (կը համապատասխանէ ժամանակակից վարչապետին) եւ ռազմական գործերու ժողկոմ։ Յաջորդ տարի մարտինՄարտին [[Անդրկովկասի Խորհրդային Միացեալ Սոցիալիստական Հանրապետութիւն|Անդրկովկասի Խորհրդային միացեալ Սոցիալիստական Հանրապետութեան]] կազմաւորումէն ետք եղած է դաշնութեան գործկոմի նախագահներէն, ապա՝ ՌԿ(բ) կ Անդրերկրկոմի առաջին քարտուղարը։
 
Ալեքսանդր Միասնիկեան, յունուար 1921-ին նշանակուած է [[Հայկական ԽՍՀ (արեւմտահայերէն)|Հայկական ԽՍՀ]] Ժողկոմխորհի առաջին նախագահ (կը համապատասխանէ ժամանակակից վարչապետին) եւ ռազմական գործերու ժողկոմ։ Յաջորդ տարի մարտին [[Անդրկովկասի Խորհրդային Միացեալ Սոցիալիստական Հանրապետութիւն|Անդրկովկասի Խորհրդային միացեալ Սոցիալիստական Հանրապետութեան]] կազմաւորումէն ետք եղած է դաշնութեան գործկոմի նախագահներէն, ապա՝ ՌԿ(բ) կ Անդրերկրկոմի առաջին քարտուղարը։
 
Երկրի տնտեսութեան վերականգնման, արեւմտահայ փախստականներուն տեղաւորելու, քաղաքական պատերազմի հետեւանքները վերցնելու, երկրին մէջ կայունութիւն հաստատելու համար, Ալեքսանդր Միասնիկեան աշխատանքային մեծ գործունէութիւն ծաւալած է։ Ան կարեւորած է հայ մտաւորականութեան Հայաստանի մէջ համախմբելու եւ անոր համար ստեղծագործ աշխատանքի անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու խնդիրը։ Այդ կապակցութեամբ պաշտօնական հրաւերներ ուղղարկած է նկարիչ [[Մարտիրոս Սարեան]]ին, ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանեան]]ին, լեզուաբան [[Հրաչեայ Աճառեան]]ին եւ ուրիշներու։ Խորհրդային Հայաստանի գործիչներէն Միասնիկեանը առաջինն է, որ անդրարադձած է Հայաստանի եւ [[Հայկական Սփիւռք (1920-1930-ական թուականներ)|Սփիւռքի]] փոխ-յարաբերութիւններուն. յատուկ ուսումնասիրութիւն նուիրած է Սփիւռքի մէջ հայ ազգային քաղաքական կազմակերպութիւններու խնդիրներուն։
Տող 43 ⟶ 41՝
1910-ական թուականներուն Ալեքսանդր Միասնիկեան լոյս ընծայած էր շարք մը յօդուածներու՝ նուիրուած հայոց գիրերու գիւտի նշանակութեանը, [[Միքայէլ Նալպանտեան]]ի, [[Յովհաննէս Թումանեան]]ի, [[Յովհաննէս Յովհաննիսեան]]ի, [[Ալեքսանդր Ծատուրեան]]ի ստեղծագործութիւններուն։ Բազմիցս անդրադարձած է [[Հայկական Հարց (արեւմտահայերէն)|Հայկական հարցին]]՝ զայն «գորդեան հանգոյց» անուանելով, որուն շուրջ հիւսուած են եւրոպական երկիրներու տարաձայնութիւններն ու շահերը։ 1913-ին [[Մոսկուա]]յի մէջ հանդէս եկած է Հայկական հարցի մասին դասախօսութեամբ, որուն դրոյթները 1913-1914-ններուն լոյս տեսած են «[[Մշակ (թերթ, արեւմտահայերէն)|Մշակ»]] թերթին մէջ։ Միասնիկեանի աշխատութիւնները լոյս տեսած են առանձին ժողովածուով (Երկեր, 4 հատոր, 1984-86)։
 
4-5 յուիսՅուիս 1921-ին, Ալեքսանդր Միասնիկեան մասնակցած է ՌԿ(բ) կ կենտկոմի Կովկասեան բիւրոյի լիագումար նիստին, ուր քննարկուած է [[Լեռնային Ղարաբաղ (արեւմտահայերէն)|Լեռնային Ղարաբաղի]] հարցը։ Դէմ է քուէարկել [[Իոսիֆ Ստալին]]ի միջամտութեամբ [[Արցախի Բռնակցումը Խորհրդային Ազրպէյճանին|Լեռնային Ղարաբաղը Ազրպէյճանի]] կազմին մէջ մտցնելու մասին որոշմանը։
 
Զոհուած է [[22 մարտՄարտ]] [[1925]]-ին՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիսի]] օդակայանին մէջ՝ օդանաւի վթարէն<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1390 Մյասնիկյան Ալեքսանդր, հայկական հանրագիտարան]</ref>։ա
 
== Յիշողութիւն ==
Տող 63 ⟶ 61՝
 
== Գրականութիւն ==
 
* Արամայիս Մնացականեան, Ալեքսանդր Միասնիկեան, Երեւան, 1955:
* Ս. Դ. Աւագեան, Ալեքսանդր Միասնիկեան հրապարակախօս, Երեւան, 1964:
Տող 82 ⟶ 79՝
* [https://www.youtube.com/watch?v=vsiNu8s3kcw Ալեքսանդր Մյասնիկյանի մասին պատմող ֆիլմ, մաս չորրորդ]
 
{{Հայաստանի վարչապետները}}
{{Հայաստանի պաշտպանության նախարարներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
 
{{DEFAULTSORT:Մյասնիկյան, Ալեքսանդր}}
[[Կատեգորիա:Հայ Յեղափոխականներյեղափոխականներ]]
[[Կատեգորիա:1886 Ծնունդներծնունդներ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:1925 Մահերմահեր (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Հայ Քաղաքականքաղաքական Գործիչներգործիչներ (արւմտ.արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:ՀայկականՀայ ԽՍՀ Ժողկոմխորհի Նախագահներ (արւմտ.)անաստուածներ]]
[[Կատեգորիա:Նոր ՆախիջեւանիՆախիջեւան Մէջ Ծնածներծնածներ]]
[[Կատեգորիա:Մոսկուայի Պետական Համալսարանի Իրաւաբանական Հիմնարկի Շրջանաւարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ Անաստուածներ]]
[[Կատեգորիա:Նոր Նախիջեւանի Մէջ Ծնածներ]]