«Նաֆթ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

{{ԱՀ|Q22656}}

[[Պատկեր:Petroleum.JPG|մինի|աջից|200px|Միջին ծանր նաւթահումքինաւթի՝ հում նիւթի, նմուշ]]

'''Նա թըՆաւթ''' ([[պահլաւերէնՊահլաւերէն|պհլ.]]՝ naft) բնական եղանակով յայտնուող, երկիրներու նստուածքային թաղանթին մէջ տարածուած, իւղանման, իւրահատուկիւրայատուկ հոտով, դիւրավառ հեղուկ է, կարեւորագոյն օգտակար հանածոյ։ Ան կը յայտնուի երկրագունդի ժայռերու կազմաւորումներուկազմաւորումներուն մէջ եւ բաղկացած է բազմազան մասնիկներու կշիռներով բարդ [[Ածխաջրածիններ (արեւմտահայերէն)|ածխաջրածիններէ]], ինչպէս նաեւ այլ օրգանական բաղադրեալներէ։ Կ՛առաջանայ գազանման ածխաջրածիններու հետ միասին, 1,2-2 քմ-է աւելի խորութիւն ունեցող հորիզոնականներուն մէջ։ Երկրի մակերեւոյթիմակերեւոյթին մօտ նաւթը կը փոխարկուի բարձր մալթայի (մածուցիկ նաւթ), կիսակարծր [[ասֆալտԱսֆալթ (արեւմտահայերէն)|ասֆալտիասֆալթ]]։ի։

[[Պատկեր:Total World Oil Reserves hy.PNG|մինի|աջից|250px|Աշխարհի նաւթի մեծամբողջական աւելին ոչ-սովորական է։պահեստները]]

[[Ածխաջրածիններ (արեւմտահայերէն)|Ածխաջրածիններու]] համաչափուիւնըհամաչափութիւնը խառնուրդի մէջ հոյժյոյժ փոփոխական է, եւ կը սկսի կշռով 97% թեթեւ նաւթերէն մինչեւ նոյնիսկ 50% աւելի ծանր նաւթերու եւ [[բիտումեն]]ներուկուպրներու մէջ։

Նաւթահումքինաւթի հում նիւթի ածխաջրածինները առաւելապէս [[ալկեն]]ներ են, [[ցիկլոալկեն]], եւ զանազան հոտավետհոտաւէտ հիդրոկարբոններ, քանի որ անոր մոյսմիւս օրգանական խառնուրդները բաղադրուած են [[ազոտ (արեւմտահայերէն)|ազոտէ]]բորակածին, [[թթուածին|թթուածնէ]], եւ [[ծծումբ (արեւմտահայերէն)|ծծումբէ]], եւ մետաղներու փոքր հետքերէ որոնցմէ են [[երկաթ (արեւմտահայերէն)|երկաթը]], [[նիքել (արեւմտահայերէն)|նիքելը]], [[պղինձ (արեւմտահայերէն)|պղինձը]] եւ [[վանադիում]]ը։ Ճշգրիտ մասնիկային բաղադրութիւնը կը տարբերի մէկ կազմաւորումէ ուրիշ կազմաւորում, բայց քիմիական տարրերու համաչափութիւնը բաւականին նեղ սահմաններու մէջ կը տարբերի՝ ըստ հետեւեալը.<ref>{{Cite book

|1973 || 10 || || [[ՅոմԵոմ Քիփուրի պատերազմ|Յոմ Քիփուր]]Քիպուր

|1980 || 69 || || [[Իրան-Իրաք պատերազմ (արեւմտահայերէն)|Իրան-Իրաք]]

|1990 || 30 || || [[Քուէթի պատերազմ|Քուէթ]]Քուէյթ

|2003 || 31 || || [[Իրաքի պատերազմ (արեւմտահայերէն)|Իրաք]]