«Նաֆթ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ փոխարինվեց: ` → ՝ (5) oգտվելով ԱՎԲ
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 3.
[[Պատկեր:Petroleum.JPG|մինի|աջից|200px|Միջին ծանր նաւթի՝ հում նիւթի, նմուշ]]
 
'''Նաւթ''' ([[Պահլաւերէն|պհլ.]]՝ naft) բնական եղանակով յայտնուող, երկիրներու նստուածքային թաղանթին մէջ տարածուած, իւղանման, իւրայատուկ հոտով, դիւրավառ հեղուկ է, կարեւորագոյն օգտակար հանածոյ։ Ան կը յայտնուի երկրագունդի ժայռերու կազմաւորումներուն մէջ եւ բաղկացած է բազմազան մասնիկներու կշիռներով բարդ [[Ածխաջրածիններ (արեւմտահայերէն)|ածխաջրածիններէ]], ինչպէս նաեւ այլ օրգանական բաղադրեալներէ։ Կ՛առաջանայ գազանման ածխաջրածիններու հետ միասին, 1,2-2 քմ-է աւելի խորութիւն ունեցող հորիզոնականներուն մէջ։ Երկրի մակերեւոյթին մօտ նաւթը կը փոխարկուի բարձր մալթայի (մածուցիկ նաւթ), կիսակարծր [[Ասֆալթ (արեւմտահայերէն)|ասֆալթասֆալթի]]ի։։
 
== Կառուցուածք ==
Տող 50.
Նաւթի մասին առաջին յիշատակութիւնը կը հանդիպի [[Անանիա Շիրակացի (արեւմտահայերէն)|Անանիա Շիրակացիի]] (7–րդ դար) «Աշխարհացոյցին մէջ», ուր գրուած է, որ [[Մեծ Հայք (արեւմտահայերէն)|Մեծ Հայքի]] օգտակար հանածոները եւ բնական հարստութիւններն էին [[Երկաթ (արեւմտահայերէն)|երկաթը]], [[Ածուխ (արեւմտահայերէն)|ածուխը]], նաւթը, սալակը, ձիղկը, զառիկը, [[Քարախունկ (արեւմտահայերէն)|քարախունկը]], «ակն բիւրեղը», աղերը, «ջերմուկքը» եւ այլն<ref>«Նորավանք» գիտակրթական հիմնադրամ, «Հայերը և Բաքուն (1850-ական թթ. - 1920 թ.)», Երևան 2006 թ․։</ref>
 
Նաւթի մասին յիշատակած են [[Մերձաւոր Արեւելք|մերձաւոր]] եւ [[Միջին Արեւելք]]ի մէջ XV եւ XVII դարերու ձեռագիրները, որպէս բուժիչ միջոց մաշկային եւ բորբոքային հիւանդութիւններու համար: [[Ֆրանսա]]յի մէջ ապրող [[յոյն]] գիտնական Էյրինի դէ Էյրինսի աշխատութիւնը [[1721]] թուականին նաւթի եւ ասֆալտի մասին առաջին գիտական հետազօտութիւնն է: [[1763]] թուականին [[Միխաիլ Լոմոնոսով|մ. ԼոմոնոսովԼոմոնոսովը]]ը առաջինն ենթադրած է, որ նաւթը առաջացած է բուսական նիւթերէ: [[Տմիտրի Մենդելէեւ|Տ. ՄենդելէեւՄենդելէեւը]]ը առջեւ քաշած է անօրգանական ծագման վարկածը:
 
=== Կիրառման պատմութիւնը ===
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Նաֆթ» էջէն