«Մնջախաղ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
→‎Պատմութիւն: վիքիֆիկացում, կետադրական, փոխարինվեց: → oգտվելով ԱՎԲ
Չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: կ: → կ։ (11)
Տող 6.
 
== Պատմութիւն==
Առաջին անգամ մնջախաղը նկարագրած է [[Քսենոֆոն (արեւմտահայերէն)|Քսենոֆոն]]ն իր խնճոյքի ժամանակ:ժամանակ։ [[Հին Յունաստան]]ի մէջ մնջախաղն սկզբնապէս ունեցած է ծիսախաղային բնոյթ, յետագային բայց, յատկապէս հելլէնիզմի դարաշրջանի ժամանակ, կատարելագործուած է որպէս ինքնուրոյն արուեստ (յայտնի են Բաֆիլոս Ալեքսանտրացու եւ Պիլատես Կիլիկեցու անունները, [[I դար (արեւմտահայերէն)|I դար]]): [[Հին Հռոմ (արեւմտահայերէն)|Հին Հռոմ]]ի մէջ մնջախաղի արուեստը կ'առտացոլայ դիցաբանական իրենց նիւթերն ու կերպարնէրը («Վեներաէ», «Մարս», «Հերքուլիս» եւ այլն): <br />
Մնջախաղը տարածուած է նաեւ առաջաւորասիական երկիրներու մէջ. IV–VII դարերու ընթացքին [[Կապադովկիա (արեւմտահայերէն)|Կապադովկիոյ]] մէջ, [[Բիւզանդիա (արեւմտահայերէն)|Բիւզանդիոնի]], [[Ասորիք (արեւմտահայերէն)|Ասորիք]]ի եւ [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանում]]ի մէջ դարձած է բարձր մակարդակով թատրոնի տեսակ:տեսակ։ [[Հին Արեւելք]]ի երկիրներու մէջ, յատկապէս [[Հնդկաստան (արեւմտահայերէն)|Հնդկաստան]]ի մէջ, [[Չինաստան (արեւմտահայերէն)|Չինաստան]]ի եւ [[Ճաբոն (արեւմտահայերէն)|Ճաբոնի]], մնջախաղը դրսեւորուած է խիստ իւրայատուկ եւ խորհրդանշական ձեւերով:ձեւերով։ Բոլոր ժողովուրդներու հին թատրոնները եւ առհասարակ թատերական բանահիւսութիւնը հարուստ են մնջախաղի տարրերով:տարրերով։ XVI–XVIII դարերու կէսերուն մնջախաղը վերածնուած է իտալական ծիծաղական թատրոնի ասպարեզին մէջ:մէջ։ XIX դարու ընթացին այն, որպէս ինքնուրոյն թատերաձեւ, զարգացուցած են [[Ժոզեֆ Կրիմալտին]] ([[Մեծ Բրիտանիա (արեւմտահայերէն)|Մեծ Բրիտանիա]]), Ժան-Պադիսդ Տեբիւրոն ([[Ֆրանսա]]):
 
[[Պատկեր:Vahram Zaryan 11.jpg|մինի|Վահրամ Զարեան]]
Տող 13.
== Պատմութիւն ==
Նոր ժամանակաղրջաններու ընթացքին մնջախաղը թատերական եւ կրկէսային ժանր է, որու արտայայտչամիջոցներէն կ'օգտուին նաեւ պալէն եւ ֆիլմերը (հիմնականում` համր): <br />
[[XX դար (արեւմտահայերէն)|XX դար]]ի սկիզբը մնջախաղի տարրերը թափանցծած են նաեւ տրամաթիք թատրոն (Մաքս Ռայնյարտ, Վսեւոլոդ Մեյերհոլդ, եւ ուրիշներ): 1930–70-ական թուականներու մնջախաղի վարպետներէն են Ժան-Լուի Պառոն, Մարսել Մարսոն (Ֆրանսա, 1966 թուականին հիւրախաղերով հանդէս եկած է [[Երեւան (արեւմտահայերէն)|Երեւան]]ի մէջ), Լատիսլաւ Ֆիալկան (Չեխոսլովակիայ), Հենրիկ Տոմաշեւսկին (Լեհաստան), Մոտրիս Տենիսոնը (Լիտուայ) եւ ուրիշներ:ուրիշներ։<br />
Ժամանակի ընթացքին մնջախաղի տարրերը կը թափանցեն [[պալէ]], [[կրկէս]], [[Ֆիլմարուեստ]] ([[Չառլի Չաբլին]]) եւ թատրոն:թատրոն։ Մնջախաղի հայ խոշորագոյն վարպետը կը համարուի [[Լէոնիտ Ենգիբարեան]]ը:
 
Ժամանակակից [[Եւրոպա (արեւմտահայերէն)|եւրոպական]] շարժման թատրոնի վառ ներկայացուցիչներէն մէկն է ֆրանսացի ժամանակակից մնջախաղաց, պարող, բեմադրիչ եւ պարուսոյց [[Վահրամ Զարեան]]ը` ծագումով հայ, ով իր ասպարեզի ընթացքին իր մեծ ներդնումը ունեցած է արդի թատերական արուեստի եւ ժամանակակից մնջախաղի զարգացման մէջ:մէջ։ Վահրամ Զարեանը [[Մարսել Մարսոյ (արեւմտահայերէն)|Մարսել Մարսոյ]]ի վերջին աշակերտն է<ref>http://culture.azg.am/?lang=AR&num=2013032304</ref><ref>http://hetq.am/arm/news/18175/</ref>, անոր արուեստի արժանի ժառանգորդն ու նորովի շարունակողը:շարունակողը։
[[Պատկեր:PANTOMIME-PABLO.jpg|thumb|Pablo Zibes]]
[[Հայաստանի (արեւմտահայերէն)|Հայաստանի Հանրապետութեան]] մայրաքաղաք Երեւանի մէջ կայ [[Երեւանի Մնջախաղի Պետական Թատրոն]], այն մնջախաղի ժանրի պետական թատրոնն է:է։ Թատրոնը ստեղծուած է [[1974]]թ․ եւ պետական թատրոնի կարգավիճակ ստացած է [[1983]] թ․:
 
== Ծանօթագրութիւններ ==
Տող 26.
* [http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1383 Մնջախաղ, ՀՀ հանրագիտարան.]
* [http://culture.azg.am/?lang=AR&num=2013032304 Մարսել Մարսոյի Արուեստի ՀստակութեանՆ Առեղծուածը.]
* [http://hetq.am/arm/news/18175/ Հայ մնջախաղացի համարձակ քայլերն ընդունելի դարձան [[Եւրոպա (արեւմտահայերէն)|Եւրոպայի]] մէջ:մէջ։]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Մնջախաղ» էջէն