«Մոլեռանդութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Մոլեռանդութիւն''' (յունարէն.՝ Φανατισμός, լատիներէն՝ fanatismus — լատիներէն՝ fanaticus-էն, «[[Մոլեռանդ|«մոլեռանդ»]]» — լատիներէն՝ fanum-էն «[[Տաճար|«տաճար»]]»<ref>Օտար լեզուներու բառարան, 18-րդ հրատ., — Մ։ Русский язык, 1989. — էջ՝ 531</ref>) կոյր, անվերապահհամոզումի հետեւում համոզմունքներունծայրայեղութիւն , յատկապէս կրօնա-փիլիսոփայական շրջանին, ազգային եւ քաղաքական ոլորտներու մէջ. ծայրայեղութեան հասած կապուածութիւն ինչ-որորոշ գաղափարներու, հաւատալիքներու կամ տեսակէտներու, սովորաբար կը համադրուին օտար հայեացքներու եւ համոզմունքներու անհանդուրժողականութեան հետ։ [[Ինքնաքննադատութիւն|Սեփական համոզմունքներու ընկալման]] [[Քննադատական մտածելակերպ (արեւմտահայերէն)|քննադատութեան]] բացակայութիւն։ '''Մոլեռանդ'''՝Մոլեռանդ՝ մոլեռանդ մարդ (ուղիղ եւ փոխաբերական իմաստներով)։

Մոլեռանդութիւնը, ինչպէս յուզական արտայայտութիւն, կը բնութագրուի չափէն դուրս մղումով, ոգեւորութեամբ, մոլեգնութեամբ, իր (աւելի յաճախ ծայրահեղ կրօնական կամ քաղաքական) համոզմունքներու կոյր հաւատքով, սեփական պաշտամունքուպաշտամունքի եւ իր հետեւորդներու, «յանձինս իրեն», առաւելութեամբ եւ բացառիկութեամբ։

Ըստ ամերիկացի փիլիսոփայ [[Ճորճ ՍանտաեանաՍանթայանա|Ճորճ Սանթայանայի]]յի՝՝ «Մոլեռանդութեան էութիւնը կը կայանայ ջանքերու կրկնապատկման մէջ, երբ մոռցուած է նպատակը»<ref>Santayana, George. Life of Reason: Reason in Common Sense. (New York: Charles Scribner’s Sons)</ref>. ըստ [[Ուինսթըն ՉերչիլՉըրչիլ]]<nowiki/>ի՝ «Մոլեռանդը ան է, որ ի վիճակի չէ փոխել իր որոշումը եւ երբէքերբեք չի փոխեր թեման»։ Այս երկու բնորոշումներն ալ կը նախատեսեն ծայրահեղծայրայեղ խիստ պահանջներու ներկայացման եւ անհանդուրժողականութիւն որեւէ շեղումներու հանդէպ։

''Մոլեռանդի'' եւ ''երկրպագուի'' տարբերությունը այն է, որ մոլեռանդի պահելաձեւըվարքը կը դիտարկուի որպէս ընդունուած ընկերային վիճակներու խախտում այն պարագային, երբ երկրպագուն այդ վիճակները չի խախտեր (չնայած որ պահելաձեւըվարքը կարող կարելի է տարօրինակ թուիլ)<ref>{{cite journal | last = Thorne | first = Scott |last2= Bruner |first2= Gordon C. |publication-date= 2006 | title = An exploratory investigation of the characteristics of consumer fanaticism | url=http://www.emeraldinsight.com/Insight/ViewContentServlet?Filename=Published/EmeraldFullTextArticle/Articles/2160090104.html|journal = Qualitative Market Research: An International Journal | publication-date=2006|volume = 9 | issue = 1 | pages = 51-72 | issn = 1352-2752 | doi = 10.1108/13522750610640558 | url issn= http://www.emeraldinsight.com/Insight/ViewContentServlet?Filename=Published/EmeraldFullTextArticle/Articles/2160090104.html 1352-2752}}</ref>։ Երկրպագուները եւ մոլեռանդները կը միաւորէ իրենց ամենակուլկլանող ցանկութիւնը, սէրը այս կամ գործունէութեան ոլորտի, զբաղմունքիզբաղմունի, հակուածութեան, մարդու նկատմամբ։

Մոլեռանդութեան միասնական դասակարգումը կը բացակայի։ Գոյութիւն ունեցող դասակարգումներուն մէջ ալ կ'օգտագործուին համակարգման տարբեր սկզբունքներ եւ անոնցմէ իւրաքանչիւրը կը գործածուի կախուած հետազոտութեանհետազօտութեան նպատակէն։